'จักรยานไม้'ฝีมือคนไทย DOTS Design Studio | คมชัดลึก

           จักรยาน เป็นพาหนะคู่ใจผู้คนมาหลายยุคหลายสมัย และปัจจุบัน “กระแสรักการปั่น” ก็ทำให้จักรยานกลับมาได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายอีกครั้ง ในขณะเดียวกันจักรยานก็พัฒนาไปตามยุคสมัยและมีรูปแบบที่หลากหลาย ในครั้งนี้เราขอนำเสนอให้ผู้อ่านได้รู้จักกับหนึ่งในจักรยานที่มีรูปแบบโดดเด่นและน่าสนใจอย่าง จักรยานไม้ dots bicycle (ดอทส์ ไบไซเคิล) ผลงานที่เกิดจากการดีไซน์ของทีมงานออกแบบสัญชาติไทย DOTS Design Studio (ดอทส์ ดีไซน์ สตูดิโอ)  ที่สร้างจักรยานไม้ที่สวยงามและไม่เหมือนใครออกมาอวดโฉม จนเป็นที่สนใจในระดับนานาชาติ

           กฤษณ์ พุฒพิมพ์ หนึ่งในผู้ก่อตั้ง DOTS Design Studio  จะมาเล่าถึงแรงบันดาลใจในการสร้าง จักรยานไม้ dots bicycle ว่ามีที่มาที่ไปอย่างไร เหตุใดจึงได้รับความสนใจจากนานาชาติ และแนวคิดในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ที่ทำให้งานดีไซน์ได้ออกมาอวดโฉมเป็นสินค้าที่ใช้ได้จริง

           กฤษณ์ เล่าว่า ดอทส์ ดีไซน์ สตูดิโอ เป็นการร่วมตัวของเพื่อนๆ สมัยเรียนมหาวิทยาลัยที่คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง เพื่อรับออกแบบเป็นงานฟรีแลนซ์ หลังจากเรียนจบปริญญาตรีก็แยกย้ายกัน ส่วนตนหลังหาประสบการณ์จากการทำงานได้ 1 ปี ก็ไปเรียนต่อปริญญาโท ด้านดีไซน์มาสเตอร์ ที่ประเทศสวีเดน และระหว่างศึกษาอยู่นั้นเองก็ได้รับแรงบันดาลใจที่จะสร้างจักรยานไม้ขึ้นมา

           “ที่สวีเดนมีเทคโนโลยีและนวัตกรรมเรื่องงานไม้ดีมาก รวมถึงการออกแบบสไตน์สแกนดิเนเวีย ก็ขึ้นชื่อเรื่องการสร้างสิ่งต่างๆ ด้วยงานไม้มานานแล้ว ทำให้อยากศึกษา จึงสร้างโปรเจกท์ขึ้นมาเสนอทางมหาวิทยาลัยว่าจะศึกษาเกี่ยวกับการทำงานไม้ ซึ่งงานส่วนใหญ่นั้นเป็นงานเฟอร์นิเจอร์ แต่ผมอยากพัฒนาคุณสมบัติให้มันใช้งานได้แตกต่าง บวกกับที่ผมเรียนเกี่ยวกับการออกแบบยานพาหนะด้วย จึงเอามารวมกันจนเกิดไอเดียจักรยานไม้ขึ้นมา”

           หลังจากที่โปรเจกท์สำเร็จและเรียนจบแล้ว ได้ไปทำงานที่ประเทศเบลเยียม อีก 1 ปี ก่อนจะกลับมารวมตัวกับเพื่อนๆ อีกครั้ง เพื่อเปิด บริษัท ดอทส์ ดีไซน์ สตูดิโอ อย่างเป็นทางการในปี 2005 โดยรับออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้ลูกค้าเป็นหลัก ซึ่งก็ได้นำโปรเจกท์จักรยานไม้กลับมาพัฒนาต่ออีกด้วย

           จากนั้น ดอทส์ ดีไซน์ สตูดิโอ ก็มีโอกาสได้รับคัดเลือกให้นำผลงานไปแสดงที่งานออกแบบ Salone del Mobile Milano ที่เมืองมิลาน ประเทศอิตาลี ซึ่งจะจัดขึ้นทุกปี โดยบริษัทได้รับคัดเลือกเข้าไปร่วมในงานถึง 3 ปีติดต่อกัน ตั้งแต่ปี 2008 ซึ่งหนึ่งในนั้นที่นำไปโชว์ด้วยก็คือจักรยานไม้นั่นเอง รุ่นนั้นเป็นตัวที่พัฒนาจากงานสมัยเรียนและได้รับเสียงตอบรับที่ดีมากและได้ลงในสื่อต่างประเทศ จนมีคนตั้งคำถามว่า “ทำไมไม่ทำขาย” หลังจากงานนั้นเอง ทำให้ตัดสินใจว่าจะลองทำขายดู

