ข่าว

"อ.เจษฎ์" ไขคำตอบ หน้ากากอนามัยแบบ non-medical mask ป้องกันโควิดได้หรือไม่

"อ.เจษฎ์" ไขคำตอบ หน้ากากอนามัยแบบ non-medical mask ป้องกันโควิดได้หรือไม่

12 ม.ค. 2564

"อาจารย์เจษฎ์" ไขคำตอบ "หน้ากากอนามัยแบบ non-medical mask" ป้องกันโควิด-19 ได้หรือไม่ หลังแชร์ภาพเตือนกันว่อนโซเชียล

รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ หรือ อาจารย์เจษฎ์ โพสต์ผ่านเพจเฟซบุ๊ก "อ๋อ มันเป็นอย่างนี้นี่เอง by อาจารย์เจษฎ์" ระบุว่า หน้ากากอนามัยแบบ non-medical mask ก็ใช้ใส่ในสถานการณ์โรคโควิด-19 ได้นะครับ

อ่านข่าว "หมอธีระ" ชี้โควิดทั่วโลกยังระบาดรุนแรง หวั่นวัคซีนเอาไม่อยู่ ขอช่วยกันยับยั้งการระบาด

มีการแชร์รูปและข้อความทำนองว่า "รู้หรือยัง non-medical mask เป็นหน้ากากที่ไม่ใช่ทางการแพทย์ ใช้กันเชื้อโรคไม่ได้ ส่วน medical mask เป็นหน้ากากอนามัยที่ใช้ทางการแพทย์ กันเชื้อโรคได้ประสิทธิภาพสูง ดังนั้นถ้าจะใช้กับโควิดในพื้นที่เสี่ยงหรือแออัด ก็ต้องใช้ medical mask ขึ้นไปเท่านั้น"

มันก็ไม่ขนาดนั้นนะครับ หน้ากากอนามัยแบบ non-medical mask ที่มีคุณภาพการผลิตดี แผ่นกรองหลายชั้น และไม่มีเชื้อโรคปนเปื้อนนั้น บุคคลธรรมดาก็สามารถนำมาใช้ใส่เพื่อป้องกันและควบคุมการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ได้ เพียงแต่ว่าระดับเกณฑ์มาตรฐานในการผลิตนั้น มันยังไม่สูงถึงจุดที่ผ่านเกณฑ์ว่าเป็น medical mask เพื่อให้แพทย์เอาไปใช้ทำงาน (เช่น ผ่าตัดคนไข้) ได้อย่างมั่นใจปลอดภัย
 
เรื่องที่สำคัญมากกว่า คือ แหล่งผลิตของหน้ากากอนามัยที่ซื้อมา ว่าได้มาตรฐานการผลิตจริงหรือเปล่า ซึ่งถ้าเป็นโรงงานที่ผลิตในประเทศไทยก็ค่อนข้างมั่นใจได้ว่ามีประสิทธิภาพจริง รวมทั้งปลอดภัยในการใช้งาน ไม่มีเชื้อโรคหรือสารเคมีอันตรายปนเปื้อนมา

(แต่ที่น่าห่วงคือ พวกที่นำเข้ามาจากต่างประเทศ ที่คุณภาพต่ำ แต่มาแพ็คใส่กล่องสวยงาม ทำให้เราเข้าใจผิด เจอตามตลาดเยอะเลย)

ที่สำคัญอีกอย่างคือ วิธีการสวมใส่ การถอด การทิ้ง หน้ากากอนามัย ซึ่งถ้าใช้ผิดวิธี นอกจากจะไม่ช่วยเรื่องการป้องกันโรคแล้ว อาจจะกลับเพิ่มความเสี่ยงต่อตัวเราเองในการรับเชื้อโรคเสียด้วยซ้ำ

ลองอ่านข้อมูลเกี่ยวกับหน้ากากอนามัยแบบ medical mask และแบบ non-medical mask นะครับ (ข้อมูลจาก https://www.who.int/.../who-2019-ncov-ipc-masks-2020-4-th...)

"อ.เจษฎ์" ไขคำตอบ หน้ากากอนามัยแบบ non-medical mask ป้องกันโควิดได้หรือไม่

 

หน้ากากทางการแพทย์ (medical mask) หมายถึง หน้ากากแบบเรียบหรือแบบมีรอยจีบ ที่แพทย์สวมขณะผ่าตัดหรือทำหัตถการ หน้ากากถูกสวมบนศีรษะ โดยคล้องสายรัดไว้ข้างหลังใบหูหรือบริเวณหลังศีรษะ หรือคล้องไว้ข้างหลังใบหูและหลังศีรษะ สมรรถนะของหน้ากากแบบนี้ถูกทดสอบตามวิธีการทดสอบมาตรฐาน (ASTM F2100, EN 14683 หรือมาตรฐานเทียบเท่า) ซึ่งมีจุดประสงค์เพื่อรักษาสมดุลระหว่างคุณสมบัติการกรองอนุภาค ความสะดวกในการหายใจ และการต้านทานของเหลวซึมผ่าน (มีหรือไม่มีก็ได้) ให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม

