ชีวิตไม่ธรรมดาของ คิมวูซุง เจ้าอาณาจักรแดวู

 
         วงการอุตสาหกรรมยักษ์ใหญ่ของเกาหลีใต้และของโลกได้สูญเสียคนสำคัญระดับตำนานคนหนึ่ง ผู้มีแค่สองมืออันว่างเปล่ าแต่กล้าจับเสือมือเปล่าด้วยการตั้งบริษัทเล็กๆบริษัทหนึ่งด้วยเงินทุนแค่ 5 ล้านวอนหรือแสนบาทเศษ แต่ผ่านไปแค่ไม่กี่สิบปี ก็สามารถผงาดฟ้ากลายเป็นหนึ่งในมหาอาณาจักรยักษ์ใหญ่ หรือ แชโบลของแดนโสมขาวที่มีกิจการขยายไปทั่วโลกโดยเฉพาะในประเทศด้อยพัฒนา อย่างไรก็ดี ชั่วพริบตา บริษัทยักษ์ใหญ่นั้นพลันล้มครืนด้วยสองมือตัวเองเช่นกันจากผลพวงของวิกฤติการณ์เงินในเอเชียที่เริ่มจากวิกฤติต้มยำกุ้งเมื่อปี 2540

 

 

       บุคคลผู้เป็นหนึ่งในตำนานการร่วมด้วยช่วยกันสร้างชาติด้วยการพัฒนาอุตสาหกรรมยักษ์ใหญ่ กระทั่งเกาหลีใต้กลายเป็นหนึ่งในห้าเสือเศรษฐกิจแห่งเอเชีย ก็คือ คิม วู ซุง ผู้ก่อตั้งกลุ่มบริษัทแดวู กรุ้ป ที่เพิ่งปิดฉากชีวิตต้องสู้เมื่อเร็วๆนี้ หรือเพียงสัปดาห์เดียวก่อนหน้าที่จะมีอายุครบ 83 ปีเต็มในวันที่ 19 ธันวาคม หลังถูกหามจากบ้านพักที่เวียดนามกลับมารับการรักษาตัวด้วยโรคหัวใจที่โรงพยาบาลในเมืองซูวอน ทางตอนใต้ของกรุงโซล

 

      ในบทบรรณาธิการของหนังสือพิมพ์โคเรีย เฮรัลด์ กล่าวว่า ยากจะประเมินคุณค่าของคิม วู ซุงว่าดีหรือเลว สำเร็จหรือล้มเหลว แต่สิ่งหนึ่งที่มิอาจมองข้ามได้ก็คือเขาเป็นผู้สร้างแรงบันดาลใจให้กับคนรุ่นใหม่ในเรื่องจิตวิญญาณแห่งการเป็นผู้ประกอบการผู้ไม่หวาดหวั่นกับการท้าทายใดๆ และคิมจะยังคงเป็นตำนานที่เล่าขานไม่รู้จบโดยเฉพาะวรรคทองของเขา ซึ่งกลายเป็นชื่อหนังสืออัตถชีวประวัติของเจ้าตัวที่พิมพ์เมื่อปี 2532 เรื่อง "โลกนี้ยังกว้างและยังมีสิ่งที่ต้องทำอีกมากมาย” ที่จุดประกายไฟให้กับคนรุ่นใหม่พร้อมจะเดินตามรอยของเขา

 

 

 

 

 

