บ้านเลี้ยงสวน สวนเลี้ยงบ้าน แนวคิด“บัณฑิต กูลพฤกษี”
โดย - สุรัตน์ อัตตะ
กว่า 10 ปีแล้ว ที่อดีตข้าวราชการครู สอนวิชาเกษตรกรรมหันเหชีวิตมาทำสวนผลไม้เกษตรอินทรีย์ จนประสบความสำเร็จได้รับรางวัลเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ สาขาเกษตรอินทรีย์ ประจำปี 2559
สำหรับ“บัณฑิต กูลพฤกษี”หรือที่ชาวบ้านรู้จักในามครูบัณฑิต อายุ 57 ปี เกษตรกรเจ้าของสวนผลไม้อินทรีย์ในต.เขาสมิง อ.เขาสมิง จ.ตราด ในระหว่างรับราชการก็เริ่มทำสวนผลไม้และยางพาราไปพร้อมๆกัน แต่ไม่มีเวลาดูแลสวนผลไม้มากนัก ทำให้ต้นไม้ทรุดโทรม จากนั้นจึงตัดสินใจลาออกจากราชการเพื่อมาดูแลสวนอย่างเต็มตัวและยึดเป็นอาชีพหลัก
พร้อมคิดค้นหาวิธิีที่จะพึ่งพาตนเอง โดยการศึกษาการทำเกษตรอินทรีย์เช่นการใช้ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอกและปุ๋ยพืชสด โดยหยุดใช้สารเคมีทันทีเมื่อปี 2547 เป้าหมายเพื่อต้องการลดต้นทุนการผลิตลง แต่ปรากฎว่าก็ทำให้ผลผลิตลดลงด้วย ซึ่งก็ไม่ได้ทำให้ตัวเขาเดือดร้อนมากนัก เนื่องจากยังมีรายได้เสริมจากการขายน้ำยางพารา โดยเน้นหลักการที่ว่า"บ้านเลี้ยงสวน สวนเลี้ยงบ้าน"
“หลักการที่ว่านี้หมายความว่าเราดูแลสวนเพื่อให้มีรายได้มาใช้จ่ายในครัวเรือน โดยน้อยนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำรงชีวิตให้มีความมั่นคง พอประมาณ ยึดหลักการทำเกษตรอินทรีย์ โดยมีแนวคิดที่จะปรับปรุงดิน เลี้ยงดินให้ดินเลี้ยงพืช ห่มดินเพื่อลดการสูญเสียของธาตุอาหารในดิน จากนั้นหาวิธีการควบคุมศัตรูพืช ปรับปรุงพันธุ์พืชใก้ต้านทานโรคและแมลง รักษาสิ่งแวดล้อมให้สมดุล สุดท้ายคือการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและการบริหารจัดการที่ดี”เกษตรกรดีเด่นคนเดิมเผยข้อมูล
ไม่เพียงแค่สวนตัวเองเท่านั้นที่ประสบความสำเร็จในการทำเกษตรอินทรีย์ แต่ครูบัณฑิตยังสร้างเครือข่ายเกษตรกรอินทรีย์ในพื้นที่อย่างกว้างขวางอีกด้วย โดยใช้สวนตัวเองเป็นศูนย์เรียนรู้เกษตรอินทรีย์ให้กับผู้สนใจมาศึกษากัน ไม่เพียงเท่านั้นเขายังเป็นผู้นำที่เสียสละเพื่อประโยชน์ส่วนรวม โดยได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเป็นกรรมการในหลากหลายองค์กร อาทิ รองประธานคณะกรรมการสหกรณ์น้ำยางบ้านวังตัก อ.เขาสมิง คณะกรรมการวิสาหกิจชุมชนจ.ตราด คณะกรรมการต่อสู้เพื่อเอาชนะความยากจนของจังหวัดและยังเป็นที่ปรึกษาด้ารนการปลูกพืชแบบเกษตรอินทรีย์ให้แก่เรือนจำชั่วคราวเขาระกำเพื่อพัฒนาอาชีพให้กับปผู้ต้องขังอีกด้วย นับเป็นเกษตรกรคนเก่งที่นำความภาคภูมิใจมาให้ชาวจ.ตราดอีกคน