คอมมิวนิสต์ผลิบานในแดนซากุระ | คมชัดลึก

 ญี่ปุ่นอาจเป็นประเทศเศรษฐกิจใหญ่อันดับ 2 ของโลก แต่การที่ต้องเผชิญกับเศรษฐกิจถดถอยครั้งรุนแรงสุดนับแต่ปี 2488 ได้เห็นบริษัทขนาดใหญ่ขาดทุน คนงานถูกปลดออก ก็ทำให้กลุ่มคนหนุ่มสาวรากหญ้าต่างตั้งคำถามกับระบบทุนนิยมที่ทำให้เกิดวิกฤติเช่นทุกวันนี้

 พรรคคอมมิวนิสต์ญี่ปุ่นไม่สนับสนุนให้ก่อปฏิวัติแบบรุนแรง และสมาชิกของพรรคก็ยืนยันว่า พวกเขาไม่ยึดหลักคอมมิวนิสต์แบบเลนินของรัสเซีย แบบเหมา เจ๋อ ตุงของจีน หรือแม้แต่การเคลื่อนไหวของนักศึกษาหัวรุนแรงของพรรคในทศวรรษที่ 2503 และ 2513 ด้วย

 คิมิโตชิ โมริฮาระ รองหัวหน้าพรรคคอมมิวนิสต์ฝ่ายกิจการต่างประเทศ เปิดเผยว่า ความไม่พอใจพรรคการเมืองกระแสหลัก และสหภาพแรงงาน ส่งผลให้พรรคมีสมาชิกเพิ่มขึ้นถึงเดือนละ 1,000 คน ขณะที่หนังสือพิมพ์เรด แฟล็ก หรือหนังสือพิมพ์ธงแดงของพรรค ก็มีผู้อ่านมากกว่า 1.6 ล้านคนแล้ว

 "ประเทศนี้มีเศรษฐกิจทุนนิยมใหญ่อันดับ 2 ของโลก แต่ตอนนี้สถานการณ์ค่อนข้างยากลำบาก โดยเฉพาะกับคนหนุ่มสาว" นายโมริฮาระกล่าว

 ในญี่ปุ่น การผ่อนคลายกฎระเบียบในตลาดแรงงานทำให้บริษัทต่างๆ สามารถว่าจ้างหรือไล่ลูกจ้างออกได้ง่ายขึ้น และค่านิยม "งานคือชีวิต" ก็รังแต่จะทำให้คนรุ่นใหม่ต้องเข้าสู่วงจรค่าแรงถูก และงานที่ไม่มั่นคง

 "ฉันได้ยินเรื่องราวของผู้คนมากมายในวัยเดียวกับฉัน โดยเฉพาะกับลูกจ้างชั่วคราว ที่ทำเงินได้น้อยลงๆ ทุกที มีชั่วโมงทำงานนานขึ้น แต่กลับหาเงินไปจ่ายค่าเช่าบ้านไม่พอ การออกไปเลือกตั้งไม่ได้เป็นเพียงสิ่งเดียวที่คุณสามารถทำได้ หากคุณต้องการความเปลี่ยนแปลงทางการเมือง แรงงานควรมีโอกาสเรียกร้องสิทธิของตัวเอง" สมาชิกใหม่ของพรรคคนหนึ่งกล่าว โดยเธอทำงานเป็นลูกจ้างทำงานนอกเวลาที่สตูดิโอถ่ายรูปแห่งหนึ่งในกรุงโตเกียว แต่ไม่ยอมให้เปิดเผยชื่อ เพราะการเป็นคอมมิวนิสต์จะกลายเป็นมลทินในสังคมญี่ปุ่น

 ด้าน มาริ มิอูระ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านรัฐศาสตร์ ประจำมหาวิทยาลัยโซเฟีย ในกรุงโตเกียว ระบุว่า สหภาพแรงงานของญี่ปุ่นบริหารจัดการโดยลูกจ้างเต็มเวลาของแต่ละบริษัท และไม่อนุญาตให้ลูกจ้างชั่วคราวเข้าร่วม ทำให้ลูกจ้างชั่วคราวเป็นสมาชิกของสหภาพอิสระเล็กๆ ได้อย่างเดียวเท่านั้น ซึ่งส่วนใหญ่แล้วสหภาพเหล่านี้มักจะเชื่อมกับเครือข่ายของพรรคคอมมิวนิสต์