         คิม วู ซุง  เคยได้รับยกย่องว่าเป็นสัญลักษณ์ของนักธุรกิจดาวรุ่ง เป็นนักสู้ด้วยลำแข้งตัวเองมาตั้งแต่เกิด อยู่รอดด้วยการเป็นเด็กเร่ขายหนังสือพิมพ์ มีประสบการณ์ด้านการบริหารจากการเรียนที่คณะบริหารธุรกิจที่มหาวิทยาลัยวอนเซ ชีวิตเพิ่งจะเริ่มต้นตอนอายุ 30 ปี โดยอาศัยโอกาสทองในยุคเผด็จการทหารปัก จุง ฮี ที่ต้องการใช้เศรษฐกิจนำหน้าในการสร้างชาติให้รุ่งโรจน์โชติช่วงชัชวาลย์จากที่ยับเยินช่วงสงครามเกาหลี อาศัยที่เป็นคนกล้าได้กล้าเสีย กล้าจับเสือมือเปล่าผ่านการกู้เงินเป็นหลัก และอาศัยประโยชน์จากการมีสายสัมพันธ์ใกล้ชิดกับผู้นำการเมืองทุกยุคทุกสมัย

 

 

          เหนืออื่นใดก็คือการมีวิสัยทัศน์ก้าวไกลหรืออีกนัยหนึ่งก็คือกล้าเสี่ยงด้วยการเสี่ยงกู้เงินก้อนแรกจำนวน 5 ล้านวอน  ตั้งบริษัทแดวู อินดัสเตรียล ในปี 2510 ซึ่งเริ่มแรกเป็นแค่โรงงานสิ่งทอที่ฉีกแนวออกไปจากบริษัทสิ่งทออื่นๆ โดยเน้นการส่งออกเป็นหลัก เบื้องต้นมีพนักงานรุ่นบุกเบิกแค่ 5 คน

 

 

 

         ในช่วงปีแรก บริษัทแดวู อินดัสเตรียล ได้ส่งออกสิ่งทอมูลค่า 580,000 ดอลลาร์ไปสิงคโปร์ ก่อนจะขยายตลาดให้กว้างขึ้นรวมไปถึงบุกเบิกตลาดที่อินโดนีเซีย เพียงแค่ 2 ปีเท่านั้น ก็สร้างชื่อว่าเป็นบริษัทเกาหลีแห่งแรกที่เปิดสำนักงานขึ้นที่ซิดนีย์เมื่อปี 2512 ก่อนจะขยายธุรกิจไปสู่วงการอื่นๆ เพื่อให้สอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาลปัก จุ งฮี ที่ให้เน้นอุตสาหกรรมหนักและเคมี

 

        จากแนวทางการบริหารจัดการเชิงรุกผสมผสานกับความทะเยอทะยานที่จะขยายตัวไปทั่วโลก คิมซึ่งยึดมั่นในกลยุทธิ์ที่ว่า "ถ้าหากคุณไม่มีเทคโนโลยี ทั้งหมดที่คุณต้องทำก็คือซื้อบริษัทที่มีเทคโนโลยีนั้นๆ” เหตุนี้ เพียงแค่ 5 ปีหลังตั้งบริษัทแดวู อินดัสเตรียล บริษัทแดวูสามารถส่งออกสินค้ามูลค่ามากถึง 1 ล้านดอลลาร์และภายในหนึ่งทศวรรษเท่านั้น ก็สามารถยืนเคียงบ่าเคียงไหล่กับกลุ่มบริษัทยักษ์ใหญ่ระดับแชโบลอื่นๆ รวมถึงฮุนไดและซัมซุง  

 

         ยุทธศาสตร์สำคัญของเขาก็คือ กล้านำสินค้าของแดวูไปเปิดตลาดใหม่ๆในประเทศด้อยพัฒนาที่มีความเสี่ยงสูง เต็มไปด้วยการท้าทายและความไม่แน่นอน ที่บริษัทยักษ์ใหญ่ทั่วโลกไม่กล้าเสี่ยงไปลงทุน แม้กระทั่งในชนบทห่างไกลในแอฟริกาและกลุ่มประเทศสังคมนิยม กระทั่งกลายเป็นหนึ่งในบริษัทข้ามชาติที่ใหญ่ที่สุดที่มีสำนักงานใหญ่ในตลาดเกิดใหม่ อีกทั้งยังมีบทบาทสำคัญในการเชื่อมสายสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างเกาหลีใต้กับประเทศด้อยพัฒาและกำลังพัฒาเหล่านั้น