           “ผมมองว่าที่กระแสตอบรับดี เพราะมันเข้ากับวิถีชีวิตของคนยุโรปที่ใช้จักรยานกัน มันเป็นเรื่องใกล้ตัวเขา นอกจากนี้โปรดักท์และงานที่เรานำเสนอไปมันค่อนข้างแตกต่าง เขาก็เลยให้ความสำคัญ และนั่นทำให้คนรู้จัก ดอทส์ ดีไซน์ สตูดิโอ มากขึ้นไปด้วย”

           กฤษณ์ กล่าวต่อว่า ตอนที่กลับมาก็เริ่มทดลองเรื่องการผลิต โดย ดอทส์ ดีไซน์ สตูดิโอ เอง ก็มีส่วนที่แยกเป็น 2 ส่วน คือ Dots Service ที่ดูแลเรื่องออกแบบดีไซน์ และ Dots Object ที่เป็นส่วนผลิตงานดีไซน์มากมาย ที่สตูดิโอได้ออกแบบมาแล้ว ไม่ได้รับการเลือกจากลูกค้า แต่ทางสตูดิโอมองว่าเป็นงานที่ดีในหลายๆ ด้าน และควรจะถูกผลิตขึ้นมาให้ใช้งานได้จริง จึงนำจักรยานไม้เข้ามาร่วมในส่วนของ Dots Object

           “Dots Object ถูกตั้งขึ้นมา เพื่อนำผลงานที่เราออกแบบแล้วได้รับเสียงตอบรับที่ดี ซึ่งทางบริษัทมองว่าน่าสนใจที่จะถูกนำมาผลิต เพื่อใช้งานจริงและขายได้ในเชิงธุรกิจได้ มาผลิตภายใต้แบรนด์ของเรา โดยเริ่มแรกก็ทำพวกเฟอร์นิเจอร์ก่อน จนมาถึงปัจจุบัน เรามีสินค้าหลายหลาย ทั้งกระเป๋า, นาฬิกา, แว่นตา ไปจนถึงอุปกรณ์เสริมต่างของจักรยานไม้ด้วย"

           สำหรับจักรยานไม้ที่เห็นอยู่ในปัจจุบัน เป็นการนำงานที่เคยออกแบบไว้มาต่อยอดและปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับการใช้งานจริง โดยไม่ทิ้งความสวยงามที่มีอยู่เดิม โดยขั้นตอนการผลิต เริ่มแรกก็มีติดขัดเรื่องคุณภาพอยู่บ้าง  เพราะโรงงานในไทยยังไม่คุ้นเคยกับผลิตภัณฑ์ประเภทนี้ ก็ต้องนำวิธีการในการออกแบบมาช่วยอีกทีหนึ่ง ซึ่งก็ต้องคุยกับฝ่ายผลิตในเรื่องข้อจำกัดและวิธีการต่างๆ

           “สิ่งที่ท้าทายการทำงานคือ โรงงานจักรยานไม่เคยทำจักรยานด้วยไม้ และโรงงานไม้ก็ไม่เคยทำจักรยาน ก็ต้องหาทางจัดการกับตรงนี้ ซึ่งมันก็เป็นอาชีพเรา เราต้องเป็นคนคิดว่าจะผลิตมันได้อย่างไรด้วย ไม่ใช่เพียงออกแบบให้มันสวย ทุกครั้งที่มีผลิตภัณฑ์ใหม่ออกมาโรงงานต้องมีคำถามอยู่แล้วว่าจะสร้างมันอย่างไร หน้าที่เราก็ต้องคอยดูแลให้มันสำเร็จออกมาได้คุณภาพ ไม่ใช่แค่ตัว หรือ 2 ตัว แต่เป็นพันๆ ตัว” 

           ในส่วนการผลิต แบ่งเป็น 3 ส่วน คือโรงงานไม้, โรงงานจักรยาน และ โรงงานประกอบ ผลิตออกมาเป็นส่วนของ เฟรม (โครงรถ), แฮนด์ และส่วนประกอบอื่นๆ โดยวัสดุที่ใช้เป็นไม้ Laminate Wood ประกอบด้วยไม้ 3 ชนิด คือ ไม้สัก ไม้โอ๊ค และไม้วอลนัต ใช้วิธีผลิตรูปแบบเดียวกับสเกตบอร์ดให้เกิดความทนทาน ทำให้เกิดเป็นลวดลาย 3 สี ของไม้ 3 แบบ ในตัวเฟรม ส่วนเหล็กที่ใช้ตรงข้อต่อ ที่เรียกกันว่า Lug เป็นเหล็กไฮเทนไซ ที่ใช้ในเฟรมจักรยาน ในส่วนของแฮนด์ ก็ใช้วิธีการดัดทำให้ชิ้นส่วนมีความเแข็งแรงมากขึ้น นอกจากนี้ยังมีส่วนประกอบที่ในไทยไม่สามารถผลิตได้ ซึ่งบริษัทจะสั่งผลิตโดยเฉพาะและนำเข้ามาจากหลายประเทศ จนนำมาประกอบสำเร็จออกมาลอตแรก 50 คัน ไว้ขายทดลองตลาดและออกงานแสดงต่างๆ จากนั้นก็ยังคงมีการพัฒนารถรุ่นใหม่ๆ ขึ้นมาอยู่ตลอด โดยจักรยานไม้ dots bicycle มีราคาอยู่ที่ 4-6 หมื่นบาท และขายออกไปแล้วเกือบ 100 คัน ในรูปแบบของชิ้นส่วนต่างๆ อย่างเฟรมรถ เพื่อนำไปประกอบกับรถจักรยานที่มีอยู่เดิมของลูกค้าอีกด้วย สำหรับลูกค้าก็มีทั้งที่อยู่ในไทยและต่างประเทศ สามารถสั่งของผ่านทาง http://www.dotsobject.com/

