รู้จัก "ไอเวอร์เม็กติน" (Ivermectin) สธ.แถลงด่วนรักษา โควิด-19

30 มิถุนายน 2564 เมื่อเวลา 13.00 น. ที่ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข นายแพทย์ สมศักดิ์ อรรฆศิลป์ อธิบดีกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) แถลงข่าวด่วน เรื่อง การรักษาคนไข้ โควิด-19 ด้วยยา "ไอเวอร์เม็กติน" (Ivermectin) ยาในกลุ่ม "ยาฆ่าพยาธิ"

นายแพทย์ สมศักดิ์ กล่าวถึงกรณีสังคมออนไลน์แชร์ข้อมูลงานวิจัยยา "ไอเวอร์เม็กติน" รักษาและลดการเสียชีวิตผู้ป่วย โควิด-19 ว่า ยาไอเวอร์เม็กตินเป็นยาฆ่าพยาธิ ในต่างประเทศมีการศึกษาว่าช่วยยับยั้งเชื้อไวรัส โควิด-19 ในหลอดทดลอง ส่วนข้อมูลงานวิจัยว่าลดการเสียชีวิตของผู้ป่วย โควิด-19 นั้น เป็นการศึกษาโดยการทบทวนงานวิจัยที่เกี่ยวกับยาไอเวอร์เม็กตินในผู้ป่วย โควิด-19 ทั้งหมดที่สืบค้นได้แล้วนำมาวิเคราะห์ผล แต่งานวิจัยที่รวบรวมมีวิธีการศึกษาแตกต่างกัน ใช้ปริมาณยาต่างกัน หรือมีการใช้ร่วมกับยาตัวอื่น จึงส่งผลต่อการวิเคราะห์ข้อมูล ผู้ศึกษาทบทวนจึงสรุปว่า อาจจะลดการเสียชีวิตของผู้ป่วย โควิด-19 ได้

ทั้งนี้ แนวทางการรักษาผู้ป่วย โควิด-19 ผู้เชี่ยวชาญทั้งของกรมการแพทย์ โรงเรียนแพทย์ สมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทย และสมาคมอุรเวชช์แห่งประเทศไทย มีการหารือถึงองค์ความรู้เพื่อจัดทำแนวทางการรักษาโรคโควิด-19 ล่าสุด คือ ฉบับที่ 15 วันที่ 25 มิถุนายน 2564 จึงระบุในหมายเหตุว่า “มีข้อมูลการศึกษาในหลอดทดลองเบื้องต้นว่า ยาไอเวอร์เม็กตินเสริมฤทธิ์กับยาฟาวิพิราเวียร์ แต่ยังไม่มีข้อมูลการศึกษาวิจัยทางคลินิกในประเทศไทย” จึงยังไม่ใช่การรักษามาตรฐาน การใช้ยานี้ขอให้เป็นไปตามดุลยพินิจหรือวิจารณญาณของแพทย์ เนื่องจากข้อมูลทางวิชาการยังไม่ชัดเจนและขัดแย้งกันอยู่

“กรมการแพทย์จึงร่วมกับโรงพยาบาลศิริราช ทำการศึกษายาไอเวอร์เม็กตินในผู้ป่วย โควิด-19 พื้นที่ กทม. เป็นการศึกษาในผู้ป่วยจำนวนหลักพันคนขึ้นไป โดยแบ่งกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับยารักษาตามแนวทางมาตรฐาน คือ ยาฟาวิพิราเวียร์ และอีกกลุ่มรับยาฟาวิพิราเวียร์ร่วมกับเพิ่มยาไอเวอร์เม็กติน เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพ โดยขอย้ำว่าอย่าซื้อยานี้มาใช้เอง เนื่องจากอาจเป็นอันตรายได้”

ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 29 มิ.ย. ที่ผ่านมา นพ.สุรโชค ต่างวิวัฒน์ รองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กล่าวถึงกรณีข่าวดังกล่าวว่า ยา "ไอเวอร์เม็กติน" เป็นยาฆ่าพยาธิซึ่งส่วนใหญ่เป็นยาที่ใช้ในสัตว์ ส่วนในคนมีใช้กับพยาธิบางตัวและคนที่เป็นหิด เพราะฉะนั้น จึงเป็นยารักษาบางโรคในคน มีการใช้ไม่เยอะ ยาที่ขายส่วนใหญ่เป็นยาสัตว์

นพ.สุรโชค กล่าวต่อว่า ซึ่งตอนนี้มีการศึกษาทดลองกับโรคโควิด-19 บางการศึกษาบอกว่า ได้ผล บางการศึกษาบอกว่า ไม่ได้ผล ดังนั้น จึงไม่ได้เป็นยามาตรฐานในการรักษา ยังไม่เป็นทางการ ขอว่าอย่าไปหาซื้อ

“ยาไอเวอร์เม็กตินในตลาดเป็นยาใช้สำหรับสัตว์ส่วนใหญ่ แม้จะมีตัวยาไม่ต่างจากยาที่ใช้ในคน แต่ไม่ได้ออกแบบหรือผลิตมาสำหรับคน และการผลิตก็ไม่เข้มข้นเท่าความปลอดภัยของยาในคน ดังนั้น จึงไม่ควรซื้อยามาใช้เอง ซึ่งเป็นเรื่องไม่เหมาะสม และยังไม่ได้ข้อสรุปว่าได้ประโยชน์โควิด ขออย่าหลงเชื่อหาซื้อมาใช้”

CR : กรมการแพทย์