 

 

        นอกจากนี้ คิม วู ซุง ยังใช้เส้นทางลัดในการขยายกิจการออกไปอย่างรวดเร็ว นั่นก็คือการควบรวมกิจการกับบริษัทคู่แข่งที่อ่อนแอกว่า ไม่กี่ทศวรรษหลังจากนั้น อาณาจักรของแดวู กรุ๊ป ได้ก้าวกระโดดจนกลายเป็นกลุ่มบริษัทยักษ์ใหญ่อันดับ 2 ของประเทศเมื่อปี 2541 ถ้าพิจารณาในเรื่องของสินทรัพย์ หรือเป็นบริษัทใหญ่ที่สุดอันดับที่ 45 ของโลก   มีบริษัทในเครือมากถึง 41 แห่ง ครอบคลุมกิจการหลากหลายประเภท ตั้งแต่รถยนต์ ก่อสร้าง ต่อเรือ การค้า อิเล็กทรอนิกส์ โรงแรม ไปจนถึงหลักทรัพย์ ช่วงที่บริษัทรุ่งโรจน์โชติช่วงชัชวาลย์มากที่สุด แดวู กรุ๊ป มีพนักงานมากกว่า 300,000 คน ในสาขา 396 แห่ง ใน110 ประเทศ  มูลค่าการส่งออกคิดเป็น 14% ของมูลค่าการส่งออกของประเทศ

 

 

        แม้จะเป็นนักธุรกิจผู้ประสบความสำเร็จจนกลายเป็นตำนานหนึ่งของแดนโสมขาว แต่คิม วู ซุง ไม่ใช่ผู้บริหารที่ดีแต่ใช้ชีวิตในห้องแอร์ ตรงกันข้ามเจ้าตัวกลับชอบคลุกคลีกับพนักงานระดับล่างและพร้อมจะรับฟังความคิดเห็นต่างๆ รวมไปถึงพร้อมจะไปลุยงานที่ต้องใช้แรงกับพนักงานโดยไม่สนใจว่างานนั้นจะเป็นงานสกปรกทำให้มือไม้เปรอะเปื้อนแค่ไหน

 

 

        หนึ่งในเรื่องเล่าที่เป็นตำนานของแดวูก็คือต อนที่อู่ต่อเรืออ็อกโปของเขาเกิดปัญหาพิพาทด้านแรงงานเมื่อปี 2530 คิมได้กินนอนและทำงานที่อู่ต่อเรือแห่งนี้นานถึงปีครึ่ง เพื่อจะได้แก้ปัญหาเฉพาะหน้าอย่างทันท่วงที
 

        เหตุนี้ คิม วู ซุง จึงกลายเป็นแบบอย่างของผู้ที่ใฝ่ฝันจะประสบความสำเร็จทางธุรกิจ อย่างไรก็ดี เรื่องราวไม่คาดฝันพลันเกิดขึ้น เริ่มจากวิกฤติต้มยำกุ้งในปี 2540 แล้วลามกลายเป็นวิกฤติการเงินในเอเชีย ทำให้แดวู กรุ้ป พลันล้มครืนอย่างไม่น่าเชื่อในชั่วพริบตาเมื่อปี 2542  ถือเป็นหนึ่งในกรณีการล้มละลายครั้งใหญ่ที่สุดของโลก กลุ่มแดวูล้มละลายพร้อมหนี้สินมากถึง 82,000 ล้านดอลลาร์ บีบให้รัฐบาลต้องเข้ามาอุ้มผ่านการใช้ภาษีของประชาชนประมาณ 31,700 ล้านดอลลาร์ หนำซ้ำ การล้มของแดวูยังถูกซัดโทษว่าเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกาหลีใต้เข้าสู่วิกฤตการเงิน แชโบลหรือกลุ่มบริษัทยักษ์ใหญ่ที่บริหารแบบครอบครัวอีกกว่าสิบกลุ่มต้องล้มครืนเหมือนโดมิโน

