การตายโดดเดี่ยวในมหานครอาทิตย์อุทัย

               สำนักข่าวเอเอฟพี นำเสนอรายงานเรื่อง “โคโดคูชิ” หรือ การตายอย่างโดดเดี่ยว ที่กำลังเป็นปัญหามากขึ้นเรื่อยๆ ในญี่ปุ่น ประเทศที่ประชากรอายุเกิน 65 ปี มีสัดส่วนถึง 27.7% และชาวญี่ปุ่นในวัยกลางคนจำนวนมาก ล้มเลิกความพยายามหาคู่ครอง แต่เลือกอยู่โดยลำพังแทน ซึ่งผู้เชี่ยวชาญชี้ว่า ปรากฏการณ์นี้เป็นส่วนผสมของวัฒนธรรรมอันเป็นเอกลักษณ์แบบญี่ปุ่น ตลอดจนปัจจัยด้านสังคมและโครงสร้างประชากร

               ไม่มีตัวเลขอย่างเป็นทางการว่า คนที่เสียชีวิตลำพังโดยไม่มีใครรู้จนล่วงไปหลายวัน หรือหลายสัปดาห์ มีจำนวนเท่าใดแน่ แต่ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่ประเมินว่า ราว 3 หมื่นคนต่อปี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

               แต่ โยชิโนริ อิชิมิ จากเครือข่ายอันชิน เน็ต ที่ให้บริการทำความสะอาด เชื่อว่าตัวเลขแท้จริง น่าจะสูงกว่านี้ 2 - 3 เท่า

               ตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมา ญี่ปุ่นเผชิญการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและวัฒนธรรมอย่างขนานใหญ่ แต่เครือข่ายความปลอดภัยทางสังคมของประเทศปรับตัวไม่ทัน ภาระดูแลผู้สูงอายุยังอยู่กับครอบครัวเป็นหลัก

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

               คัตทึฮิโกะ ฟูจิโมริ ผู้เชี่ยวชาญด้านสวัสดิการ จากสถาบันวิจัยและข้อมูลมิซูโฮ กล่าวว่า ในญี่ปุ่น ครอบครัวเป็นรากฐานแข็งแกร่งของการสนับสนุนทางสังคมทุกสิ่งอย่างมาช้านาน แต่เวลานี้ สถานการณ์เปลี่ยนไป คนโสดเพิ่มขึ้น ขนาดครอบครัวเล็กลง

               ในช่วง 3 ทศวรรษที่ผ่านมา ครัวเรือนที่มีผู้อาศัยเพียงคนเดียว มีสัดส่วนเพิ่มขึ้นสองเท่า เป็น 14.5% ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มผู้ชายวัย 50 ปีเศษ และผู้หญิงวัย 80 ปีขึ้นไป ขณะที่อัตราการแต่งงานก็ลดลง ผู้ชายจำนวนมากรู้สึกว่าหน้าที่การงานของตนเอง สำคัญเกินกว่าจะลงหลักปักฐานและสร้างครอบครัว ขณะผู้หญิงก็เข้ามาเป็นกำลังแรงงานมากขึ้น ไม่จำเป็นต้องอาศัยสามีเลี้ยงดู

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

               สถิติทางการ ระบุว่า ผู้ชายญี่ปุ่นวัย 50 ปี ถึง 1 ใน 4 ไม่เคยแต่งงาน และประเมินว่า ภายในปี ค.ศ. 2030 ตัวเลขนี้จะพุ่งเป็น 1 ใน 3

               ปัญหานี้ยังถูกทับถมด้วยวัฒนธรรมฝังรากลึกในอันที่จะเปลี่ยนจากการพึ่งแต่ครอบครัว หันไปหาเพื่อนบ้านในยามลำบาก

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

               ฟูจิโมริ กล่าวว่า ผู้สูงอายุญี่ปุ่นเกรงใจไม่กล้ารบกวนเพื่อนบ้าน แม้แต่ขอความช่วยเหลือเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ผลจึงเป็นการขาดปฏิสัมพันธ์ และการโดดเดี่ยวตัวเอง

               ผลศึกษาของรัฐบาลญี่ปุ่นพบว่า มีผู้สูงอายุที่อยู่คนเดียวถึง 15% ที่พูดจาปราศรัยกับเพื่อนบ้านสัปดาห์ละ 1 ครั้งเท่านั้น เทียบสถิติคนในวัยเดียวกันที่สวีเดนมีเพียง 5% สหรัฐฯ 6% และเยอรมนี 8%

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

ภาพ : เอเอฟพี

 

               เนื่องจากมีครอบครัวจำนวนมากอาจอาศัยอยู่ไกลออกไป หรือไม่มีกำลังทรัพย์มาจุนเจือญาติวัยชราในภาวะเศรษฐกิจเช่นนี้ ฟูจิโมริจึงสนับสนุนให้รัฐบาลขึ้นภาษีเพื่อนำมาใช้ยกระดับประกันสังคมสำหรับผู้สูงอายุ ช่วยเหลือการเงินเรื่องดูแลบุตร และเปิดทางให้ประชากรอายุมากที่ทำงานได้กลับมาทำงาน หากครอบครัวไม่อาจมีบทบาทได้อย่างที่เคย สังคมจะต้องสร้างกรอบการทำงานที่ตอบสนองความจำเป็นนี้ หากไม่ลงมือทำอะไรเลย เราจะเห็นการตายอย่างโดดเดี่ยวเพิ่มขึ้น