รายงาน-ชำแหละ“ฮุน เซนโมเดล” | คมชัดลึก

 เพราะ “สมเด็จฮุน เซน" นายกรัฐมนตรีกัมพูชา ที่ประกาศกร้าวบนแผ่นดินไทยว่า พร้อมจะปกป้อง “ทักษิณ ชินวัตร” ผู้ซึ่งถูกมองว่าเป็นภัยต่อความมั่นคงของชาติไปแล้ว

 ในด้านหนึ่งก็เท่ากับ “ตบหน้า” รัฐบาลไทยฉาดเบ้อเริ่ม

 เจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัฐบาลไทยถึงกับเปรยออกมาดังๆ ด้วยเซ็งในอารมณ์สุดขีดว่า อุตส่าห์เตรียมงานมานาน 10 เดือน “ฮุน เซน” มาทำพังหมด ไร้มารยาทสิ้นเชิง

 บรรยากาศมาคุ ที่เกิดขึ้นนำไปสู่คำถามถึง “รัฐบาลไทย” ว่า จะกำหนดยุทธศาสตร์ทางการทูตต่อเพื่อนบ้านฮาร์ดคอร์เจ้านี้อย่างไร

 จะประนีประนอมภายใต้ความหวาดกลัวกระทบความสัมพันธ์ของสองประเทศ หรือจะต้องกำราบให้อยู่มือ เพื่อมิให้เหิมเกริมมากไปกว่านี้

 “สุรัตน์ โหราชัยกุล" อาจารย์ภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วิเคราะห์ทุกแง่มุม

 # มองว่า เหตุใดฮุน เซน จึงกล้าประกาศปกป้องทักษิณบนแผ่นดินไทย ?

 ฮุน เซน เล่นการเมืองแบบนี้มานานแล้ว เป็นการทูตแบบข่มขู่ เพราะเขารู้ดีว่ารัฐบาลไทยเป็นห่วงผลประโยชน์ของนักลงทุนไทยในกัมพูชา จึงไม่กล้าดำเนินนโยบายที่แข็งกร้าว ขณะที่เมืองไทยไม่มีนักธุรกิจกัมพูชา มีแต่ผู้ใช้แรงงาน ดังนั้นเขาจึงข่มขู่เราตลอด ซึ่งสิ่งที่ฮุน เซนทำถือว่าผิดธรรมเนียมปฏิบัติหรือมารยาททางการทูตอย่างร้ายแรง โดยเฉพาะในบริบทของอาเซียนที่มักจะไม่ก้าวก่ายการเมืองของประเทศอื่น แต่ฮุน เซนจับมือกับฝ่ายค้านเมืองไทย รุมถล่มรัฐบาลไทย ถือว่าฝ่าฝืนประเพณีสำคัญของอาเซียน

 โดยเฉพาะการอ้างถึงนางออง ซาน ซู จี นักเคลื่อนไหวชาวพม่านั้น เป็นเรื่องตลกที่สุด เพราะฮุน เซน ไม่เคยมีประวัติในการปกป้องประชาธิปไตย หรือต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชนเลยแม้แต่น้อย ขณะที่มีการเข่นฆ่าพระสงฆ์ในพม่า ประเทศต่างๆ ทั้งไทย อินโดนีเซีย มาเลเซีย สิงคโปร์ ประณาม แต่ฮุน เซนบอกว่าเป็นเรื่องภายใน แล้ววันนี้กลับมาจะปกป้องทักษิณที่ถูกรังแก

 ผมว่าคนส่วนใหญ่รับไม่ได้ ภาพของฮุน เซนคือเผด็จการรัฐสภา นักฉวยโอกาสทางการเมือง ผนวกอำนาจการเมืองกับผลประโยชน์ทางธุรกิจแบบผิดๆ กำราบเสรีภาพการแสดงออกของประชาชนอย่างร้ายแรง ทุกวันนี้ก็ตีหัวฝ่ายค้าน ไล่จับกุมนักเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิมนุษยชนจนต้องหนีหัวซุกหัวซุน ถ้าจะมีการพูดเรื่องการปกป้องสิทธิมนุษยชนแล้ว ฮุน เซนจะเป็นคนสุดท้ายในโลกที่จะพูดเรื่องนี้ได้

