อัฟกานิสถานยามนี้สุดโกลาหลและสับสน โลกกำลังมอเตอร์นิเตอร์ตอนจบของสงครามรอบล่าสุดที่ดำเนินมานานเกือบ 20 ปี เกิดอะไรขึ้นบ้างในช่วงสุดสัปดาห์
ทำเนียบประธานาธิบดีอัฟกานิสถานในกรุงคาบูล ถูกส่งมอบให้กับตาลีบันแล้ว โดยเจ้าหน้าที่ของรัฐบาลที่สหรัฐอเมริกาหนุนหลัง ขณะที่ประธานาธิบดี อัชราฟ กอนี เดินทางออกนอกประเทศ ไปยังทาจิกิสถานในวันเดียวกัน (15 ส.ค.) แต่อ้างว่า เป็นการตัดสินใจพื่อหลีกเลี่ยงการนองเลือด สำนักข่าวอัลจาซีรา เผยภาพตาลีบันเข้าคุมทำเนียบประธานาธิบดีโดยมีเจ้าหน้าที่รัฐบาล 3 คนร่วมอยู่ด้วย เจ้าหน้าที่ด้านความมั่นคงคนหนึ่งของตาลีบัน อ้างว่า การส่งมอบหน่วยงานรัฐต่าง ๆ ทั่วประเทศเป็นไปอย่างสันติ
Taliban fighters have entered Afghanistans presidential palace hours after President Ashraf Ghani fled the country in pictures https://t.co/fqqlySOdKy pic.twitter.com/sqUZGdssMr
— Al Jazeera English (@AJEnglish) August 15, 2021
โฆษกตาลีบัน โมฮัมเหม็ด นาอีม บอกทีวีอัลจาซีราห์ จากในทำเนียบประธานาธิบดี ประกาศว่า สงครามอัฟกานิสถานจบลงแล้ว ตาลีบันบรรลุเป้าหมาย “สร้างเสรีภาพและคืนเอกราชแก่ประชาชนของเรา” ตาลีบันหวังว่ากองกำลังต่างชาติจะไม่ทำผิดพลาดซ้ำรอยด้วยการรุกรานอัฟกานิสถาน และยืนยันว่าจะจัดการกับความวิตกของประชาคมโลกผ่านเจรจา จะนิรโทษกรรมอดีตเจ้าหน้าที่รัฐบาล และคุ้มกันสถานทูตต่างชาติในประเทศ
( เพจเฟซบุ๊ก ศูนย์มุสลิมศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย-Muslimcenterchula แปลแถลงการณ์ของตาลีบันไว้อย่างละเอียด สนใจคลิกอ่านได้ ที่นี่ )
Another Saigon moment: chaotic scenes at Kabul International Airport. No security. None. pic.twitter.com/6BuXqBTHWk
— Saad Mohseni (@saadmohseni) August 15, 2021
สถานทูตอเมริกาเร่งอพยพ-เดิม สหรัฐมีแผนถอนเจ้าหน้าที่ทั้งหมดออกจากสถานทูตในกรุงคาบูล ภายใน 72 ชม. แต่ไม่กี่ชม.ต่อมา สตาฟฟ์ส่วนใหญ่ของสถานทูต เดินทางไปรวมตัวกันที่สนามบินคาบุลรอเที่ยวบินออกนอกประเทศ ไม่มีธงสหรัฐอเมริกาติดอยู่เหนืออาคารสถานทูตแล้ว
# | pic.twitter.com/6WkFAWtMJC
— Lusail - (@lusailnews) August 15, 2021
สนามบินคาบูลกลายเป็นโฟกัสของชาวโลก
คลิปที่แพร่บนโซเชียลมีเดียเผยบรรยากาศความอลหม่านที่สนามบินคาบูล ชาวอัฟกันหลายพันคนแห่แหนไปที่นั่น เพราะเป็นทางออกเดียวที่จะหลบหนีการอยู่ภายใต้การปกครองของกลุ่มสุดโต่งตาลีบัน บรรยากาศที่ถูกนำไปเปรียบเทียบกับวันไซ่ง่อนแตก ในสงครามเวียดนาม
The 82nd Airborne Division of the United States is now deployed in #Kabul airport#Afghanistanpic.twitter.com/vdV74yivDC
— Steve_Ampy (@steve_ampy) August 15, 2021
เมื่อวันเสาร์ ประธานาธิบดีโจ ไบเดน อนุมัติส่งทหารอีก 1,000 คนไปยังกรุงคาบูล เพื่อรักษาทรัพย์สินและผลประโยชน์ของสหรัฐฯ รวมทั้งช่วยปกป้องเจ้าหน้าที่อเมริกันและชาวอัฟกันที่ทำงานให้กับรัฐบาลสหรัฐฯ รวมแล้วจะมีทหารสหรัฐ 6,000 นายในไม่ช้า ภารกิจหลักคือคุ้มกันสนามบินคาบูล ล่าสุด กระทรวงต่างประเทศและกลาโหมประกาศว่าทหารสหรัฐจะเข้าควบคุมหอควบคุมการบินที่สนามบิน
ท่ามกลางความโกลาหล เสียงปืนดังขึ้นที่สนามบินเมื่อคืน สถานทูตประกาศเตือนสถานการณ์ในอัฟกานิสถานเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว มีเหตุยิงที่สนามบิน พลเมืองทั้งหมดที่ยังอยู่ในอัฟกานิสถาน ขอให้หาที่หลบภัย
Two iconic images clicked 45 years apart. The US Embassy staff fleeing from Saigon (top) and Kabul (bottom).
