ปรับลุคเครื่องเคลือบ'เวียงกาหลง'ดันสินค้าโอท็อปยึดตลาดเออีซี | คมชัดลึก

 

                          เอกลักษณ์ลวดลายบน "เครื่องเคลือบดินเผา" ที่เป็นลักษณะเฉพาะตัว ทำให้เครื่องเคลือบดินเผาที่ ต.เวียงกาหลง อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย กลายเป็นสินค้าที่สร้างรายได้ให้แก่ชาวชุมชน เพราะถือเป็นแหล่งโบราณคดีที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์แห่งหนึ่ง ที่มีการขุดพบเครื่องเคลือบดินเผาโบราณอยู่หลายแห่ง ก่อนที่จะมีการฟื้นฟูและอนุรักษ์ให้คนรุ่นใหม่ได้ยึดอาชีพทำเครื่องเคลือบดินเผา สร้างสรรค์ชิ้นงานเป็น "สินค้าโอท็อป" สร้างรายได้ให้ชาวชุมชน 

 

                          เครื่องเคลือบดินเผาจาก ต.เวียงกาหลง จะมีคุณสมบัติเฉพาะตัวอยู่ที่เนื้อดิน เนื่องจากบริเวณนี้เคยเป็นภูเขาไฟมาก่อน ทำให้มีแร่ธาตุอยู่ในดินมากมาย ซึ่งจะยืดหยุ่นได้ดี เมื่อนำไปปั้นจะเข้ารูปสวยงาม มีน้ำหนักเบา เนื้อบาง ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่นไม่มีที่ใดเหมือน โดยลวดลายจะเคล้ากลิ่นอายของเรื่องเล่าและความเชื่อทางพระพุทธศาสนา 

 

                          ที่ผ่านมามีการผลักดันผลิตภัณฑ์สินค้าโอท็อปในแต่ละท้องถิ่นให้กลายเป็นที่รู้จักในกลุ่มนักท่องเที่ยว โดยคาดหวังผลหลังเปิดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน หรือเออีซี จะกลายเป็นสินค้าโอท็อปที่นิยมในตลาด แต่เมื่อมีการเตรียมพร้อมเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ทำให้พวกเขาต้องมีการปรับตัว ทั้งในเรื่องของการฝึกภาษาและออกแบบรูปผลิตภัณฑ์ใหม่ แต่ต้องคงไว้ซึ่งเอกลักษณ์ของท้องถิ่น 

 

                          "สล่าศรี ลืมเนตร" เจ้าของผลิตภัณฑ์เครื่องเคลือบดินเผาเตาลุงศรี บอกว่า แต่เดิมประกอบอาชีพช่างวาดภาพเหมือน แต่เมื่อปี 2525 ชุมชนเวียงกาหลงมีการขุดค้นวัตถุโบราณจากแหล่งเตาเผา ทำให้เกิดการซื้อขายอย่างแพร่หลาย และเริ่มมีการนำเครื่องปั้นดินเผาที่ผลิตใหม่จากที่อื่นปลอมเป็นของเก่า จึงเกิดความรู้สึกเสียดาย อยากจะฟื้นฟูและอนุรักษ์จึงมาศึกษาวิธีการผลิตเครื่องปั้นดินเผาอย่างจริงจัง ส่วนใหญ่ลวดลายของการออกแบบจะแบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มลายพันธุ์พฤกษา กลุ่มลายรูปสัตว์ และกลุ่มลายเบ็ดเตร็ด

 

                          “เอกลักษณ์ของเวียงกาหลง จุดเด่นคือ แฝงด้วยมงคลเกี่ยวกับสัตว์บ้าง คนชอบซื้อหาเก็บไว้ เกี่ยวกับว่าถ้าคนไหนมีของโบราณกับบ้านในแต่ละในลวดลายของสัตว์แต่ละชนิด ก็จะช่วยให้มีความร่มเย็นเป็นสุข ความอุดมสมบูรณ์ มีความราบรื่น เรื่องการค้าขาย คนที่ทำร้ายเราก็ทำให้ใจอ่อน ผมที่อยู่ในเวียงกาหลงถือมาก ลายกา ลายหงส์ ลายปลา ลายกิเลน พวกนี้จะจำหน่ายดีคนชอบ แต่เราจะไม่จินตนาการเอาของใหม่เข้าใส่ เราจะทำของเดิมทุกอย่าง เพราะมันมีความขลัง คนชอบ และของโบราณเวียงกาหลงจะมีสีดำใต้เคลือบอย่างเดียว สีแดงสีเหลืองไม่มี" เจ้าของเครื่องเคลือบดินเผารายนี้ บอกถึงความตั้งใจ 

 

                          สล่าศรี กล่าวอีกว่า ในปัจจุบันจะมีการปรับเปลี่ยนจากการเผาด้วยเตาเผา มาเผาด้วยเตาแก๊สแทน เพราะทำให้ควบคุมอุณหภูมิได้ง่าย ในอดีตชุมชนนี้ถือว่ามีการประกอบอาชีพนี้กันเยอะ เมื่อเรามาฟื้นฟูแล้วก็อยากรักษาให้ของดีมีคุณค่าอยู่ในท้องถิ่นเราต่อไป ในฐานะคนแก่คนหนึ่งที่อยู่ในท้องถิ่นก็อยากจะอนุรักษ์ไว้ เพื่ออยากให้ลูกหลานท้องถิ่นเวียงกาหลง ให้เรียนรู้จะได้สืบสานต่อไป

