ปริศนา เมืองแกลง
บุคคลสำคัญของโลกที่เป็นคนไทย ไม่มีใครไม่รู้จัก สุนทรภู่ กวีเอกยุคต้นรัตนโกสินทร์ ทุกวันที่ 26 มิถุนายน ของทุกปี มีงานวันสุนทรภู่ที่จัดอย่างยิ่งใหญ่ โดยเฉพาะใน จ.ระยอง เพราะเข้าใจกันว่า สุนทรภู่เป็นชาว เมืองแกลง
คำว่า “แกลง” นี้ น่าสงสัยว่าหมายถึงอะไรกันแน่? และเป็นที่ถกเถียงกันมานาน เพราะนอกจากไม่รู้ความหมายแล้ว ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าเป็นภาษาอะไร
ในภาษาเขมร มีคำที่ออกเสียงใกล้เคียงว่า “แคลง” หมายถึง “ว่าว” ปรากฏในกาพย์ห่อโคลงนิราศธารโศก ของเจ้าฟ้ากุ้ง ซึ่งกล่าวถึง “พิธีแคลง” คือ พิธีชักว่าวขอลมในเดือนอ้าย ความว่า
“ ๏ เดือนอ้ายผายกรุงท้าว พิธีว่าวกล่าวกลแสดง
เดือนนี้พิธีแคลง กลุ้มท้องฟ้าคลาอรไกล…”
ส่วนในภาษามอญ มีคำว่า “แครง” ออกเสียง “แกรัง” แปลว่า หงอน, ง่าม, งา, เขา, เชิง ฯลฯ มีอยู่ในพงศาวดารมอญพม่า (ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ 1) ว่า
“ในภูเขาแครงนาค คือภูเขาหงอนนาคนั้น มีพระฤาษีองค์หนึ่งชื่อโลมดาบสอาศัยอยู่”
ส่วนในภาษา “ชอง” ซึ่งเป็นชนพื้นเมืองดั้งเดิมบริเวณฝั่งทะเลตะวันออก และอาศัยอยู่ในเขมรกับเวียดนามนั้น มีคำว่า “แกลง” ที่หมายถึง ปลาดุก หรือ แหวน แต่เป็นเพียงคำบอกเล่าสืบต่อกันมา ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าจริงหรือไม่ ข้อมูลที่ว่านี้อยู่ในหนังสือประวัติศาสตร์เมืองระยอง ของคุณเฉลียว ราชบุรี
สรุปว่า ที่มาของชื่อเมือง "แกลง” นั้น ยังคงเป็นปริศนา แต่ที่ไม่ต้องสงสัยกันอีก เพราะในระยะหลังเป็นที่ยอมรับกันแล้วว่า สุนทรภู่ ไม่ใช่คนเมืองแกลง ดังที่เคยร่ำเรียนกันมา แต่เป็นชาววังหลัง ฝั่งธนบุรี เป็น “ผู้ดีบางกอก” ต่างหาก
เรือนอินทร์ หน้าพระลาน