           “แม้ในตลาดจะมีจักรยานเป็นร้อยยี่ห้อ แต่จักรยานของเรามีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร ผมมองว่าคนที่ซื้อจักรยานผมคงไม่ได้มีจักรยานแค่คันเดียว และมันคงไม่ใช่จักรยานคันแรกของใครหลายๆ คน ทุกคนชอบแต่จะซื้อสักกี่คน แน่นอนจักรยานของเราคงไม่ตอบโจทย์คนทุกเพศทุกวัยทุกระดับ แต่ตัวตนของมันชัดเจน มันเป็นจักรยานที่ผู้ใช้มีความต้องการเฉพาะในตัวสินค้านั้นจริงๆ"

           ด้านผลตอบรับนั้น กฤษณ์ ยอมรับว่า ดีมากและได้รับความสนใจอยู่ตลอดเพราะมีการนำจักรยานไปโชว์ในงานแสดงผลิตภัณฑ์ในต่างประเทศเกือบทุกปี และมีคนในยุโรปสนใจเป็นผู้แทนจำหน่ายให้ด้วย ซึ่งทางบริษัทเองก็ต้องการโฟกัสไปที่งานดีไซน์เป็นหลัก ทำให้มองหาพาร์ทเนอร์ในด้านนี้อยู่เช่นกัน

           “งานของเราเป็นงานดีไซน์ ผลงานที่ออกมาในนาม Dots Object ถือเป็นผลงานที่ค่อนข้างหลายหลายมาก มันเป็นผลงานในรูปแบบของสินค้าไลฟ์สไตล์ ซึ่งกลุ่มเป้าหมายเป็นคนที่ชื่นชอบในงานออกแบบคล้ายเรา ชอบของที่แตกต่างและดูดี เราคิดว่าอยากใช้ของแบบไหนมีคุณภาพยังไง บางครั้งก็เป็นงานทดลองในเรื่องวัสดุ ซึ่งมีลูกค้าที่ชื่นชอบงานแบบนี้อยู่เหมือนกัน แต่ก็ยังมีคนอีกด้านที่ชอบผลงานของ Dots Object แต่เมื่อรู้ว่าเป็นแบรนด์ไทยแล้ว ก็จะเกิดคำถามมากมาย ทั้งเรื่องการผลิตและคุณภาพ ด้วยปัญหาเรื่องค่านิยมในสินค้าไทย ซึ่งมันต้องใช้เวลาในการสร้างแบรนด์สินค้า”

           อนาคตจากนี้ ดอทส์ ดีไซน์ สตูดิโอ จะยังคงผลิตผลงานและดีไซน์ใหม่ๆ ออกมาเรื่อยๆ พร้อมออกไปนำเสนอผลงานในต่างประเทศ ด้วยสินค้าใหม่ๆ ด้านการตลาดของจักรยานเชื่อว่าจะมีความนิยมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ อย่างที่กล่าวไปว่ามีการพูดคุยกับแบรนด์จักรยานยุโรปอยู่แบรนด์หนึ่งที่มีสินค้าใกล้เคียงกันและเป็นที่รู้จัก และหากถึงเวลาที่จะต้องผลิตขายเป็นจำนวนมาก ก็มองว่าจะย้ายฐานการผลิตไปประเทศไต้หวันที่เป็นผู้นำด้านจักรยานของโลก

           “ทุกวันนี้มีแบรนด์เล็กๆ อีกเยอะที่อยากออกแบบ, พัฒนา และมีสินค้าในแบรนด์ของตัวเอง ซึ่งเป็นเรื่องที่ดี ประเทศไทยควรมีการแข่งขันแบบนี้มานานแล้ว และคนกลุ่มนี้จะเป็นคนสร้างแรงขับเคลื่อนให้ผู้ใช้สินค้าในไทย มองว่าสินค้าของคนไทยเองก็มีการพัฒนาไม่แพ้ประเทศอื่นเช่นกัน” กฤษณ์ กล่าวทิ้งท้าย

           และนั่นคือเรื่องราวของ ดอทส์ ดีไซน์ สตูดิโอ และจักรยานไม้ dots bicycle ที่เป็นหนึ่งในส่วนที่ช่วยขับเคลื่อนวงการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ของไทยให้เป็นที่ยอมรับในระดับนานาชาติ