คลิปข่าวโดย...ประสิทธิ์ ลีฬหคุณากร
ที่ ท่าน้ำวัดด่านประชากร อ.หลังสวน จ.ชุมพร นายกฤษฏา คงคะจันทร์ รองปลัด กระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานในพิธีเปิด ประเพณีแห่พระแข่งเรือ ขึ้นโขนชิงธง ชิงถ้วยพระราชทาน จ.ชุมพร UNSEEN THAILAND 175 ปี แห่งมรดกวัฒนธรรมลุ่มน้ำหลังสวน โดยมี นายสนิท ศรีวิหค รองผู้ว่าราชการจังหวัดชุมพร นายสุพล จุลใส นายก อบจ.ชุมพร เรืออากาศตรี โสภณ ภู่ขันเงิน นายอำเภอหลังสวน นางวิไล พรหมมณี วัฒนธรรมจังหวัดชุมพร ร่วมในพิธี พร้อมด้วยประชาชนกว่า 1 หมื่นคนร่วมชม
นายสนิท ศรีวิหค รอง ผวจ.ชุมพร กล่าวว่า ตำนานการแข่งขันเรือยาวขึ้นโขนชิงธง งานประเพณีแห่พระแข่งเรือ อ.หลังสวน จ.ชุมพร การดำเนินชีวิตของคนไทยในอดีต มีความผูกพันกับสายน้ำมาเนิ่นนาน เมืองหลังสวนมีแม่น้ำไหลผ่านใช้เป็นเส้นทางสัญจรไปมาและการขนถ่ายสินค้าเพื่อการค้าขาย พาหนะที่ใช้ติดต่อกัน คือ เรือ ซึ่งนับว่าเป็นบทบาทสำคัญต่อชีวิตความเป็นอยู่ การคมนาคมขนส่ง ขนบธรรมเนียมประเพณี และความสนุกสนานแก่คนไทยเป็นอย่างมาก
เมื่อทอดกฐินเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็จะมีการเล่นเรือเพลง และลงท้ายด้วยการพายเรือแข่งกัน และการแข่งขันเรือยาวนี้เริ่มมีในท้องถิ่นหลังสวนมาเนิ่นนาน ไม่ปรากฏแน่ชัดว่าตั้งแต่สมัยใด แต่ในสมัยกรุงศรีอยุธยามีการแข่งขันเรือกันในเดือน 11 และถือเป็นพระราชพิธีประจำเดือน
ผู้สันทัดกรณีบางท่านสันนิษฐานว่า การแข่งขันเรือยาวของหลังสวนคงจะเกิดขึ้นราว พ.ศ. 2387 ในสมัยรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ประเพณีการแข่งขันเรือยาวของหลังสวนเริ่มในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ซึ่งเป็นวันออกพรรษาของทุกปี เพราะในวันออกพรรษานี้ชาวพุทธจะไปร่วมทำบุญตักบาตรเทโวที่วัด ซึ่งในสมัยนั้นก็คงจะใช้เรือเป็นพาหนะ เสร็จจากการร่วมทำบุญตักบาตรแล้ว ก็สนุกสนานด้วยการพายเรือแข่งกัน
ปี พ.ศ. 2506 ได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานโล่รางวัลชนะเลิศการแข่งขัน และโล่รางวัลชนะเลิศประกวดเรือประเภทสวยงามจาก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ โดย พลเอกครวญ สุทธานินทร์ เป็นตัวแทนเข้ารับพระราชทานโล่รางวัลจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และได้อัญเชิญโล่พระราชทานมาอำเภอหลังสวน ทำการแข่งขันเรือยาวในปี พ.ศ. 2507 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำรัสกับคณะที่เข้าเฝ้าตอนหนึ่งว่า “ขอให้ร่วมรัก สามัคคี ให้งานประเพณีอยู่ยั่งยืนตลอดไป”
งานประเพณีแห่พระแข่งเรือ อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร จัดเป็นมรดกทางวัฒนธรรม เพื่อสร้างความสามัคคีให้เกิดขึ้นในชุมชน และเป็นเอกลักษณ์เฉพาะท้องถิ่น โดยเฉพาะการขึ้นโขนชิงธง ที่นายท้ายเรือต้องถือท้ายเรือให้ตรงเพื่อให้นายหัวเรือคว้าธงที่ทุ่นเส้นชัย โดยการขึ้นโขนเรือ ในปี 2561 จัดขึ้นระหว่างวันที่ 25 - 29 ต.ค. นับเป็นปีที่ 175
การส่งเสริมสินค้าชุมชนและสนับสนุนภูมิปัญญาไทย ตั้งแต่วันที่ 20 - 29 ตุลาคม 2561 จำหน่ายสินค้า OTOP ที่ผ่านการคัดสรรระดับ 3 - 5 ดาว จากอำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร และจังหวัดต่างๆ ทั่วภูมิภาคของประเทศไทย และสินค้าทั่วไป โดยจัดเป็น “เมือง OTOP” (OTOP TOWN) ขนาดใหญ่ ที่สำคัญในงานนี้ ณ บริเวณงานหน้าเทศบาลเมืองหลังสวนมีมหรสพ ประกอบด้วย มวยไทย รำวงย้อนยุค คอนเสิร์ต หนังตะลุง
สำหรับประเภทการแข่งขันเรือยาวขึ้นโขนชิงธง ดำเนินการแข่งระหว่างวันที่ 25 - 29 ตุลาคม 2561 เป็นการแข่งขันเรือยาวทั้ง 14 จังหวัดภาคใต้ มีฝีพายเรือลำละ 30 - 32 คน ประเภทแข่งขันเรือฝีพายในจังหวัดชุมพรเท่านั้น มีฝีพายเรือลำละ 30 - 32 คน ประเภทเรือนักเรียน เป็นเรือยาวที่มีฝีพายเรือทั้งหมดเป็นนักเรียนของสถานศึกษาในจังหวัดชุมพร ประเภทเรือเจ้าหน้าที่ของรัฐและผู้นำท้องถิ่น เป็นการแข่งขันเรือในสังกัดหน่วยงานของรัฐ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน นายกองค์การบริหารส่วนตำบลต่างๆ ณ สนามแข่งขันกลางภาคใต้แม่น้ำหลังสวน วัดด่านประชากร อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร
ขณะที่การประกวดเรือพระน้ำ เป็นการจัดเรือพระตามแบบโบราณนำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธ การประกวดกองเชียร์ริมฝั่ง กองเชียร์ริมฝั่งจะตั้งแสดงตั้งแต่การแข่งขันคู่แรกถึงคู่สุดท้ายของแต่ละวัน ประเภทประชาชน การประกวดเรือประเภทตลกขบขัน การประกวดภาพถ่าย
นายกฤษฏา คงคะจันทร์ รองปลัด กระทรวงวัฒนธรรม กล่าวชื่นชมการจัดประเพณี ที่สืบทอดกันมานานถึง 175 ปี ถือได้ว่าเป็นภูมิปัญญาของบรรพบุรุษชาวลุ่มน้ำหลังสวน เป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่า ได้รับการขึ้นบัญชีมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมทางด้านกีฬาพื้นบ้านจากกระทรวงวัฒนธรรม เพื่อเป็นการยืนยันความป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ลูกหลานสมควรสืบทอดไว้ต่อไป
ข่าวที่เกี่ยวข้อง