 

            สิ่งที่เคยถือเป็นจุดเด่นของคิม วู ซุงในการขยายกิจการแบบก้าวกระโดดกลายเป็นจุดอ่อนในสายตาของนักวิเคราะห์ที่เพิ่งจะหันมาทบทวนความล้มเหลวหลังการล้มของแดวู กรุ้ป ตั้งแต่การพึ่งพาแต่เงินกู้จนท้ายสุดเกิดปัญหาขาดสภาพคล่อง พลอยทำให้ธนาคารไม่กล้าปล่อยกู้เพิ่ม หรือเรื่องที่โครงสร้างแดวูนั้นแท้ที่จริงอ่อนแอและมีจุดอ่อนอยู่มากมายจากผลของการขยายตัวเร็วเกินไปผ่านการซื้อและควบรวมกิจการ

 

 

 

 

 

          จากชีวิตที่เคยรุ่งเรืองสูงสุดกลับตกต่ำยิ่งกว่าตกนรกทั้งเป็น คิม วู ซุงได้หลบหนีออกจากประเทศ อ้างว่าจะไปร่วมพิธีเปิดโรงงานประกอบรถยนต์แดวู มอเตอร์ที่เมืองชานตุง ทางภาคตะวันออกเฮียงเหนือของจีน แต่หลังจากนั้นก็ใช้เวลาเกือบ 6 ปีอยู่ที่จีน ครั้งหนึ่ง เจ้าตัวได้ให้สัมภาษณ์นิตยสารฟอร์จูนอ้างว่าอดีตประธานาธิบดีคิม แด จุงได้บอกให้ตัวเองซ่อนตัวอยู่ในต่างประเทศจนว่าการปรับโครงสร้างหนี้จะแล้วเสร็จ ถึงจะกลับประเทศได้โดยจะไม่ถูกจับจากการล้มของแดวู และยังสามารถบริหารบริษัทรถยนต์ได้อีกต่อไป

 

        คิม วู ซุง ตัดสินใจเดินทางกลับประเทศในปี 2548 ก่อนที่ศาลจะตัดสินในปีต่อมาให้จำคุกเขา 8 ปี 6 เดือนในข้อหาฉ้อฉลและฟอกเงิน แต่เมื่อต้นปี 2551 ประธานาธิบดีโนห์มูเฮียนได้อภัยโทษให้กับคิมและอดีตผู้บริหารกลุ่มแชโบลกว่า 50 คน จากนั้น เจ้าตัวได้เดินทางไปใช้ชีวิตใหม่และทำธุรกิจที่เวียดนามด้วยการตั้งศูนย์อบรมผู้ประกอบการรุ่นใหม่ทั้งที่เป็นชาวเกาหลี ชาวเวียดนามและ-ผู้ประกอบการจากอีกหลายประเทศในเอเชีย นอกเหนือจากเป็นผู้ประสานความสัมพันธ์ของสองประเทศ

 

          ผลการสำรวจของสมาพันธ์ผู้ประกอบการเกาหลีเมื่อเร็วๆนี้บ่งชี้ว่า การจะกอบกู้เศรษฐกิจของเกาหลีใต้ที่ยังคงอยู่ในภาวะซบเซาให้กลับมาเฟื่องฟูอีกครั้ง จะทำได้ก็ด้วยการปลุกจิตวิญญาณนักสู้ของบรรดาผู้ประกอบการรุ่นใหม่ให้มีความกล้าหาญ ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคใดๆเหมือนกับ คิม วู ซุง ที่พร้อมจะเผชิญกับการท้าทายทุกรูปแบบ
และการกระทำเช่นนี้ ก็จะทำให้ชื่อของคิม วู ซุง กลายเป็นตำนานอยู่คู่กับเกาหลีใต้ตลอดไป