หลายรัฐในสหรัฐโละทิ้ง"วัคซีนโควิดหมดอายุ"จำนวนมาก ทำไมไม่บริจาค

 

 

ABC News รายงานว่า เวลานี้ มีวัคซีนจำนวนมากที่ยังไม่ได้ใช้ และใกล้หมดอายุในสัปดาห์หน้า จนถึงสิ้นเดือนสิงหาคม  ไม่มีตัวเลขแน่ชัดว่าวัคซีนจำนวนเท่าไหร่แน่ที่จะเสียเปล่า แต่หลายรัฐรายงานว่าวัคซีนที่มีอยู่กำลังจะหมดอายุจำนวนมาก ขณะที่อัตราการฉีดวัคซีนในรัฐเหล่านั้น ส่วนใหญ่ต่ำกว่าอัตราเฉลี่ยทั่วประเทศที่ 50% แม้ขณะนี้ โควิด-19 สายพันธุ์เดลตากำลังอาละวาดทั่วสหรัฐก็ตาม  

ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (ซีดีซี) ระบุว่า ประชากรในสหรัฐได้รับวัคซีนแล้ว 50.3%  หรือกว่า 167.1 ล้านคน ส่วนผลสำรวจโดย มูลนิธิครอบครัวไคเซอร์ เมื่อเดือนกรกฎาคม พบว่า มีประชากรผู้ใหญ่ 3 ใน 10 ยังไม่ฉีดวัคซีน ในจำนวนนี้ แยกเป็น 1 ใน 10 บอกว่า ขอรอดูก่อนว่าวัคซีนได้ผลหรือไม่ในคนที่ฉีดแล้วค่อยตัดสินใจ  3% บอกว่าจะฉีดวัคซีนหากถูกบังคับ  14% บอกว่าจะไม่ฉีดอย่างแน่นอน กับอีก 8% ที่บอกว่ามีแนวโน้มจะฉีดก่อนสิ้นปีนี้ เหล่านี้ทำให้ความต้องการวัคซีนที่มีในปัจจุบัน ไม่มากพอที่จะสลายสต็อกที่มีอยู่ได้ทันก่อนหมดอายุ

 

 

รัฐนอร์ท คาโรไลนา มีวัคซีนไฟเซอร์กว่าครึ่งล้าน ที่จะหมดอายุสิ้นเดือนสิงหาคม  รัฐอาร์คันซอส์เสี่ยงจะต้องทิ้งราว 8 หมื่นโดส รัฐแอละบามา ทิ้งวัคซีนแล้ว 6.5 หมื่นโดส จอร์เจีย 1.1 แสนโดส  รัฐไอโอวา โละแล้วกว่า 8.1 หมื่นโดส  และอาจจะต้องทิ้งอีก 2.17 แสนภายในสิ้นเดือนนี้ หากความต้องการฉีดยังไม่กระเตื้อง (นอกจากหมดอายุ การทิ้งวัคซีนยังมีเหตุผลอื่น เช่น เมื่อเปิดหลอดวัคซีนแล้วใช้ไม่ทัน หรือเหตุขัดข้องอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ )  

วัคซีนโควิดที่สั่งมาแล้วไม่ได้ใช้ เสี่ยงกลายเป็นขยะ มีจำนวนเท่าไหร่กันแน่ เป็นเรื่องยากที่จะหาคำตอบได้จากระบบกระจายอำนาจในสหรัฐอเมริกา  เจนนี ออตเทนฮอฟฟ์ ผู้อำนวยการอาวุโสฝ่ายนโยบายสาธารณสุขโลกและการศึกษา จากองค์กร  ONE Campaign กล่าวว่า หากให้ประเมิน วัคซีนในสหรัฐที่หมดอายุแล้ว บวกกับที่ใกล้จะหมดอายุในอนาคตอันใกล้ น่าจะจำนวนหลายล้าน ซึ่งสหรัฐควรจะรีบฉีดให้เร็วที่สุด เพราะวัคซีนอีกมากกำลังจะทยอยมาในหลายเดือนข้างหน้า 

ยากจะเข้าใจและยอมรับได้ในสถานการณ์ขาดแคลนทั่วโลก วัคซีนจำนวนเป็นล้านโดสที่จะช่วยชีวิตคนมากมายกลับต้องทิ้งอย่างเปล่าประโยชน์ คำถามที่เกิดขึ้นคือเหตุใด ไม่บริจาควัคซีนที่จะหมดอายุในไม่ช้า  รายงานพิเศษของสำนักข่าว NPR ที่หาคำตอบในเรื่องนี้จากนักวิชาการและผู้คร่ำหวอดในแวดวง สรุปสองอุปสรรคหลักคือ กฎหมายกับลอจิสติกส์ 

