ค้นพบ‘หม้อข้าวหม้อแกงลิง’ชนิดใหม่ของโลก | คมชัดลึก

 

          นักพืชศาสตร์มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ค้นพบต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงสายพันธุ์ใหม่ของโลก อีก 1 สายพันธุ์ หลังจากปัจจุบันพืชที่จัดอยู่ในกลุ่มพืชกินแมลงมีประมาณ 10 วงศ์ หรือมากกว่า 600 ชนิดทั่วโลก ปัจจุบันพบในธรรมชาติ และมีแนวโน้มค้นพบใหม่เพิ่มขึ้นทุกๆ ปี สำหรับในประเทศไทยพบการกระจายพันธุ์ตามภูเขา หรือที่ราบลุ่มที่มีความชื้นและแสงแดพอประมาณทั่วทุกภาคของประเทศ ตั้งแต่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือไปจนถึงภาคใต้ ทั้งนี้พืชสกุลหม้อข้าวหม้อแกงลิงทุกชนิดมีโครงสร้างพื้นฐานของถุงดักแมลงที่เหมือนกัน แต่แตกต่างกันไปตามขนาด รูปร่าง และสี ซึ่งความแตกต่างเหล่านี้เป็นประโยชน์มากต่อการจำแนกชนิด

          ผศ.พจมาลย์ สุรนิลพงศ์ อาจารย์สำนักวิชาเทคโนโลยีการเกษตรมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ระบุว่า การค้นพบหม้อข้าวหม้อแกงลิงที่พบเป็นชนิดใหม่ของโลก จุดแรกเริ่มของการศึกษามาจากรูปถ่ายจากเจ้าหน้าที่ป่าไม้ที่ขึ้นไปติดตั้งเสาวิทยุบนยอดเขานอจู้จี้ จังหวัดกระบี่และได้มีการถ่ายรูปต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิงส่งมาให้ซึ่งมีความเป็นไปได้ที่จะมีลักษณะแตกต่างไปจากชนิดอื่นๆ จึงได้จัดทีมสำรวจขึ้นไปเก็บตัวอย่างและข้อมูลโดยการเข้าไปเก็บตัวอย่างนั้นได้รับการอนุญาตจากกรมอุทยานสัตว์ป่าและพันธุ์พืชแล้ว

 

 

          ส่วนตัวอย่างส่วนที่เก็บลงมานาไปจัดทาเป็นตัวอย่างอัดแห้ง นำไปเก็บรักษาไว้ที่อุทยานพฤกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ และหอพรรณไม้ เพื่อใช้เป็นตัวอย่างอ้างอิง อย่างไรก็ตามจากการข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้เมื่อนำไปเปรียบเทียบกับพืชในสกุลหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดอื่นๆ พบว่า มีความแตกต่างกันหลายประการ และมีความแตกต่างกันมากพอที่จะจัดให้เป็นหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดใหม่ จำพวก Nepenthes krabiensis (เนเพ็นเดส กราเบียนสิส) ได้ ส่งผลให้ปัจจุบันประเทศไทยมีการค้นพบพืชในสกุลหม้อข้าวหม้อแกงลิง 14 ชนิด และ 1 สายพันธุ์ย่อย เตรียมถวายสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี เพื่อความเป็นสิริมงคล

          อาจารย์สำนักวิชาเทคโนโลยีการเกษตรมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ บอกอีกว่า สำหรับค้นพบหม้อข้าวหม้อแกงลิงอย่างไม่เป็นทางการในประเทศไทยมีทั้งสิ้น 13 ชนิด และ 1 สายพันธุ์ย่อย บางชนิดมีการกระจายทั่วไปในประเทศไทย บางชนิดมีการกระจายตัวอยู่อย่างจำเพาะเจาะจงเพียงบางพื้นที่เท่านั้น ซึ่งเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์เป็นอย่างยิ่ง

 

 

          สาเหตุที่ตัวผู้วิจัยระบุว่าการค้นพบชนิดใหม่บางชนิดยังไม่เป็นทางการ สืบเนื่องมาจากการตีพิมพ์ชนิดใหม่ไม่ถูกต้องตามหลักการทางวิทยาศาสตร์ และการจัดเก็บข้อมูลในการจำแนกชนิดยังมีความคลุมเครือในระหว่างกลุ่มที่มีความคล้ายคลึงกัน ถึงแม้ว่าข้อมูลที่จัดเก็บและเผยแพร่จะมีความถูกต้อง แต่ก็ผิดหลักทางพฤกษศาสตร์หลายประการแต่ขาดความชัดเจนในการจำแนกชนิด ทำให้ทางผู้วิจัยมีแนวคิดที่จะนำเอาเทคโนโลยีทางพันธุกรรมเข้ามาอธิบายความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการของพืชในสกุลหม้อข้าว

          โดยหม้อแกงลิงในประเทศไทยนับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2554 เป็นต้นมา สามารถชี้ชัดได้ว่าพืชในสกุลหม้อข้าวหม้อแกงลิงมีความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการร่วมกัน และแยกจากกันตามสภาพชีวภูมิศาสตร์ที่มีการกระจายตัวอยู่ และมีความเป็นได้ที่บางชนิดอาจจะต้องมีการยุบรวมเข้าเป็นชนิดเดียวกัน ซึ่งจำเป็นต้องอาศัยข้อมูลการศึกษาเพิ่มเติมในการอธิบายผลต่อไป

 

 

          ความสวยงามของพืชในสกุล หม้อข้าวหม้อแกงลิง พืชกินแมลง ที่ขณะนี้กำลังได้รับความนิยมเพาะปลูกประดับเป็นไม้กระถาง เนื่องจากมีลักษณะสวยงาม แปลกตา โดยเฉพาะส่วนปลายใบ มีลักษณะเป็นถุงดักแมลง ขนาด สีสัน และรูปทรงแตกต่างกันออกไปตามชนิด