"ดร.อิกนาทซ์" คุณหมอสูฯ ผู้ค้นพบการ "ล้างมือ" ช่วยชีวิต

หลังจากมีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก จากภาวะติดเชื้อหลังคลอดหรือไข้หลังคลอด ในช่วง ค.ศ.1847  “ดร.อิกนาทซ์ ฟิลลิพ เซ็มเมิลไวส์” นายแพทย์ชาวฮังการีเชื้อสายเยอรมัน ได้ค้นพบว่า มีวิธีที่สามารถช่วยลดอัตราการเสียชีวิตได้ หากทีมแพทย์ในหน่วยตรวจสูติศาสตร์ได้ “ล้างมือ” เพื่อฆ่าเชื้ออย่างถูกวิธี

 

 

สำหรับที่มาที่ไปของการค้นพบนี้ เกิดขึ้นหลังจากที่ "ดร.อิกนาทซ์" เรียนจบแพทย์จากมหาวิทยาลัยเวียนนา และเป็นผู้ช่วยศาสตราจารย์ประจำแผนกสูตินรีเวช ในโรงพยาบาลเวียนนา ซึ่งที่โรงพยาบาลแห่งนี้ ได้แบ่งหอผู้ป่วยออกเป็น 2 ส่วน ส่วนหนึ่งมีผดุงครรภ์เป็นผู้ดูแล และอีกส่วนมีแพทย์เป็นผู้รับผิดชอบผ่าคลอด ซึ่งส่วนที่มีทีมแพทย์ดูแล กลับปรากฏว่ามีคุณแม่หลังคลอดเสียชีวิตมากกว่าหลายเท่าตัวจนน่าตกใจมาก

 

จากการเฝ้าสังเกตและพยายามหาสาเหตุ ถึงอัตราการตายที่แตกต่างของหอผู้ป่วย 2 ส่วนนี้ ทำให้ “ดร.อิกนาทซ์” พอจะรู้ต้นสายปลายเหตุว่าบรรดาคุณแม่ที่เสียชีวิต มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อหลังคลอด ที่มีแนวโน้มว่าได้รับเชื้อโรคจาก “ศพ”!

 

 

เหตุที่เป็นเช่นนี้ เพราะในสมัยนั้น บรรดาแพทย์และนักศึกษาแพทย์ จะทำการชันสูตรศพด้วยมือเปล่า ไม่มีถุงมือป้องกันสิ่งสกปรกใดๆ รวมทั้งเชื้อโรคที่มาจากร่างผู้ตายด้วย

 

 

 

ดังนั้น เมื่อนายแพทย์ทั้งหลายต้องไปปฏิบัติหน้าที่ต่อในห้องทำคลอด โดยเพียงแค่การเช็ดมือธรรมดา และไม่มีการล้างมือ หรือทำความสะอาดอย่างจริงจัง จึงเท่ากันเป็นการนำเชื้อโรคไปสู่คุณแม่หลังคลอดแบบไม่รู้ตัว

จากข้อสันนิษฐานนี้ “ดร.อิกนาทซ์” จึงตั้งกฎและรณรงค์ให้แพทย์ทุกคนล้างมือให้สะอาดที่สุด หลังออกจากห้องผ่าศพ โดยต้องมีการแช่ในน้ำยาคลอรีน รวมทั้งล้างอุปกรณ์และทำความสะอาดเสื้อผ้าของแพทย์ให้มั่นใจว่าสะอาดปลอดภัยที่สุด ก่อนเริ่มทำคลอดทุกครั้ง

 

 

 

ทั้งนี้ ผลปรากฏออกมาตรงตามที่คุณหมอได้คาดการณ์ไว้ เพราะอัตราการตายของแม่หลังคลอดลดลงอย่างมาก เหลือไม่ถึง 1 เปอร์เซ็นต์ด้วยซ้ำ

ซึ่งถือเป็นการค้นพบ ‘เชื้อโรค’ เป็นครั้งแรก พร้อมวิธีป้องกัน ที่สามารถช่วยชีวิตผู้คนได้มากมายและเปลี่ยนแปลงประวัติศาสตร์การแพทย์ครั้งใหญ่จนต้องจารึกไว้  

 

 

 

“ดร.อิกนาทซ์” จึงได้ชื่อว่าเป็นสูตินรีแพทย์ผู้ปฏิวัติการทำคลอด และสร้างมาตรฐานการล้างมือไปทั่วโลก

น่าเสียดายที่คุณหมอเสียชีวิตด้วยวัยเพียง 47 ปี (มีชีวิตอยู่ในช่วง ค.ศ. 1818-1865) แต่วงการแพทย์ทั่วโลก ได้จดจำคุณหมอผู้บัญญัติการ “ล้างมือ” ไว้ตลอดกาล

 

 

และในช่วงที่โควิด-19 ระบาดแรกๆ “กูเกิล ดูเดิล” (Google Doodle) ได้จัดทำภาพการ์ตูน “ดร.อิกนาทซ์” พร้อมสอนวิธีการล้างมือให้สะอาด เพื่อป้องกันไวรัสโควิด-19 ในเบื้องต้น เผยแพร่สู่สาธารณะอีกด้วย   

 

 

 

ขอขอบคุณภาพประกอบ : photo: http://www.med-obr.info

FORRÁS: WIKIMEDIA COMMONS