"18 ปีศาลปกครอง" ก้าวต่อไปสู่ Digital Era Adminstration

 

"ปธ.ศาลปกครองสูงสุด" เผยเป้าปี 62 พัฒนาระบบดิจิทัล ฟ้องคดี e-Filing ห้องไต่สวน e-Courtrooms เม.ย.นี้ ทดลองใช้ "ระบบงานคดีปกครองอิเล็กทรอนิกส์" มุ่งประโยชน์ ปชช.เน้นมืออาชีพ-น่าเชื่อถือ-ปชต. ขณะที่ใช้ ก.ม.พิจารณาเร่งด่วนแล้ว ยกเคส วอยซ์ทีวี 14 วันเสร็จ

 

          5 มี.ค.62 - ที่ศาลปกครอง ถ.แจ้งวัฒนะ นายปิยะ ปะตังทา ประธานศาลปกครองสูงสุด ได้แถลงผลการดำเนินงานของศาลปกครอง ในวาระครบรอบ 18 ปี ศาลปกครองในวันที่ 9 มี.ค.นี้ ว่า สถิติคดีในรอบ 18 ปี ซึ่งนับตั้งแต่เริ่มทำการศาลปี 2542 จนถึงวันที่ 31 ธ.ค.61 ที่ผ่านมา ศาลรับคดีเข้าสู่การพิจารณา จำนวน 149,469 คดี เป็นคดีที่ประชาชนยื่นฟ้องต่อศาลปกครองชั้นต้น 105,783 คดี และเป็นคดีอุทธรณ์รวมถึงฟ้องตรงต่อศาลปกครองสูงสุด 43,686 คดี ซึ่งศาลได้พิจารณาคดีแล้วเสร็จ 125,292 คดี หรือ 83.82 % ซึ่งในจำนวนดังกล่าวศาลชั้นต้นพิจารณาเสร็จ 93,932 คดี และศาลปกครองสูงสุด พิจารณาคดีเสร็จ 31,360 คดี

 

          ขณะที่ปี 2561 ถือเป็นปีที่ 4 ซึ่ง ศาลปกครองมีคดีรับเข้ามากกว่า 10,000 คดี โดยศาลปกครองชั้นต้น รับคดีเข้ามา 7,668 คดี ซึ่งพิจารณาเสร็จแล้ว 7,026 คดี และศาลปกครองสูงสุดรับเข้า 4,021 คดี พิจารณาเสร็จ 2,705 คดี และสำหรับหน่วยงานที่ถูกฟ้องคดี 5 อันดับแรก คือ กระทรวงมหาดไทย 1,873 คดี , กระทรวงศึกษาธิการ 1,018 คดี , กระทรวงคมนาคม 680 คดี , สำนักนายกรัฐมนตรีหรือหน่วยงานในบังคับบัญชาของนายกรัฐมนตรี 452 คดี , กระทรงเกษตร 354 คดี

 

          ทั้งนี้ นายปิยะ ประธานศาลปกครองสูงสุด ยังแถลงนโยบายและทิศทางดำเนินงานของศาลในปี 2562 ด้วยว่า ศาลปกครองจะก้าวเข้าสู่การบริหารจัดการยุคดิจิทัล (Digital Era Adminstration) ภายใต้แนวคิดมุ่งให้ความสำคัญกับผลประโยชน์ของประชาชน , ความเป็นมืออาชีพ , ความน่าเชื่อถือ , ความเป็นประชาธิปไตย , การริเริ่มสร้างสรรค์ , การปรับปรุงตลอดเวลา , สะดวก รวดเร็ว และประสานงานอย่างเป็นเครือข่ายการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย และทำงานเป็นทีม

 

          ซึ่งในปี 2562 นี้ ศาลได้ออกระเบียบของที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุดว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีปกครองทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ.2562 เกี่ยวกับการยื่นฟ้องคดี และดำเนินกระบวนพิจารณาทางอิเล็กทรอนิกส์ รวมทั้งระเบียบที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุดว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีปกครอง (ฉบับที่ 8) พ.ศ.2562 ในส่วนที่เพิ่มเติมเกี่ยวกับการบังคับคดีปกครอง

 

          นอกจากนี้ในส่วนของการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงานและการให้บริการประชาชน "ศาลปกครอง" ได้พัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อฟ้องคดีปกครองทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-Filing ซึ่งคู่กรณีทั้ง 2 ฝ่ายสามารถส่งเอกสารให้ศาลผ่านเว็บไซต์ได้เลย ขณะที่ยังได้ปรับปรุงห้องพิจารณาคดีที่ใช้ไต่สวนคดี ให้เป็น e-Courtrooms ให้ผู้เข้ารับฟังการพิจารณาทั้งหมดสามารถเห็น เอกสารพยานหลักฐานที่ใช้แระกอบการพิจารณาคดีผ่านอุปกรณ์แสดงผล เช่น จอโปรเจคเตอร์ (Projector Visualizer) และคอมพิวเตอร์ และภายในห้องพิจารณายังมีการติดตั้งระบบบันทึกภาพและเสียงสำหรับบันทึกระหว่างพิจารณา เพื่อจะเรียกดูไฟล์วีดิทัศน์และเสียงในภายหลังได้

