รู้เท่าทันการพัฒนามองไปข้างหน้าแบบคนญี่ปุ่น | คมชัดลึก

             วันนี้ผมนั่งนึกถึงการพัฒนาคนในองค์กรหลายๆ แห่ง ทำให้ผมนึกถึงปรากฏการณ์แห่งการพัฒนาเร็วภายใต้ความบอบช้ำแห่งสงครามและภัยธรรมชาติมหาอำนาจแห่งภูมิภาคเอเชียที่มีตัวแบบการพัฒนาที่น่าสนใจประเทศหนึ่ง คงไม่ใช่ประเทศอื่นใดนอกเหนือไปจาก “ญี่ปุ่น” ประเทศที่ผมมีความสนใจและเริ่มศึกษาการพัฒนาของประเทศแห่งเอเชียตะวันออกประเทศนี้อย่างลึกซึ้งมากยิ่งขึ้น ยิ่งรู้จัก ยิ่งหลงรักในมุมมองการพัฒนา โดยเฉพาะการพัฒนา “คน” ให้เป็นทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณภาพ พร้อมขับเคลื่อนประเทศไปข้างหน้าอย่างรู้เท่าทัน

             “เมื่อผมเริ่มสงสัย ผมจึงเริ่มค้นหา” เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นมาเมื่อหลายปีก่อนจนผมมาค้นพบหนังสือเล่มหนึ่ง เป็นผลงานการเขียนของ รศ.ดร.สัญญา สัญญาวิวัฒน์ ที่มีชื่อว่า “ทฤษฎีและกลยุทธ์การพัฒนาสังคม” ซึ่งผมยกย่องหนังสือเล่มนี้เป็นปรมาจารย์แห่งคลังความรู้เล่มหนึ่งที่จุดประกายผมหลายๆ อย่าง และทำให้ผมค้นพบศาสตร์แห่งการพัฒนา “คน” อย่างแท้จริง

             เขียนไปเขียนมาผมก็ไม่อยากให้มันดูวิชาการจ๋าจนเกินไป แต่ขอนำเสนอคำแปลกๆ ที่หลายท่านอาจไม่เคยได้ยินมาก่อน แต่เป็นคำที่ผมเคยใช้ในการถ่ายทอดความรู้ให้แก่นักศึกษาทั้งระดับปริญญาตรีถึงปริญญาโทมาหลายสถาบัน ใช้เป็น Case Study ในการอบรมพัฒนาคนในองค์กรมาหลายต่อหลายครั้งซึ่งเราอาจจะคุ้นเคยคำว่า ซูชิ มิโสะ ซาซิมิ มิตซูบิชิ หรือฮานามิ ข้าวเกรียบรวยเพื่อนก็ตามแต่ในที่นี้ ผมขอนำเสนอคำศัพท์คำแรก WAGON (วา-กอน) และคำต่อมา YOSAI (โยไซ) ฟังแล้วไม่ค่อยคุ้นหูใช่ไหมครับ

             WAGON (วา-กอน) ปัจจัยหรือเงื่อนไขภายใน ถ้าจะเรียกกันง่ายๆ ก็คือ “ศักยภาพภายในของคนญี่ปุ่น” นั่นเอง ซึ่งเมื่อเราหันมา Look East หรือมองคนญี่ปุ่น เราจะเห็นได้ว่า...

             คนญี่ปุ่น..ให้ความสำคัญกับความงาม ความสะอาดและสุขภาพ

             คนญี่ปุ่น..มีความเป็นชาตินิยม รักชาติยิ่งชีพ และใช้วัฒนธรรมนำชาติ

             คนญี่ปุ่น..เน้นความมีระเบียบวินัยความพร้อมเพรียงและความซื่อสัตย์

             คนญี่ปุ่น..ใช้การพัฒนาให้ทันสมัยต่อสู้กับภัยธรรมชาติที่คุกคามเข้ามา

             คนญี่ปุ่น..มีความนิยมการศึกษาด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

             คนญี่ปุ่น..ส่งเสริมบทบาทสตรีในการพัฒนาชาติ

             คนญี่ปุ่น..มีความอุตสาหะ พากเพียร ไม่ย่อท้อต่อความยากลำบาก และ

             คนญี่ปุ่น..เน้นการทำงานเป็นทีมและช่วยกันเรียนรู้สิ่งใหม่

             “หลายๆ ท่านมีเพื่อน มิตรสหายเป็นคนญี่ปุ่น หรือทำงานในองค์กรญี่ปุ่นเป็นแบบที่ผมนำเสนอมาบ้างไหมครับ”

             คำต่อมา YOSAI (โย-ไซ) ปัจจัยหรือเงื่อนไขภายนอก ถ้าจะเรียกกันง่ายๆ ก็คือ “สิ่งที่คนญี่ปุ่นหยิบยืมตะวันตกมาใช้” นั่นเอง ซึ่งเมื่อเราหันมา Look East หรือมองคนญี่ปุ่น เราจะเห็นได้ว่า...

             คนญี่ปุ่น..จะมุ่งเรียนรู้จากชาวตะวันตกที่เข้ามาในประเทศ และ

             คนญี่ปุ่น..จะส่งคนในชาติไปศึกษายังต่างประเทศเป็นจำนวนมาก

             สำหรับผม ผมให้คำจำกัดความของคนญี่ปุ่น มองแบบจำง่ายๆ คล้องจอง ไม่ต้องจำมากมาย..."งามสะอาด ชาตินิยม กลมเกลียว มีวินัย โมเดิร์นไนซ์ สู้ภัยพิบัติ เจนจัดเทคโนโลยี ส่งเสริมบทบาทสตรี มีความพากเพียร เรียนรู้เป็นทีม"

             “ทั้งหมดนี้ที่กล่าวมาส่งผลให้ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีการพัฒนาอย่างรวดเร็วภายใต้ภาวะคุกคามต่างๆ”

             เราได้รู้จักสิ่งที่คนญี่ปุ่นเป็นกันมาระดับหนึ่ง ไม่มากก็น้อย ซึ่งสามารถนำมาปรับใช้ อุดรอยรั่วต่างๆ ได้ตามความเหมาะสม

             "พ่อแม่หลายท่านอยากให้ลูกๆ มีคุณภาพและคุณธรรมผู้นำหลายองค์กรอยากพัฒนาพนักงานให้มีทั้งประสิทธิภาพและประสิทธิผลหรือแม้แต่ผู้บริหารหลายๆ ท่านที่อยากพัฒนาตนเองให้เป็นผู้นำที่ก้าวหน้าและก้าวไกล ภายใต้ความแปรผันทางเศรษฐกิจและสถานการณ์โลกยุคปัจจุบัน"

             สิ่งสำคัญก็คือ “ต้องรู้เท่าทันการพัฒนา..พัฒนาอย่างไรให้สมดุล ไม่ตึง ไม่หย่อนจนเกินไป และอยู่บนทางสายกลางที่มั่นคง” แต่สำหรับผมแล้ว..ผมมองว่าคนไทยเรามีดีไม่น้อยไปกว่าชาติใด แต่อยู่ที่เราจะสามารถนำศักยภาพที่มีอยู่ออกมาใช้อย่างสูงสุดได้มากน้อยเพียงใด

.......................
(หมายเหตุ : บทความพิเศษ โดยโค้ชป้อง เอ็มเพาเวอร์ http://www.oknation.net/blog/coachpong/2016/05/31/entry-2)