 

                          ขณะเดียวกัน ในปี 2558 ไทยจะเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน จะทำให้ตลาดการค้าผลิตภัณฑ์ ซึ่งส่งเสริมความเป็นเอกลักษณ์ท้องถิ่นจะเปิดกว้างขึ้น ชาว ต.เวียงกาหลง ผลิตเครื่องเคลือบดินเผาที่มีลักษณะทันสมัยตรงกับความต้องการของตลาดมากยิ่งขึ้น

 

                          สำหรับการเตรียมการความพร้อมในเรื่องของแผนการตลาด "ภานุวัฒน์ ลืมเนตร" ลูกชายของสล่าศรี ที่เรียนรู้ขั้นตอนการทำมาตั้งแต่เด็ก ได้มาช่วยในการวางแผน และออกแบบรูปแบบผลิตภัณฑ์สินค้าแบบใหม่ๆ แต่ให้คงยังลวดลายดั้งเดิมไว้ เนื่องจากในปัจจุบันลูกค้าจะมีสองแบบคือ กลุ่มที่อยากได้ของเก่าเก็บไว้เพื่อตั้งโชว์ กับกลุ่มที่อยากได้สินค้าที่มีลวดลายเวียงกาหลงไปใช้ประโยชน์ได้ในชีวิตประจำวันด้วย 

 

                          ดังนั้น เมื่อจะเปิดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ก็เริ่มคิดว่าควรจะมีหน้าร้าน มีการพัฒนาขึ้นมาเรื่อยๆ ปัจจุบันก็มีการออกไปตั้งหน้าร้านที่อยู่ในเส้นทางท่องเที่ยวระหว่างเชียงใหม่-เชียงราย ที่มีการสาธิตการทำให้ดูที่ร้าน รวมทั้งยังเปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวมาลองวาดและปั้นได้ และรับผลงานของตัวเองได้เลย

 

                          "สำหรับผลิตภัณฑ์ลวดลายเป็นลายเก่า เราก็ไม่ได้ดัดแปลง แต่เราประยุกต์การใช้งาน ทำเป็นโคมไฟ ตะเกียงน้ำมันพืชมีแก้วครอบกันลม ให้ใช้งานได้จริง ทำเป็นโคมไฟ ตะเกียง ชุดชากาแฟ แต่ลวดลายกับรูปทรงเราก็เน้นของเก่าหมดเลย ช่วงนี้ลูกค้าจะเป็นยุโรป ฝรั่งเศส เยอรมัน และที่มาแรงก็เป็นชาวพม่า จีน ก็ขับรถมาเที่ยวเองเลย ช่วงเทศกาลก็ขับรถมาเป็นขบวน และเราต้องมีการฝึกภาษาให้แก่คนในร้านทั้งภาษาเพื่อนบ้าน และภาษาอังกฤษ เพื่อง่ายต่อการสื่อสารกับลูกค้า" ภานุวัฒน์ บอกถึงผลิตภัณฑ์สินค้าที่เพิ่มขึ้น  

 

                          ที่ผ่านมา กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย เข้าไปส่งเสริมให้ชาว ต.เวียงกาหลง ให้คงอนุรักษ์ศิลปะเครื่องเคลือบดินเผาไว้สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น เพื่อสร้างงานสร้างอาชีพให้แก่ประชาชนในพื้นที่ โดยบ้านเวียงกาหลงได้ถูกจัดให้เป็น "หมู่บ้านโอท็อป เพื่อการท่องเที่ยว" ประจำปี 2557 ด้วย 

 

                          "สายพิรุณ น้อยศิริ" รองอธิบดีกรมการพัฒนาชุมชน บอกว่า สำหรับชุมชนในหลายๆ หมู่บ้าน เราได้อบรมทั้งเยาวชนและผู้นำชุมชนที่มีพื้นฐานทางภาษาที่ดี เป็นมัคคุเทศก์ในการนำชมหมู่บ้านท่องเที่ยว มีทั้งภาษาถิ่น และเป็นภาษากลางคือภาษาอังกฤษ เราก็มีความร่วมมือกันระหว่างกรมการพัฒนาชุมชนและพื้นที่ในการฝึกอบรมหลักสูตรภาษาอังกฤษต่างๆ ในเรื่องของโบรโชว์ และป้ายก็มีการแปลเป็นภาษาอังกฤษด้วย 

 

                          ดังนั้น โอกาสที่ผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นจะยังคงอยู่และสร้างรายได้ให้แก่คนในพื้นที่ ต้องได้รับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ โดยเฉพาะการออกแบบรูปลักษณ์ และการส่งเสริมการตลาดที่ดี กรมการพัฒนาชุมชนจึงประสานหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ให้บรรจุ ต.เวียงกาหลง ไว้ในโปรแกรมการท่องเที่ยวของกลุ่มนักท่องเที่ยวต่างๆ โดยมีเป้าหมายสำคัญ 

 

                          หลังเปิดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนแล้ว เครื่องเคลือบดินเผาเวียงกาหลง จะยึดครองตลาดผลิตภัณฑ์ชนิดนี้ได้ในกลุ่มประเทศสมาชิก

 

 

 

 

 

-----------------------

 

(ปรับลุคเครื่องเคลือบ 'เวียงกาหลง' ดันสินค้าโอท็อปยึดตลาดเออีซี : เรื่อง...พัฐอร พิจารณ์โภภณ / ภาพ...วัชรชัย คล้ายพงศ์)