 

          ประธานศาลปกครองสูงสุด กล่าวอีกว่า ในการช่วงปี 2561 ที่ผ่านมา ศาลก็ได้กำหนดให้เป็น "ปีแห่งการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงานและการให้บริการประชาชนด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์" ซึ่งศาลได้ดำเนินการต่างๆ มาอย่างต่อเนื่อง ขณะเดียวกันก็ปรับปรุงกฎหมาย ระเบียบ ประกาศต่างๆ เพื่อให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญใหม่ด้วย เช่น ประกาศใช้ พ.ร.บ.จัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง (ฉบับที่ 10) พ.ศ.2561 ซึ่งปรับปรุงการพิจารณาคดีและการบริหารคดีให้สามารถยื่นฟ้องคดีทางอิเล็กทรอนิกส์ได้ , การแก้ไขกระบวนพิจารณาคำขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาล , การพิจารณาคดีในที่มีความจำเป็นเร่งด่วน และการไม่จัดให้มีการนั่งพิจารณาคดีสำหรับคดีที่อุทธรณ์คำพิพากษา ซึ่งศาลได้ประกาศใช้ "ระเบียบของที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุดว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีปกครอง (ฉบับที่ 7) พ.ศ.2562" แล้วเพื่อสนับสนุนงานดังกล่าว

 

          โดยส่วนของการพิจารณาที่จำเป็นเร่งด่วนนั้น ระเบียบได้กำหนดให้ "อธิบดีศาลปกครองชั้นต้น" มีคำสั่งให้ดำเนินกระบวนคดีพิจารณาโดยเร่งด่วนได้ ซึ่งที่ผ่านมาก็มีการนำกระบวนพิจารณาโดยเร่งด่วนนั้นมาใช้แล้วในคดีฟ้องระงับการออกอากาศ Voice TV โดยศาลปกครองมีคำพิพากษาที่ใช้เวลาพิจารณาเพียง 14 วัน ทั้งนี้การมีกฎหมายกำหนดเวลาในการพิจารณาพิพากษาไว้เป็นการเฉพาะ หรือเฉพาะเหตุอื่นได้ ก็จะเป็นประโยชน์กับคู่กรณี เพราะบางเหตุหากดำเนินกระบวนพิจารณาตามขั้นตอนปกติอาจเกิดความเสียหายอย่างร้ายแรงแก่ผู้ฟ้อง และยากแก่การเยียวยาแก้ไขในภายหลัง หรืออาจเป็นอุปสรรคแก่การบริหารของรัฐและบริการสาธารณะ

 

          อีกทั้งยังแก้ไข พ.ร.บ.จัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง (ฉบับที่ 12 )พ.ศ. ... ที่เกี่ยวกับการกำหนดให้มีการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในคดีปกครองด้วย ซึ่งอยู่ระหว่างนายกรัฐมนตรีนำขึ้นทูลเกล้าฯ เพื่อทรงลงพระปรมาภิไธย ซึ่งกฎหมายนี้จะเปิดโอกาสให้คู่กรณีมีทางเลือกในการระงับข้อพิพาททางปกครอง ด้วยการเจรจาไกล่เกลี่ยกันด้วยความสมัครใจ ก็เป็นการส่งเสริมของการรักษาไว้ซึ่งสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกันด้วย นอกจากนี้ ศาลยังให้ความสำคัญกับผู้บกพร่องทางการเรียนรู้ด้วย จึงมีการทำภาษามือเกี่ยวกับกฎหมายปกครองและศาลปกครอง จำนวน 100 คำ และภาษามือประกอบวีดิทัศน์เรื่องการฟ้องคดีปกครอง กับสื่อการเรียนการสอน บทเรียนออนไลน์เกี่ยวกับกฎหมายปกครองสำหรับนักเรียน นิสิต นักศึกษา เจ้าหน้าที่รัฐและบุคคลทั่วไป รวม 4 หลักสูตร ซึ่งคาดว่าเผยแพร่หลักสูตรผ่านเว็บไซต์ศาลและคลังบทเรียนออนไลน์แบบเปิดของสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติช่วง เม.ย.62 นี้

 

          ผู้สื่อข่าวรายงานว่า สำหรับเป้าหมายการสร้างระบบบริหารจัดการคดีด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์นั้น ศาลเตรียมทดลองใช้ "ระบบงานคดีปกครองอิเล็กทรอนิกส์" ตั้งแต่เดือน เม.ย.62 นี้ โดยในส่วนของการปรับปรุงห้องพิจารณาคดีที่ใช้ไต่สวนคดี ให้เป็น e-Courtrooms คาดว่าจะทดลองใช้ได้กลางปี 2562 ต่อไป.