“สระบุรี”ย้อนอดีตเมืองใกล้น้ำมีถนนสายเก่ายุคอยุธยา | คมชัดลึก

ชื่อ “สระบุรี” มีความหมายว่า เมืองแห่งน้ำ หรืออาจหมายถึง เมืองใกล้น้ำ เพราะเมื่อแรกตั้งเมืองอยู่ตรงบริเวณบึงโง้ง ต.เมืองเก่า อ.เสาไห้

 เมืองสระบุรี มีชื่อปรากฏครั้งแรกในพงศาวดารรัชกาลสมเด็จพระมหินทราธิราช สมัยอยุธยาตอนกลาง พ.ศ.2112 เมื่อครั้งพระเจ้าหงสาวดียกทัพมาล้อมกรุงศรีอยุธยา ทัพลาวถูกทหารพม่าซุ่มตีที่สระบุรี ซึ่งเมืองสระบุรีคงตั้งมาก่อนหน้านั้น ตามความเห็นของสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ว่าใน พ.ศ. 2092 คงเป็นคราวที่ได้ตั้งเมืองนี้ขึ้นสำหรับรวบรวมผู้คน และเตรียมเสบียงไว้ในคราวสงคราม

 การคมนาคมใน จ.สระบุรี แต่อดีต มีการตัดถนนในสมัยพระเจ้าทรงธรรม ยุคกรุงศรีอยุธยา ชื่อ ถนนฝรั่งส่องกล้อง ตัดจากท่าเรือถึงพระพุทธบาท โดยช่างชาวฮอลันดา ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่คือ การส่องกล้องเพื่อตัดถนน เมื่อ พ.ศ.2149 นับเป็นถนนสายแรกของจังหวัด

 เมื่อรัชกาลที่ 5 โปรดให้สร้างทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือผ่านสระบุรี พ.ศ.2439 พระยาพิชัยรณรงค์สงคราม ผู้ว่าฯ สระบุรีขณะนั้น จึงได้ย้ายศาลากลางจังหวัด จาก อ.เสาไห้มาตั้งที่ ต.ปากเพรียว ก็ได้มีการตัดถนนในตัวจังหวัดเพิ่มอีก 2 สายช่วงพ.ศ.2471-2476 คือ สายหนองโดน-พระพุทธบาท และถนนพิชัยรณรงค์สงคราม จากสระบุรีถึงเสาไห้ และมีถนนที่เชื่อมต่อกับจังหวัดอื่นๆ อีกหลายสาย

 ที่ ต.ปากเพรียว นี้เองได้กลายมาเป็นชุมทางค้าขายแลกเปลี่ยนขนถ่ายสินค้าจากมณฑลนครราชสีมาก็บรรทุกมาถึงที่นี่ ส่วนพ่อค้ากรุงเทพฯ ก็ขนสินค้าลงเรือมาถึงที่ปากเพรียวเพื่อส่งขายต่อไป

 แม้ปัจจุบันตัวเมืองสระบุรีจะคับแคบลงเพราะความเจริญที่ขยายตัวมากขึ้น แต่การจัดผังเมืองและการขยายเส้นทางคมนาคม ยังคงต้องอาศัยระบบและระเบียบเพื่อความเรียบร้อยต่อไปในภายภาคหน้า

เรือนอินทร์ หน้าพระลาน