"พลูจีบ"ฟิโลธรรมดาที่ใช้มาก ตอน9

          ไม้ประดับหลายชนิดอาจมีราคาสูงมากในตลาดเหตุเพราะด้วยต้นที่โตช้า ปริมาณต้นอาจมีไม่มากพอหรือบางครั้งต้นยังแปลกใหม่ไม่เป็นที่รู้จักและมีเข้าจำหน่ายในระบบตลาดแบบมีปริมาณที่ยังไม่กระจายตัว ซึ่งไม้เหล่านั้นมักเหมาะแค่เป็นไม้สะสมรอวันขยายพันธุ์ให้ได้จำนวนในอีกช่วงระยะหนึ่ง ซึ่งไม้ฟิโลส่วนใหญ่นี้มักมีลำต้นไม่เลื้อยและมีข้อสั้นทำให้การขยายพันธุ์เป็นไปได้ยากและยังต้องใช้เวลามากอีกด้วย

          โดยไม้กลุ่มนี้มักใช้ปลูกเพื่อการประดับแบบกระถางเป็นส่วนใหญ่ หรือใช้ปลูกสร้างจุดเด่นแบบต้นเดี่ยวๆ หรือจะเป็นกลุ่มหลายๆ ต้นเพื่อใช้ดึงดูดสายตาโดยเฉพาะ แต่ก็มีฟิโลบางชนิดที่โตเร็วปานกลางและมีข้อของลำต้นห่าง หากยิ่งปลูกใต้ร่มรำไรด้วยแล้วยอดและลำต้นจะยืดยาว ตาข้างที่มีอยู่เหนือข้อก็จะมีความเด่นชัดมากขึ้น จึงไม่ใช่สิ่งที่ยากในการตัดตรงจุดระหว่างข้อเพื่อขยายพันธุ์ให้ได้ปริมาณมากๆ อย่างตั้งใจได้เลย

           ฟิโลที่มีข้อปล้องบนลำต้นที่โตแบบยืดยาวมักจะพบเห็นได้จากความหลากหลายชนิด ทั้งพันธุ์ดั้งเดิมและชนิดพันธุ์ที่เกิดขึ้นใหม่โดยได้ถูกถ่ายทอดลักษณะพันธุกรรมมา ซึ่งจะมีการนำมาใช้งานตามรูปแบบต่างๆ อยู่แล้วจะมีเพียงไม่กี่ชนิดที่มีการปลูกเพื่อใช้ตัดใบประดับร่วมจัดกับดอกไม้ในงานพิธีต่างๆ อยู่เป็นประจำมาอย่างยาวนาน โดยไม่มีทีท่าว่าจะเสื่อมคลายลงไปเลย ด้วยใบที่เป็นแผ่นเรียวยาวมีหยักริ้วและเส้นขอบใบที่ไม่เหมือนกันกับใบชนิดอื่นๆ มีสีเขียวเข้มเป็นแบบใบไม้ทั่วไปที่สมบูรณ์ ก้านใบแข็งยาวเพื่อประโยชน์ในการปักแบบทำมุมพอเหมาะต่อการใช้งานอย่างลงตัวหลายสถานที่ในแต่ละภูมิภาคมีการเรียกชื่อที่ต่างกันออกไปตามลักษณะที่เห็นเพื่อสื่อความหมายให้เข้าใจในทิศทางเดียวกันนั่นเอง 

          มีบางพื้นที่เรียกฟิโลหน้าแพะ ที่ดูแล้วก็ละม้ายคล้ายนิดๆ แต่โดยทั่วไปที่รู้จักและเรียกกันจนติดปากในชื่อ พลูจีบ (ฟิโลเดนดรอน พลูจีบ) เป็นไม้ที่ถูกนำมาใช้งานเป็นเวลายาวนานพอสมควร โดยแต่เดิมคนไทยเขตที่ลุ่มภาคกลางมีการปลูกหมากพลูเพื่อการบริโภค แต่พอมีพันธุ์ไม้ที่ปลูกคล้ายกันแบบมีลำต้นเลื้อยขึ้นหลักหรือเจริญเติบโตเกาะตามต้นไม้คล้ายกับต้นพลูจึงเรียกล้อตามกันไปจนติดปากมาจนถึงทุกวันนี้

