
สามสมเด็จกับวงศ์อสัญแดหวา (1)
ในสายตาของคนไทยแล้ว กัมพูชาที่กล้ากำแหงหาญไม่กลัวฟ้ากลัวดินเฉกเช่นทุกวันนี้ เป็นเพราะเขามีผู้นำสูงสุดผู้มีอำนาจเบ็ดเสร็จเด็ดขาดอยู่ในมือเพียงคนเดียวเท่านั้นคือ สมเด็จอัครมหาเสนาบดีเตโช ฮุน เซน นายกรัฐมนตรีตลอดชีพ ผู้มีนิ้วเพชรสามารถชี้เป็นชี้ตายใครก็ได้
แต่สำหรับผู้สืบเชื้อสายมาจากอาณาจักรขอมโบราณแล้ว อาจจะคิดว่าบ้านเมืองทุกวันนี้โชคดีเป็นนักหนา เพราะมี "สามสมเด็จ" มาคานอำนาจกัน อีก 2 สมเด็จก็คือ สมเด็จอัครมหาธรรมโพธิศาล เจีย ซิม ประธานวุฒิสภาตลอดชีพ และ สมเด็จอัครมหาปัญญาจักรี เฮง สัมริน ประธานสภาแห่งชาติตลอดชีพ
มองเผินๆ โดยเฉพาะในมุมมองของตะวันตกและคนไทย คิดว่าสมเด็จฮุน เซน มีอำนาจสูงสุด ขณะที่อีก 2 สมเด็จเป็นแค่เจว็ด ที่ไม่มีอำนาจบารมีแต่อย่างใด แต่จริงๆ แล้ว ความสัมพันธ์ของ "สามสมเด็จ" มีความซับซ้อนที่ยากจะชี้ชัดว่าใครใหญ่กว่าใครหรือมีอำนาจมากกว่าใคร
ในทางหนึ่ง "สามสมเด็จ" โดยเฉพาะฮุน เซนกับเจียซิม ซึ่งต่างโตมาพร้อมกันในยุคที่ร่วมกันชักนำทหารเวียดนามมาโค่นล้มรัฐบาลเขมรแดง ต่างพยายามสร้างภาพว่ารักใคร่กันเนื่องจากสามารถแบ่งผลประโยชน์และตำแหน่งได้ลงตัว แต่อีกทางหนึ่งต่างก็ไม่ไว้วางใจกันถึงขนาดต้องสร้างกองกำลังส่วนตัวขึ้นมาเอง ว่ากันว่ากองกำลังส่วนตัวของฮุน เซน อาจจะมีมากถึง 4,000 คน ส่วนของเจีย ซิม ซึ่งเคยมีอำนาจบารมีเหนือกว่าฮุน เซนหลายขุมในช่วงยุคแรกๆ มีกองกำลังส่วนตัวในรูปของบอดี้การ์ดราว 1,000 คน
แต่หลังจากที่ฮุน เซน สั่งปลดเค คิม เอี้ยน ออกจากตำแหน่งผู้บัญชาการทหารบก เขาก็สั่งถอนบอดี้การ์ดของเจีย ซิม 507 คนกลับกองพลน้อย 70 ซึ่งช่วงหลังถูกแปรสภาพเป็นกองกำลังส่วนตัวของฮุน เซน เอง ตอนนี้เจีย ซิม เหลือบอดี้การ์ดส่วนตัวแค่ 100-200 คนเท่านั้น
นอกจากนี้ ทั้งเจีย ซิมและฮุน เซน ต่างก็พยายามลดทอนอำนาจของอีกฝ่ายหนึ่งลง เมื่อปีที่แล้ว เจีย ซิมในฐานะประธานพรรคประชาชนกัมพูชา (ซีพีพี) ก็พยายามกดดันให้ปลด ซก อัน รัฐมนตรีอาวุโส ซึ่งเกี่ยวดองกับฮุน เซน ในฐานะเป็นพ่อสามีของฮุน มะลิ ลูกสาวคนสุดท้องของฮุน เซน โดยอ้างว่ารั้งตำแหน่งมานาน แถมยังเต็มไปด้วยข่าวการทุจริตคอรัปชั่นจนร่ำรวยเป็นอัครมหาเศรษฐี
นอกเหนือจากให้ปลด จาม ประสิทธิ์ หรือชื่อจีนว่าหยู เต็ก ฮั้ว รัฐมนตรีพาณิชย์คนสนิทอีกคนหนึ่งของนายกรัฐมนตรีตลอดชีพ ที่เต็มไปด้วยข่าวทุจริตและการเล่นพรรคเล่นพวก เพื่อจะดึงกลุ่มเลือดใหม่มาร่วมบริหารประเทศ
แต่ฮุน เซน ซึ่งเป็นรองประธานพรรคไม่เห็นด้วย
บุญรัตน์ อภิชาติไตรสรณ์