ขาดแคลนแรงงานรั้งศักยภาพเศรษฐกิจไทย
ช่วยกันคิดช่วยกันคุย : ขาดแคลนแรงงาน รั้งศักยภาพเศรษฐกิจไทย : โดย...ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจทีเอ็มบี
ปัญหาเรื่องการขาดแคลนแรงงานในภาคธุรกิจไทย เป็นปัจจัยที่นับวันจะทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ ทุกปี เป็นผลให้ธุรกิจและโรงงานประสบปัญหาขาดแคลนแรงงานเมื่อพยายามที่จะขยายกำลังการผลิตในประเทศให้สูงขึ้น โดยการคำนวณของศูนย์วิเคราะห์ฯพบว่าทุกๆ 1% จากการขยายตัวของกำลังแรงงานไทยที่ลดลง จะบั่นทอนการขยายตัวของเศรษฐกิจประมาณ 0.3-0.7% ในระยะยาว ส่วนความรุนแรงจะมากน้อยเท่าใดนั้น ขึ้นอยู่กับว่า เราจะสามารถสนับสนุนการลงทุนเครื่องจักรและการใช้แรงงานต่างด้าวทดแทนแรงงานไทยได้มากน้อยขนาดไหน
ทั้งนี้ ปัญหาเรื่องการขาดแคลนแรงงานในปัจจุบันสามารถมองได้เป็น 2 ประเด็นหลักๆ คือ
ประเด็นโครงสร้างระยะยาวจากการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากร ไทยมีอัตราการเกิดต่ำ ทำให้สัดส่วนประชากรวัยเด็ก (1-14 ปี) มีแนวโน้มลดลงต่อเนื่อง ขณะที่สัดส่วนผู้สูงอายุ (60 ปีขึ้นไป) กลับมากขึ้น โดยในปี 2548 ประชากรวัยเด็กมีสัดส่วนถึง 22.3% ขณะที่สัดส่วนประชากรสูงอายุมีเพียง 11% แต่ใน 10 ปี กลับมีสัดส่วนประชากรวัยเด็กลดลงมาที่ 17.5% ในขณะที่สัดส่วนประชากรสูงอายุมากขึ้นที่ 15.8% ส่งผลให้ในอนาคตจำนวนประชากรที่จะเข้าสู่วัยแรงงานมีลดน้อยลง
ประเด็นที่สอง ปัญหาความไม่สมดุลในตลาดแรงงานของไทย เมื่อพิจารณาจากโครงสร้างทางเศรษฐกิจและรายได้ของไทยที่เปลี่ยนแปลงไป ส่งผลให้คนไทยมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น แรงงานจึงเลือกทำงานที่มีความเหมาะสมกับชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ทำให้งานที่ใช้แรงงานมากและหนัก มักไม่เป็นที่ต้องการของแรงงานไทยส่งผลให้กิจการเหล่านี้ต้องจ้างแรงงานต่างด้าวเข้ามาทดแทน อีกทั้งการปรับอัตราเงินเดือนขั้นต่ำปริญญาตรีเป็น 15,000 บาทต่อเดือน เป็นแรงจูงใจให้นักศึกษาเลือกเรียนสายอาชีวศึกษาน้อยลง และมุ่งศึกษาต่อระดับปริญญาตรีมากขึ้น ส่งผลให้ไทยขาดแคลนแรงงานต่อเนื่องโดยเฉพาะในกลุ่มแรงงานระดับกลางและล่าง
จากปัญหาที่ภาคอุตสาหกรรมการผลิตและบริการของไทยขาดแคลนแรงงานอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้อุตสาหกรรมที่ใช้แรงงานเข้มข้นย้ายฐานการผลิตไปประเทศเพื่อนบ้าน ขณะที่อุตสาหกรรมภายในประเทศยังต้องเผชิญกับปัญหาการขาดแคลนแรงงาน ก็มีแนวโน้มจะนำเครื่องจักรมาใช้ทดแทนแรงงานคนมากขึ้น อีกทั้งหลังปัญหาขาดแคลนแรงงานขยายวงกว้างมากขึ้น ทำให้มีแรงงานจากประเทศเพื่อนบ้านเข้ามาหางานทำในไทยมากขึ้น ซึ่งในอดีตแรงงานต่างด้าวจะทำงานเฉพาะในสาขาที่คนไทยไม่นิยม แต่ปัจจุบันแรงงานเหล่านี้สามารถเลือกงานได้หลากหลายอุตสาหกรรมมากขึ้น
การแก้ปัญหาการขาดแคลนแรงงานนั้นจึงไม่ใช่เรื่องง่าย ต้องมีการวางแผนทั้งระยะสั้นและระยะยาวให้สอดคล้องกันไป ไม่ว่าจะเป็นการจัดการและดูแลแรงงานต่างด้าวที่เข้ามาให้เหมาะสมและเพียงพอ หรือแม้กระทั่งการปฏิรูประบบอุดมศึกษาของไทยให้มีความเชื่อมโยงกับตลาดแรงงานมากขึ้น ทั้งหมดล้วนเป็นแนวทางมาตรการที่ต้องเดินหน้าควบคู่ไปด้วยทั้งสิ้น
-----------------------
(ช่วยกันคิดช่วยกันคุย : ขาดแคลนแรงงาน รั้งศักยภาพเศรษฐกิจไทย : โดย...ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจทีเอ็มบี)