— Anand Ranganathan (@ARanganathan72) August 15, 2021
Never trust a friend who leaves you saying he'll be back - Old Vietnamese saying. pic.twitter.com/AIItm8aReA
(ภาพที่แชร์กันมากบนโซเชียลมีเดีย เฮลิคอปเตอร์ ชีนุก อพยพคนจากสถานทูตไปสนามบิน 45 ปีก่อนที่ไซ่ง่อนกับคาบูล )
ก่อนมาถึงจุดนี้
สหรัฐถอนทหารออกจากอัฟกานิสถาน จุดเริ่มต้นของทางสะดวกให้ตาลีบันรุกคืบ และบดขยี้กองกำลังความมั่นคงอัฟกานิสถาน เมืองใหญ่ ๆ ตกอยู่ในความควบคุมของตาลิบันแบบไร้การต่อต้าน ภายใน 9 วัน ตาลีบันยึดครองเมืองใหญ่ไว้ได้เกือบทั้งหมด รวมถึงเมืองสำคัญล่าสุดอย่าง จาลาลาบัด เมื่อวาน
Another day begins in Kabul, a sea of people rushing into the Kabul airport terminal. #AFG pic.twitter.com/UekpGJ2MWd
— Jawad Sukhanyar (@JawadSukhanyar) August 16, 2021
(อีกคลิปสะท้อนความโกลาหลสุดขีด ผู้คนแห่แหนไปที่สนามบิน)
รับคำนวณพลาด : ประธานาธิบดีโจ ไบเดน และเจ้าหน้าที่อาวุโส เซอร์ไพรส์กับการแตกพ่ายอย่างรวดเร็วของกองทัพอัฟกานิสถานและรัฐบาล เดิมเชื่อว่าหลังทหารสหรัฐถอนตัวออกมาแล้ว น่าจะใช้เวลาหลายเดือนก่อนจะเห็นผลตามมา และชะตากรรมของรัฐบาลคาบุลที่สหรัฐหนุนหลัง แอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ บอกซีเอ็นเอ็นว่า “สิ่งที่เกิดขึ้นในอัฟกานิสถาน เร็วกว่าที่เราคาดการณ์ไว้มาก”
สำนักข่าว CNN รายงานว่า กุนซือทำเนียบขาวกำลังหารือเคร่งเครียดว่าควรรับมือกับวิกฤติถลำลึกครั้งนี้อย่างไร แต่ยังไม่มีข้อสรุป ขณะที่สมาชิกสภาคองเกรสบางคนเรียกร้องให้รัฐบาลชี้แจงว่าเหตุใด ข่าวกรองสหรัฐจึงได้คาดการณ์สถานการณ์ในพื้นที่ผิดพลาดอย่างมหันต์ และเพราะอะไรจึงไม่จัดทำแผนอพยพชาวอเมริกันและพันธมิตรอย่างรัดกุม
สิ่งที่ต้องจับตา : อัฟกานิสถานกำลังเผชิญกับการหวนคืนสู่อำนาจของตาลีบัน กองกำลังที่เคยปกครองประเทศโดยยึดหลักศาสนาแบบเคร่งจารีต หากทุกอย่างกลับไปเป็นเหมือนในคริสต์ทศวรรษที่ 1990 เสรีภาพพลเมืองจะเสื่อมทรามลง โดยเฉพาะสิทธิและเสรีภาพของผู้หญิงและเด็กหญิงจะถูกกำจัดลงมาก
พล.อ.มาร์ค มิลลีย์ ประธานเสนาธิการร่วมของสหรัฐ กล่าวว่า กลุ่มก่อการร้ายอย่าง อัลกอดิดะห์ อาจฟื้นคืนในอัฟกานิสถานเร็วกว่าที่คาดการณ์ 2 ปี เนื่องจากตาลิบันยึดครองประเทศได้อย่างรวดเร็ว และอาจหมายถึงภัยคุกคามก่อการร้ายต่อสหรัฐจะเพิ่มสูงขึ้น ขณะใกล้ครบรอบ 20 ปีเหตุวินาศกรรม 9/11
สหประชาชาติยังอยู่ : เยนส์ ลาคร์ โฆษกสำนักงานเพื่อการประสานงานด้านมนุษยธรรมแห่งสหประชาชาติ (OCHA) กล่าวว่า ยูเอ็นปฏิบัติภารกิจในอัฟกานิสถานมาตลอด 70 ปี และยังคงอยู่ที่นั่น พร้อมระบุว่าสหประชาชาติมีความกังวลอย่างยิ่งต่อความปลอดภัยของชาวต่างชาติและชาวอัฟกันที่ทำงานให้กับรัฐบาลต่างชาติ ปัจจุบัน มีเจ้าหน้าที่ยูเอ็นทำงานในส่วนที่เกี่ยวกับอัฟกานิสถานราว 720 คน ในจำนวนนี้ 300 คนทำงานอยู่ในพื้นที่ ที่เหลือทำงานแบบระยะไกลเนื่องจากการระบาดของโควิด-19 OCHA ทำหน้าที่ดูแลเรื่องความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมที่มาจากหน่วยงานของยูเอ็นและองค์กรที่ไม่ใช่รัฐบาลรวม 156 แห่ง เพื่อส่งไปให้แก่ชาวอัฟกันราว 8 ล้านคนในปีนี้
ที่มา CNN VOA
ข่าวที่เกี่ยวข้อง