
จักรวรรดิวัตร..
ในแว่นแคว้นของราชาผู้มีเมตตา มีธรรมมั่นคง ประชาชนนอนเป็นสุขเหมือนนอนอยู่ในบ้านของตัว ในร่มเงาอันเย็นสบาย (อมฤตพจนา / พระเทพเวที)
ในหนังสือพระไตรปิฎกฉบับสำหรับประชาชนได้กล่าวถึงความตอนหนึ่งในขณะที่พระผู้มีพระภาคเจ้า ประทับอยู่ในแคว้นมคธ ว่า ได้มีผู้กราบทูลถามว่า วัตรอันประเสริฐของพระเจ้าจักรพรรดิเป็นอย่างไร
พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสสรุปแล้วมีใจความว่าดังนี้
1.จงอาศัยธรรมสักการะ คือเคารพนับถือธรรม ให้ความคุ้มครองอันเป็นธรรมแก่ทั้งมนุษย์และสัตว์และต้องไม่ยอมให้ผู้กระทำการอันเป็นอธรรม ทำการสำเร็จได้ในแว้นแคว้น
2.ผู้ใดไม่มีทรัพย์ก็จงมอบทรัพย์ให้
3.จงเข้าไปหาสมณพราหมณ์ สนทนาปรึกษาถามถึงสิ่งที่เป็นกุศล อกุศล สิ่งที่เป็นประโยชน์ สิ่งที่เป็นโทษและอะไรที่ควรทำ อะไรที่ไม่ควรทำ
แล้วก็จงรับเอาแต่สิ่งที่เป็นกุศลนำมาปฏิบัติ
และตรัสว่า นี้แล คือวัตรอันประเสริฐของพระเจ้าจักรพรรดินั้น...
จักรวรรดิวัตรนี้ ได้มีผู้อธิบายเป็นรายละเอียดเอาไว้ว่า หมายถึงการเคารพนับถือ บูชา นอบน้อม ธรรม มีธรรมเป็นธงชัย มีธรรมเป็นยอดหรือมีธรรมเป็นใหญ่
มีการจัดการทั้งรักษา ป้องกัน และคุ้มครองธรรมให้แก่ชนทุกระดับ ทั้งนอกและในเมือง ทั้งทหาร พระราชวงศ์ คฤหบดี ไปจนถึงสมณพราหมณ์ (ปวงปราชญ์) จนแม้กระทั่งในเหล่านกและเนื้อ (ปวงสัตว์)
จักรวรรดิวัตรจะแยกย่อยออกไปเป็น 10 ประการหรือ 12 ประการก็ได้ แต่ประการหลักนั้นก็คือ พระเจ้าจักรพรรดิทั้งหลายจะต้องเคารพธรรมให้ความคุ้มครองธรรม
และต้องปราบอธรรม
จักรวรรดิวัตรได้กลายมาเป็นจริยาวัตรที่พระเจ้าจักรพรรดิทั้งปวงทรงปฏิบัติ ทั้งนี้รวมถึงบรรดาข้าราชการทั้งหลายและนักปกครองที่ดีทั่วไปด้วย เพราะจักรวรรดิวัตร ก็หมายถึงหลักในการกำจัดทุกข์ บำรุงสุขแก่ผู้อยู่ใต้ปกครองนั่นเอง
ดังนี้จะเห็นว่า พระเจ้าอยู่หัวของเราผู้ทรงคุณอันประเสริฐนั้นทรงเพียบพร้อมด้วยธรรม อันเป็นจักรวรรดิวัตรนี้อย่างไม่มีที่สงสัย
จึงเนื่องในเดือนอันเป็นมหามงคลวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว วันที่ 5 ธันวาคม ที่ผ่านมาแล้วนี้ ขอจงทรงพระเจริญยิ่งยืนนานเทอญ...