'ควันขาว-ควันดำ'เลือกโป๊ปทำจากอะไร
เวิลด์วาไรตี้ : 'ควันขาว-ควันดำ' เลือกโป๊ปทำจากอะไร
การปล่อยควันสีดำ หรือสีขาว จากปล่องไฟเหนือวิหารน้อยซิสทีน ในสำนักวาติกัน เพื่อบ่งบอกว่า ที่ประชุมลับคณะพระคาร์ดินัล (คอนเคลฟ) 115 รูป สามารถลงคะแนนเลือกสมเด็จพระสันตะปาปาองค์ใหม่ได้แล้วหรือไม่ แง่หนึ่งมองว่าเป็นวิธีการโบร่ำโบราณใช้สื่อสารกับคริสต์ศาสนิกชน 1,200 ล้านคนทั่วโลก แต่ที่จริงแล้ว ก็เป็นวิทยาศาสตร์ล้วนๆ ที่ช่วยสืบสานประเพณีเก่าแก่ให้คงอยู่และให้กลไกสื่อสารนี้ทำงานได้แน่นอนมากขึ้น
สมัยก่อน วาติกันผลิตสีควันให้ต่างกัน โดยใช้ฟางหรือฟืนชื้นทำให้เกิดควันสีขาว และน้ำมันดินให้เกิดสีดำ เผารวมกับบัตรลงคะแนนที่ผ่านการนับแล้ว
คนที่เคยก่อกองไฟคงรู้ว่าหญ้าชื้นจะทำให้เกิดควันสีขาว และการเผายางรถยนต์เก่าจะทำให้เกิดควันดำแถมสารพิษ เพราะจะก่อเขม่าคาร์บอนเมื่อสูดเข้าไปแล้วก็จะไปเกาะตามปอดและอาจก่อมะเร็งได้
แต่ความวิตกเรื่องสิ่งแวดล้อมมิใช่เหตุผลให้วาติกันเปลี่ยนวิธีการ หากแต่เป็นสีควันจากการเลือกโป๊ปในอดีต เคยปรากฏเป็นสีเทา ไม่ชัดเจนว่าขาวหรือดำ สร้างความสับสนกระวนกระวายแก่ฝูงชนหลายหมื่นที่หลั่งไหลไปร่วมลุ้น ณ จัตุรัสเซนต์ปีเตอร์ และจับจ้องปล่องทองแดงเหนือโบสถ์น้อยซิสทีน นาทีนั้น กลุ่มหนึ่งอาจพึมพำว่า สีขาว อีกส่วนกลับบอกว่า "ไม่นะ สีดำต่างหาก" ทำให้การส่งสัญญาณผลลงคะแนนลับจากคอนเคลฟในการเลือกโป๊ปองค์ที่แล้ว เมื่อปี 2548 เริ่มหันมาใช้วิธีการอื่นที่ให้ผลเชื่อถือได้โดยใช้สารเคมีหลายชนิด แต่ก็ไม่เคยมีการเปิดเผยส่วนผสม
กระทั่งสัปดาห์ที่ผ่านมา บาทหลวงเฟเดริโก ลอมบาร์ดี โฆษกสำนักวาติกัน เพิ่งแย้มว่า ควันสีดำเกิดจากส่วนผสมโพแทสเซียมเปอร์คลอเรต แอนทราซีน และกำมะถัน เผาไหม้ในเตาแบบพิเศษภายในโบสถ์
ส่วนควันสีขาวที่เป็นสัญญาณบอกว่า คอนเคลฟเลือกโป๊ปองค์ใหม่ได้แล้ว มาจากโพแทสเซียมคลอเรต แล็กโทส และโรซิน หรือยางสนสกัด ที่มักใช้ทาไม้สีไวโอลินเพื่อเพิ่มความเสียดสี
ควันจากเตาเผาบัตรลงคะแนน กับควันที่มีสีดำหรือขาวจากเตาที่สอง จะพุ่งผ่านท่อเดียวกันสู่ภายนอกและต่อสายตาชาวโลก ภายใต้การควบคุมของช่างเทคนิควาติกันเอง กับตัวช่วยอย่างพัดลม ที่ทำให้ควันสัญญาณพวยพุ่งออกมาอย่างเหมาะสมและคงอยู่ได้นานหลายนาที
โฆษกสำนักวาติกัน ยืนยันว่า ควันเหล่านี้ไม่เป็นอันตรายใดๆ ต่อภาพปูนปั้นของไมเคิล แองเจโล และต่อพระคาร์ดินัลภายในโบสถ์ซิสทีน
ท่านยังกล่าวติดตลกด้วยว่า ไม่ง่ายนะที่จะทำให้ควันเป็นสีขาวหรือดำชัดเจน บางทีก็ออกมาเป็นสีเทา แต่ความระทึกใจ เป็นส่วนหนึ่งที่เพิ่มความน่าสนใจให้แก่กระบวนการเลือกโป๊ป แทนที่ทุกอย่างจะคาดเดาได้ง่ายเหมือนเข็มนาฬิกา