พระอัจฉริยภาพด้านภาษาและวรรณกรรม ที่แฝงด้วยปรัชญา จากในหลวงรัชกาลที่ 9

ภาษาและวรรณกรรม หนึ่งในพระอัจฉริยภาพของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ท่านทรงเป็นกษัตริย์ที่ทรงพระปรีชาสามารถโดดเด่นในด้านภาษา สามารถใช้ภาษาได้ถึง 7 ภาษา ถึงแม้นว่าจะทรงเจริญวัยในต่างแดน แต่พระองค์ก็ทรงสนพระราชหฤทัยในการใช้ภาษาไทยอย่างถูกต้องตามหลักนิรุกติศาสตร์ ทำให้เมื่อทรงมีเวลาว่างจะทรงพระอักษร และพระราชนิพนธ์แปลบทความจากวารสารภาษาต่างประเทศ

ตลอดระยะเวลาอันยาวนานตั้งแต่ขึ้นครองสิริราชสมบัติ ทรงอุทิศพระวรกายทรงงานอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย บำบัดทุกข์ บำรุงสุขประชากรของพระองค์ ถึงแม้ว่าพระองค์จะมีพระราชกรณียกิจมากมายแทบมิได้ว่างเว้น แต่ก็ทรงมีพระวิริยะอุตสาหะในงานแปล และมีงานพระราชนิพนธ์ออกมาอย่างต่อเนื่อง แสดงให้เห็นถึงพระอัจฉริยภาพและพระปรีชาสามารถด้านภาษาและวรรณกรรม ยิ่งไปกว่านั้น พระองค์ทรงเป็นตัวอย่างที่ดีในการใช้ภาษาไทยที่ถูกต้องและสละสลวย ยากจะหาผู้ใดเสมอเหมือน

"พระมหาชนก" เป็นหนึ่งในงานพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เป็นหนังสือที่พระราชนิพนธ์ทั้งภาษาอังกฤษและภาษาไทยจาก "มหาชนกชาดก"ในพระไตรปิฎก ส่วนพระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เล่มที่ 4 ภาคที่ 2 เป็นเรื่องหนึ่งในทศชาติชาดก อันเป็นชาดก 10 ชาติสุดท้าย ก่อนที่พระโพธิสัตว์จะมาประสูติเป็นเจ้าชายสิทธัตถะ และตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยทรงปรับแต่งดัดแปลงเล็กน้อย เพื่อให้เข้าใจง่าย และสอดคล้องกับยุคสมัยและปัญหาโลกปัจจุบัน 

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระราชนิพนธ์เรื่อง "พระมหาชนก" ด้วยความประณีต และทรงตั้งพระราชหฤทัยเผยแพร่อย่างกว้างขวาง ให้เป็นเครื่องเตือนใจประชาชน เข้าถึงจิตใจผู้คน เพื่อเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวใจประชาชนผู้มีจิตศรัทธา ให้เกิดความคิดในทางสร้างสรรค์ ถึงความเพียรเพื่อที่จะฝ่าฟันทุกอุปสรรคให้ผ่านพ้น และก่อให้เกิดสัมมาทัศนะในการดำเนินชีวิต ในทิศทางการพัฒนาประเทศ ในพระราชปรารภหรือคำนำของพระราชนิพนธ์ คือ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พิมพ์ ในโอกาสเฉลิมฉลองพระราชพิธีกาญจนาภิเษกแห่งรัชกาล ให้เป็นเครื่องพิจารณาเพื่อประโยชน์ในการดำเนินชีวิตของสาธุทั้งหลาย

นอกจาก "พระมหาชนก" พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ยังทรงงานพระราชนิพนธ์อีกมากมาย อาทิ เมื่อข้าพเจ้าจากสยามสู่สวิสเซอร์แลนด์ นายอินทร์ผู้ปิดทองหลังพระ คุณทองแดง ติโต และยังมีบทความที่พระองค์ได้ทรงแปล และเรียบเรียงไว้อีกมากมายเช่นกัน ซึ่งทุกเล่มล้วนแฝงแนวคิด ปรัชญาดีๆ ไว้เพื่อให้ปวงชนชาวไทยได้เรียนรู้ และนำไปปรับใช้กับชีวิตประจำวัน