 # รัฐบาลไทยควรจะมีมาตรการตอบโต้อย่างเด็ดขาดหรือประนีประนอม ไม่ควรทะเลาะ เพราะถือว่าอยู่แผ่นดินเดียวกัน ?

 แม้จะอยู่แผ่นดินเดียวกัน แต่เรื่องความถูกต้องมันต้องมาก่อน ไม่ใช่เขาอยากได้อะไรต้องได้หมด ต้องยืนยันให้ชัดเจนว่า ถ้าคุณต้องการความเสมอภาค คุณก็ต้องให้ความเสมอภาคกับเราด้วย ไม่ใช่อยู่ๆ จับมือกับฝ่ายค้านถล่มรัฐบาล ดังนั้นรัฐบาลไทยต้องแสดงความไม่พอใจให้เขารู้

 แต่ถ้าเขายังไม่รู้ร้อนรู้หนาว ไม่รู้สึกผิดอีก ผมคิดว่ารัฐบาลควรจะปล่อยให้นักวิชาการอย่างพวกผมเปิดเวทีสัมมนาเรื่องการเมืองในกัมพูชา โดยเชิญฝ่ายค้าน และนักเคลื่อนไหวในกัมพูชามาวิจารณ์นโยบายของฮุน เซน เพราะถ้าฮุน เซนอยากจะก้าวก่ายการเมืองของไทยได้ คุณไม่เคารพหลักนิติรัฐ นิติธรรมของเราได้ เพราะฉะนั้นผมก็ทำได้เหมือนกัน คุณซัดผม ผมก็ซัดคุณ เอาแบบนี้หรือไม่ ผมคิดว่าฮุน เซนกำลังสร้างบรรทัดฐานที่แย่มากในการเมืองระหว่างประเทศ

 # การวางน้ำหนักความสัมพันธ์ส่วนตัวกับทักษิณมากไปทำให้ความสัมพันธ์สองชาติเกิดปัญหาหรือไม่ ?

 (ตอบทันที) แน่นอน จุดยืนของฮุน เซนที่คำนึงถึงความสัมพันธ์ส่วนบุคคลมากกว่าความสัมพันธ์ของชาติ กำลังทำร้ายความสัมพันธ์ของสองชาติ สร้างความบาดหมางเกิดขึ้น สิ่งที่สงสัยกันมานานว่า ฮุน เซนกับ พ.ต.ท.ทักษิณ มีผลประโยชน์ร่วมกัน วันนี้ทุกอย่างถูกสะท้อนออกมาอย่างชัดเจนขึ้น ดังนั้นฮุน เซนต้องตอบคำถามให้ได้ว่า ตกลงจะยึดมั่นความสัมพันธ์กับ พ.ต.ท.ทักษิณ อยู่เหนือความสัมพันธ์ของชาติใช่หรือไม่

 # รัฐบาลไทยจึงควรมีมาตรการที่แข็งกร้าวกลับไป ?

 ผมคิดว่านักวิชาการส่วนใหญ่ก็อยากให้แก้ปัญหาด้วยการเจรจาพูดคุย ไม่มีใครอยากให้เกิดสงคราม ถ้าจะมีจริงๆ ก็ให้เป็นมาตรการสุดท้ายจริงๆ แต่รัฐบาลไทยต้องทำให้เขารู้ว่า สิ่งที่ทำนั้นผิดไปจากประเพณี แต่จะทำอย่างไรไม่ให้เกิดผลกระทบกับชาวบ้านตามแนวชายแดน รวมถึงนักธุรกิจไทยในกัมพูชา ผมเคยพูดมานานแล้วว่า ถ้าเราไม่มียุทธศาสตร์ที่ชัดเจนกับกัมพูชา เราจะสะเปะสะปะมาก ไม่รู้จะทำอย่างไร ไม่สามารถจะปกป้องจุดยืนหรือหลักการของประเทศได้ และวันนี้มันก็เริ่มเป็นอย่างนั้น กระทรวงการต่างประเทศต้องทำงานหนักมากยิ่งขึ้น

 # หลังจากนี้ พล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ จะเดินทางไปมาเลเซีย และพม่าอีก จะเกิดปัญหาเหมือนที่ไปกัมพูชาหรือไม่ ?

 สิ่งที่ พล.อ.ชวลิต ทำแสดงให้เห็นว่าเขาพยายามปกป้องผลประโยชน์ของ พ.ต.ท.ทักษิณมากกว่าผลประโยชน์ของชาติ แนวทางนี้ไม่สามารถสร้างความสมานฉันท์ได้ ผมคิดว่าพวกเขาเป็นฝ่ายค้านที่ใช้ไม่ได้ สมัยที่พรรคประชาธิปัตย์เป็นฝ่ายค้านไม่เคยทำถึงขนาดนี้ เล่นการเมืองแบบนี้มันก็พังกันหมด

 เสถียร วิริยะพรรณพงศา