คดีแรกในประวัติศาสตร์ ศาลปกครองระยองไกล่เกลี่ย รง.ปุ๋ยปล่อยน้ำเสียกับชาวระยองสำเร็จ

27 ส.ค.2563 นายศรีสุวรรณ จรรยา นายกสมาคมต่อต้านสภาวะโลกร้อน เปิดเผยว่า วันที่ 26 ส.ค.ที่ผ่านมา ศาลปกครองระยองโดยนายสุพจน์ คล้ายสุบรรณ ตุลาการผู้ไกล่เกลี่ยคดี ได้นัดคู่กรณีระหว่างสมาคมต่อต้านสภาวะโลกร้อนกับชาวตำบลมะขามคู่จ.ระยอง และอุตสาหกรรมจังหวัดระยอง พร้อมกับผู้บริหาร บ.บุญทวีสิน จก. โรงงานปุ๋ย ผู้ร้องสอด มาดำเนินการไกล่เกลี่ยต่อหน้าศาล หลังจากที่บริษัทโรงงานปุ๋ยยื่นเรื่องต่อศาลขอยุติข้อพิพาทในศาลทั้งหมด หลังจากศาลมีคำสั่งกำหนดมาตรการหรือวิธีการคุ้มครองเพื่อบรรเทาทุกข์ชั่วคราวก่อนการพิพากษา เมื่อเดือน ก.ค.62 ที่ผ่านมา โดยโรงงานปุ๋ยดังกล่าวยินดีที่จะว่าจ้างให้บริษัทรับบำบัดน้ำเสียของเอกชนมาดำเนินการสูบน้ำเสียและขุดลอกตะกอนดินที่ปนเปื้อนทั้งหมดทั้งในและในคูคลองบางไผ่ไปบำบัดตามหลักวิชาการทั้งหมด ภายในระยะเวลา 2 เดือนนับแต่วันที่ 8 ก.ย.63 เป็นต้นไป ด้วยค่าใช้จ่ายของโรงงานทั้งหมดกว่า 13 ล้านบาท 

ก่อนหน้านี้ ศาลปกครองระยองได้มีคำสั่งให้อุตสาหกรรมจังหวัดระยอง ใช้อำนาจตามมาตรา 42 วรรคหนึ่ง แห่ง พ.ร.บ.โรงงาน 2535 บังคับให้โรงงานปุ๋ยของเอกชนที่ปล่อยน้ำเสียสู่คลองบางไผ่ กระทำการระงับยับยั้งมิให้มีน้ำเสียรั่วซึมออกนอกโรงงานลงสู่คลองบางไผ่อีก แต่หากผู้ประกอบการโรงงานไม่ดำเนินการให้อุตสาหกรรมจังหวัดระยองเป็นผู้ดำเนินการเอง โดยให้คิดค่าใช้จ่ายในการดำเนินการทั้งหมด พร้อมค่าปรับไม่เกิน 50,000 บาทต่อวัน ตามมาตรา 63/21 และ มาตรา 63/22 แห่ง พ.ร.บ.วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง ฉบับที่ 3 พ.ศ.2562 และสั่งให้นายกเทศมนตรีเทศบาลตำบลมะขามคู่ ในฐานะเจ้าพนักงานท้องถิ่นตาม พ.ร.บ.การสาธารณสุข 2535 ดำเนินการตรวจสอบจุดรั่วซึมที่น้ำเสียไหลออกมาจากโรงงานและตรวจสอบสภาพน้ำในคลองบางไผ่รายงานพร้อมภาพถ่ายต่อศาลทุกวันที่ 1 ของเดือน โดยให้เริ่มตั้งแต่วันที่ 1 ส.ค.62 เป็นต้นมาและสั่งให้อุตสาหกรรมจังหวัดระยองเก็บตัวอย่างน้ำในบ่อเก็บกักน้ำเสียของโรงงาน และตัวอย่างน้ำในคลองบางไผ่ เพื่อตรวจวิเคราะห์และรายงานผลต่อศาลทุก 2 เดือนโดยเริ่มตั้งแต่วันที่ 1 ส.ค.2562 เป็นต้นมา จนกว่าศาลจะมีคำสั่งเป็นอย่างอื่นด้วย
        

การไกล่เกลี่ยจนประสบความสำเร็จครังนี้ ถือว่าเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ของศาลปกครองนับแต่เริ่มมีการจัดตั้งศาลปกครองขึ้นในประเทศไทย ตั้งแต่ปี 2542 เป็นต้นมาจวบจนปัจจุบัน และคดีนี้จะเป็นโมเดลในการยุติปัญหาความขัดแย้งระหว่างรัฐ ประชาชน และเอกชน ที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคตได้ โดยไม่ต้องรอให้มีคำพิพากษาถึงที่สุด นายศรีสุวรรณ กล่าวในที่สุด