 

 

รัฐต่าง ๆ ในสหรัฐ ไม่สามารถบริจาควัคซีนล้นความต้องการ ให้ประเทศที่ต้องการอย่างยิ่งได้โดยตรง ภารกิจนี้ต้องผ่านรัฐบาลกลาง และแม้นักวิชาการกฎหมายบางคนมองว่า แต่ละรัฐบริจาคเองไม่ได้ แต่รัฐบาลกลางน่าจะไฟเขียวเปิดทางสะดวกให้ทำได้  กระนั้น ก็ยังมีประเด็นอื่นที่ต้องคำนึงอย่างหลักประกันที่ว่า วัคซีนที่ไปดึงมาจะต้องจัดเก็บในอุณหภูมิเหมาะสมตรงตามเงื่อนไข

การเคลื่อนย้ายวัคซีนใกล้หมดอายุ ไม่ได้ซับซ้อนแค่ลอจิสติกส์ แต่ยังมีเรื่องกฎหมาย รวมถึงความวิตกของผู้ผลิตยาเรื่องการรับผิดทางกฎหมาย หากผลิตภัณฑ์ของตนอาจก่ออันตรายในประเทศอื่น อีกอุปสรรค อาจเป็นสัญญาที่รัฐบาลอดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ลงนามกับผู้ผลิตวัคซีน ที่น่าจะจำกัดการใช้วัคซีนในต่างประเทศด้วย แม้ว่าเนื้อหาสัญญาไม่เคยเปิดเผยทั้งหมด 

อย่างไรก็ดี หลายรัฐในสหรัฐระงับการขอวัคซีนเพิ่ม อย่างน้อยก็เป็นหลักประกันว่าวัคซีนที่ยังไม่ได้ใช้ จะไม่เพิ่มขึ้นไปจากเดิม  หรือไม่ก็เจรจาหาทางกระจายไปรัฐอื่นที่ต้องการ กับหารือบริษัทยายืดเวลาหมดอายุวัคซีน ขณะที่ทำเนียบขาวทั้งจัดซื้อและแจกจ่ายออกไป รัฐบาลประธานาธิบดีโจ ไบเดน ประกาศจัดส่งวัคซีนกว่า 110 ล้านโดสไปยัง 65 ประเทศ และมีแผนจะบริจาคเพิ่มอีกหลายล้านโดสในปีนี้และปีหน้า โดยวัคซีนทั้งหมดนี้มาจากผู้ผลิตและสต็อกรัฐบาลกลาง ไม่ได้ดึงมาจากวัคซีนในรัฐต่าง ๆ  

 

 

(  คุณหมอ Marco Blanker ทีเมือง Zwolle ในเนเธอร์แลนด์ ทวีตภาพวัคซีนแอสตราเซเนกา 58 โดสที่กลายเป็นขยะ เมื่อเดือนเมษายนเพราะไม่มีคนไปฉีดหลังรับข้อมูลด้านลบ )  

**สหรัฐจ่ายเงินซื้อวัคซีนไฟเซอร์ โดสละ ประมาณ 19.5 ดอลลาร์ ส่วนโมเดอร์นา โดสละ 15 ดอลลาร์ 

** สหรัฐไม่ใช่ประเทศเดียวที่ทิ้งวัคซีน อิสราเอลทำลายวัคซีนไฟเซอร์ 8 หมื่นโดสที่หมดอายุเมื่อสิ้นเดือนกรกฎาคม ขณะที่บัลแกเรีย  มีรายงานหาทางกระจายวัคซีนเกือบ 3 ล้านโดสที่หมดอายุเมื่อเดือนที่แล้ว  ทั้งยังมีรายงานการทิ้งวัคซีนในอีกหลายประเทศยุโรป อาทิ เนเธอร์แลนด์ หรือเดนมาร์ก  หรือในภูมิภาคแอฟริกา ที่มีประชากรแค่ 2% ฉีดวัคซีน ก็มีวัคซีนกว่า 4.5 แสนโดสหมดอายุต้นเดือนสิงหาคม เพราะส่วนใหญ่ส่งไปถึงในเวลาที่สั้นมากก่อนหมดอายุ  

อ้างอิงข้อมูล  

Alabama Just Tossed 65,000 Vaccines. Turns Out It's Not Easy To Donate Unused Doses

Time’s Running Out As Thousands Of Vaccine Doses Expire, Despite Only 50% Of Americans Vaccinated

As US battles delta variant, tens of thousands of vaccine doses are set to expire