หน้ากากทางการแพทย์ควรผ่านการรับรองตามมาตรฐานระดับสากลหรือประเทศ เพื่อยืนยันว่าผลิตภัณฑ์นั้นมีคุณภาพเพียงพอสำหรับบุคลากรสาธารณสุข ตามระดับความเสี่ยงและประเภทของการทำหัตถการในสถานพยาบาล หน้ากากทางการแพทย์ที่ออกแบบสำหรับใช้ครั้งเดียวมีคุณสมบัติการกรองเบื้องต้น (กรองละอองฝอยอย่างน้อยร้อยละ 95) ความสะดวกในการหายใจ และการป้องกันการซึมซับของเหลว (ถ้ามีข้อกำหนด) ขึ้นอยู่กับประเภท (เช่น ผ้าสปันบอนด์หรือเส้นใยสังเคราะห์แบบ meltblown) และชั้นของเส้นใยสังเคราะห์ชนิดไม่ถักทอที่ผ่านกระบวนการผลิต (เช่น โพลีพรอพไพลีน โพลีเอทิลีน หรือเซลลูโลส)

หน้ากากทางการแพทย์มีรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า และประกอบด้วยชั้นผ้า 3 หรือ 4 ชั้น แต่ละชั้นประกอบด้วยเส้นใยละเอียดถึงละเอียดมาก หน้ากากเหล่านี้ผ่านการทดสอบความสามารถในการป้องกันละอองฝอยซึมผ่าน (ขนาด 3 ไมโครเมตรตามมาตรฐาน EN 14683 และ ASTM F2100) และป้องกันอนุภาคเล็ดลอด (ขนาด 0.1 ไมโครเมตร มาตรฐาน ASTM F2100 เท่านั้น) หน้ากากต้องกันละอองฝอยและอนุภาคได้แต่ขณะเดียวกันก็ต้องปล่อยให้อากาศผ่านได้เพื่อให้หายใจสะดวกด้วย หน้ากากทางการแพทย์จัดเป็นเครื่องมือแพทย์ควบคุม และจัดเป็นอุปกรณ์ประเภท PPE

"อ.เจษฎ์" ไขคำตอบ หน้ากากอนามัยแบบ non-medical mask ป้องกันโควิดได้หรือไม่

 

หน้ากากอนามัยชนิดทั่วไป (non-medical mask) เป็นหน้ากากที่ทำจากผ้าทอและผ้าชนิดไม่ถักทอหลายชนิด เช่น โพลีพรอพไพลีน หน้ากากอนามัยชนิดทั่วไปไม่ถือว่าเป็นเครื่องมือแพทย์ หรืออุปกรณ์ PPE สำหรับป้องกันส่วนบุคคล

อย่างไรก็ตามมีการกำหนดมาตรฐานของหน้ากากอนามัยชนิดทั่วไปโดยสมาคมมาตรฐานสินค้าแห่งฝรั่งเศส (AFNOR Group) เพื่อกำหนดมาตรฐานขั้นต่ำด้านสมรรถนะการกรอง (กรองอนุภาคแข็งหรือละอองฝอยอย่างน้อยร้อยละ 70) และความสะดวกในการหายใจ (ความต่างของแรงดันสูงสุด 0.6 mbar/ตร.ซม. หรือแรงต้านการหายใจเข้าสูงสุด 2.4 mbar/ตร.ซม. และแรงต้านการหายใจออกสูงสุด 3 mbar/ตร.ซม.)

ควรพิจารณาการใช้หน้ากากอนามัยชนิดทั่วไป ซึ่งทำจากผ้าทอ เช่น ผ้า และ/หรือผ้าชนิดไม่ถักทอ เพื่อควบคุมแหล่งแพร่เชื้อ (ใช้โดยผู้ติดเชื้อ) ในชุมชนเท่านั้น และไม่ใช่เพื่อการป้องกัน หน้ากากชนิดนี้เหมาะสำหรับบางกิจกรรมโดยเฉพาะ (เช่น ขณะอยู่บนรถโดยสารสาธารณะซึ่งการรักษาระยะห่างระหว่างบุคคลเป็นไปได้ยาก) และควรใช้มาตรการรักษาสุขอนามัยของมือ และการรักษาระยะห่าง ควบคู่กับการใช้หน้ากากชนิดนี้เสมอ

การใช้หน้ากากอนามัยชนิดทั่วไปควรพิจารณาคุณลักษณะต่างๆ ได้แก่ ประสิทธิภาพการกรอง (filtration efficiency หรือ FE) หรือคุณสมบัติการกรอง ความสะดวกในการหายใจ จำนวน และประเภทของวัสดุที่ใช้ประกอบเป็นหน้ากาก รูปทรง การเคลือบ และการดูแลรักษา ประสิทธิภาพการกรองและความสะดวกในการหายใจขึ้นอยู่กับผ้าที่ใช้ เช่น ชั้นผ้าสปันบอนด์แบบไม่ทอ 2 ชั้น ซึ่งเป็นวัสดุเดียวกันที่ใช้เป็นชั้นนอกของหน้ากากทางการแพทย์แบบใช้แล้วทิ้ง มีคุณสมบัติการกรองและความสะดวกในการหายใจที่ดีพอ

 

#ช้อปปลอดภัยช้อปถูกใจที่ลาซาด้า

 

"อ.เจษฎ์" ไขคำตอบ หน้ากากอนามัยแบบ non-medical mask ป้องกันโควิดได้หรือไม่