ส่งเสริมชาวนาแปลงใหญ่ข้าวก้าวหน้า สู่โครงการยกระดับ "แปลงใหญ่"

นายสุภสาร  วงศ์โพธิสาร ประธานแปลงข้าวบ้านแสงเจริญ กล่าวว่า "แปลงใหญ่ข้าว" หมู่ 14  บ้านแสงเจริญ ตำบลวังแสง  อำเภอแกดำ  มหาสารคาม มีสมาชิก50ราย พื้น495ที่ ไร่

เดิมเกษตรกรหลายคนหมู่บ้านแสงเจริญ ต้องการผลิตข้าวอินทรีย์ เนื่องจากต้องการจำหน่ายข้าวได้ราคาสูงขึ้นและหากรวมกลุ่มกันจะทำให้มีอำนาจต่อรองราคามากขึ้น จึงไปปรึกษากับทางเกษตรอำเภอและได้รับคำแนะนำให้เข้าโครงการศูนย์ข้าวชุมชนเพื่อรับรองคุณภาพGAP ในระหว่างการปรับเปลี่ยนพื้นที่ จึงได้เข้าร่วมโครงการศูนย์ข้าวชุมชนในปี2557และได้จดวิสาหกิจชุมชนในชื่อ กลุ่มเมล็ดพันธุ์ข้าวอินทรีย์วังแสง ทางกลุ่มได้เข้าร่วมการประกวดข้าวในงานกาชาดประจำปี จังหวัดมหาสารคาม ได้รับรางวัลชนะเลิศอันดับ 1 จากการประกวดข้าวขาวดอกมะลิ 105และในปี 2559 ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2

ทางกลุ่มวิสาหกิจเมล็ดพันธุ์ข้าวอินทรีย์วังแสงจึงได้รับงบประมาณจากจังหวัดมหาสารคาม เพื่อสร้างโรงสีข้าวชุมชนและเครื่องคัดเมล็ดพันธุ์ข้าวในปี 2557 และรถเกี่ยวนวดข้าวในปี 2560

ต่อมาได้เข้าร่วมโครงการ "นาแปลงใหญ่" ในชื่อ แปลงใหญ่ข้าว หมู่ 14  บ้านแสงเจริญ ตำบลวังแสง  อำเภอแกดำ  จังหวัดมหาสารคาม ในปี 2562เพื่อดำเนินการผลิตข้าวGAPต่อไป

สำหรับ"กลุ่มแปลงใหญ่ข้าว"หมู่ 5 บ้านหนองบุญชู  ตำบลกู่ทอง อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม ก็เป็นอีกหนึ่งกลุ่มที่มีการรวมกลุ่มเข้มแข็ง ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวได้คุณภาพดีภายใต้การดูแลของศูนย์วิจัยข้าวขอนแก่น

นายอุดม สารแสน ประธานกลุ่มแปลงใหญ่ข้าวบ้านหนองบุญชู กล่าวว่า ปี พ.ศ. 2556 จัดตั้งเป็นศูนย์ข้าวชุมชน ตามคำแนะนำของสำนักงานเกษตรอำเภอเชียงยืน เริ่มแรกมีการรวมกลุ่มของสมาชิก หลังจากนั้นได้รับการสนับสนุนเป็นข้าวปลูก โรงสีข้าว และรถเกี่ยวนวดข้าวมีผลงานการประกวดรวงข้าวโดยกลุ่มได้รับรางวัลการปลูกข้าวระดับจังหวัด ในส่วนของโรงสีข้าวมีการจัดตั้งสมาชิกแบ่งหน้าที่กันทำกิจกรรมภายในโรงสี มีการบริการสมาชิกในการสีข้าวก่อน หลังจากนั้นเป็นการบริการนอกสมาชิก โดยไม่มีค่าใช้จ่าย

จากนั้นมีความสนใจสมัครเข้าร่วมโครงการระบบส่งเสริมเกษตรกร "แบบแปลงใหญ่"(นาแปลงใหญ่) มีเจ้าหน้าที่จากโครงการระบบส่งเสริมเกษตรกรแบบแปลงใหญ่ (นาแปลงใหญ่) มาถ่ายทอดความรู้ แลกเปลี่ยนประเด็นปัญหาร่วมกันแก้ไข เพื่อใช้เป็นแนวทางในการผลิตข้าวให้ได้ตามคุณภาพมาตรฐานที่กำหนดและได้รับการสนับสนุนเมล็ดพันธุ์ข้าว ทำให้มีผลผลิตเพิ่มขึ้นเนื่องจากได้รับเมล็ดพันธุ์ที่มีคุณภาพจึงได้ผลผลิตที่ดีเสมอมา

จากนั้นภายในกลุ่มมีการแบ่งสมาชิกเป็นผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ (ไข่แดง) เพื่อที่จะผลิตเมล็ดพันธุ์ไว้หมุนเวียนใช้ภายในกลุ่มนอกจากการผลิตเมล็ดพันธุ์แล้ว ในอนาคตกลุ่มยังมีการวางแผนที่จะรวมกันของเมล็ดข้าวเพื่อจำหน่ายเป็นข้าวสด และรวมกลุ่มกันเป็นการต่อรองราคาได้

นายธีระวัช สุวรรณนวล นักวิชาการเกษตรชำนาญการ ศูนย์วิจัยข้าวขอนแก่น กล่าวว่า ทาง "กลุ่มแปลงใหญ่ข้าว" ทั้ง 2 กลุ่ม ได้เข้าร่วม โครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (Covid-19) ได้ส่งผลกระทบต่อทุกภาคส่วนอย่างรุนแรง ซึ่งรวมไปถึงภาคการเกษตรโดยเฉพาะพี่น้องชาวนา กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

โดยกรมการข้าว จึงได้จัดทำโครงการยกระดับ"แปลงใหญ่"ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาดขึ้น ภายใต้แผนงานหรือโครงการที่มีวัตถุประสงค์เพื่อ ฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมที่ได้รับผลกระทบจากการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 โดยศูนย์วิจัยข้าวขอนแก่นได้รับมอบหมายให้ร่วมดำเนินการโครงการยกระดับ "แปลงใหญ่" ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด ตามนโยบายกระทรวงเกษตรและสหกรณ์

เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและลดต้นทุนการผลิตให้กับเกษตรกรหรือกลุ่มเกษตรกร มีการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมที่เหมาะสมและนวัตกรรมที่มีความหลากหลาย มาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาศักยภาพความเข้มแข็งในการบริหารจัดการแปลงใหญ่ โดยใช้เทคโนโลยี นวัตกรรมสมัยใหม่ ต่อยอดด้านคุณภาพมาตรฐาน แปรรูปสร้างมูลค่าเพิ่ม และเชื่อมโยงการตลาด และสร้างโอกาสในการเพิ่มคุณภาพผลผลิต และผลตอบแทนจากการผลิต การลดต้นทุนการผลิต รายได้เพิ่มขึ้นอย่างยั่งยืน