            ฟิโลพลูจีบนับเป็นไม้ที่มีการปลูกมาอย่างยาวนานแบบปลูกง่ายตายยาก คงให้เห็นต้นที่เติบโตขนาดเป็นพุ่มใหญ่ หากมีการตัดแต่งบนส่วนยอดและกลางลำต้นก็จะเกิดตายอดพัฒนาขึ้นมาได้ใหม่ตรงจุดบนสุดของลำต้นที่ยังคงเหลืออยู่ ในช่วงเวลาหลังตัดไปแล้วไม่นาน เราจึงมักเห็นต้นเก่าที่แตกเป็นพุ่มและหลังการตัดโดยส่วนยอดและลำต้นที่ตกสู่พื้นนั้นยังสามารถขึ้นเป็นต้นใหม่เติบโตต่อไปตามพื้นนั้นได้เมื่อมีภาวะเหมาะสม จนต้นแข็งแรงและมีขนาดใหญ่ขึ้นก็จะเป็นกลุ่มไม้พุ่มเตี้ยได้เลยและหากมีจุดให้ยึดเกาะยอดของลำต้นก็สามารถโตต่อได้ดีโดยมีระบบรากที่เกาะยึดประคองลำต้นคล้ายกลุ่มต้นเก่าได้ในไม่ช้า

            นอกจากพลูจีบแล้วยังมีฟิโลอีกชนิดชื่อลายเมฆ (ฟิโลลายเมฆ) ที่ดูคล้ายกันมากเหมือนเป็นคู่แฝดเลยก็ว่าได้ซึ่งเข้าใจว่าอาจมีการกลายพันธุ์มาในอดีตที่เกือบเหมือนกันทุกอย่าง เพียงแต่มีจุดด่างกระจายอยู่แบบเกือบทั่วทั้งใบให้ดูคล้ายกับเป็นละอองปุยเมฆ ดูกลมกลืนไม่สะดุดตามากนักเพียงแต่ให้เห็นความต่างที่มีอยู่เท่านั้น ส่วนการนำมาใช้งานแทบจะไม่มีความต่างไปจากเดิมเลยและหากมีการปลูกแบบแยกพันธุ์ทั้งสองชนิดในปริมาณที่มากพอก็อาจเห็นความต่างจากลายของใบอย่างเด่นชัดมากขึ้น แต่ก็ยังมีส่วนให้เห็นความแตกต่างจากพลูจีบด่างได้อย่างมาก ที่มีสีบนพื้นแผ่นใบชัดเจนกว่าฟิโลลายเมฆมากอย่างเป็นคนละพันธุ์แบบมีทรงใบคล้ายกันเท่านั้น

            หากจะปลูกพลูจีบเพื่อเชิงธุรกิจ ไม้ชนิดนี้อาจมีราคาไม่สูงมากนัก แต่ตลาดยังคงมีความต้องการอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะต้นที่ปลูกในกระถางหลายยอดแบบมีหลักปักกลางให้ยึดเกาะ สำหรับตั้งประดับตบแต่งยังจุดต่างๆ ซึ่งรูปแบบนี้อาจต้องใช้เวลาที่กว่าต้นจะตั้งพุ่มสวยมากสักหน่อย แต่ก็พอเป็นช่องว่างในการสร้างสรรค์งานได้เช่นกัน หรือจะปลูกเพื่อการตัดใบโดยเฉพาะก็นับเป็นอีกช่องทางหนึ่งของการตลาดที่มีการใช้งานตามความเหมาะสมทั้งใบขนาดเล็กกะทัดรัดจนไปถึงขนาดใหญ่ก็ใช้ร่วมจัดได้ตามวาระและโอกาสที่ต้องการ 

              แม้พันธุ์นี้จะมีมาอย่างยาวนานแต่การใช้ไม่ได้จางหายไปจากเวทีนี้เลยเหมือนพันธุ์ที่เป็นอมตะที่มีการใช้อยู่แต่ขาดการผลิตอย่างต่อเนื่องอันมาจากฟิโลชนิดใหม่ที่เกิดขึ้นอยู่ตลอดและพยายามเข้ามาแทนที่ฟิโลพลูจีบนี้เสมือนแฟชั่นเมื่อเวลาผ่านไปไม้ที่เคยดังในอดีตและมีการเลือนไปในช่วงหนึ่ง มักมีโอกาสกลับมาเป็นที่นิยมได้อีกเสมอ