 พรรคคอมมิวนิสต์ญี่ปุ่นก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2465 แต่เพิ่มมาเป็นพรรคถูกต้องตามกฎหมายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 และนับแต่เกิดความรุนแรงโดยฝีมือนักศึกษาเมื่อทศวรรษที่ 2503 และ 2513 พรรคคอมมิวนิสต์ก็เป็นฝ่ายค้านมาตลอด

 ทุกวันนี้ แม้พรรคคอมมิวนิสต์มีเก้าอี้ในรัฐสภาเพียง 16 ที่นั่ง จากทั้งหมด 722 ที่นั่ง แต่ก็ถือว่าเป็นพรรคใหญ่ที่สุดอันดับ 4 ของประเทศ แถมสมาชิกยังเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในขณะที่พรรคการเมืองกระแสหลักกลับสูญเสียแรงสนับสนุน โดยความนิยมนี้เห็นได้ชัดจากการเดินขบวนเนื่องในวันแรงงานที่พรรคคอมมิวนิสต์เป็นผู้จัดขึ้น ซึ่งสามารถรวบรวมผู้คนได้มากถึง 3.6 หมื่นคน หลายคนในจำนวนนี้เป็นคนหนุ่มสาว

 "ในบรรดาพรรคการเมืองทั้งหมด ฉันรู้สึกเอนเอียงไปทางพรรคคอมมิวนิสต์มากที่สุด คนรุ่นเดียวกับฉันจำนวนมากรู้สึกกังขากับการใช้ชีวิตทั้งชีวิตเพียงเพื่อหาเงินเท่านั้นเองหรือ" นักศึกษาวัย 19 ปีคนหนึ่งกล่าว

 วัฒนธรรมป๊อปก็สะท้อนให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงนี้ด้วย

 หนังสือ "ว่าด้วยทุน" (Das Kapital) เวอร์ชั่นการ์ตูนกลายเป็นการ์ตูนขายดี เช่นเดียวกับนิยายภาพ (กราฟฟิกโนเวล) ที่วาดจากวรรณกรรมคลาสสิกเรื่อง "คานิโคเซน" หรือ "เรือปูกระป๋อง" ที่เขียนโดย ทาคิจิ โคบายาชิ นักเขียนคอมมิวนิสต์ ที่พรรณนาเรื่องการใช้ประโยชน์จากพนักงานอย่างเห็นแก่ได้ แถมหนังสือเรื่องนี้ยังถูกนำไปสร้างเป็นหนังที่มีกำหนดลงโรงฉายเร็วๆ นี้ นำแสดงโดยดาราดาวรุ่งอย่าง ริวเฮ มัตสึดะ

 แต่ถึงแม้จะมาแรง แต่นักวิจารณ์บางคนก็มองว่า ความนิยมในพรรคคอมมิวนิสต์ก็เป็นเพียงแค่ "กระแส" ใหม่เท่านั้น

 "คนหนุ่มสาวไม่รู้เรื่องคอมมิวนิสต์ หรือมาร์กซิสม์ เรื่องนี้ก็เลยเป็นเรื่องใหม่สำหรับพวกเขา เหมือนกับแฟชั่นใหม่นั่นแหละ" ไดซาบุโร ฮาชิซูเมะ รองผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาอารยธรรมโลก สถาบันเทคโนโลยีโตเกียว อธิบายให้ฟัง ขณะที่มิอูระเสริมว่า หนุ่มสาวทั่วโลกมีแนวโน้มที่จะถูกดึงเข้าสู่แนวคิดทางการเมืองที่แบ่งฝักแบ่งฝ่าย เมื่อเศรษฐกิจเลวร้ายลง

 แต่สิ่งที่แตกต่างคือ พรรคคอมมิวนิสต์ญี่ปุ่นหลีกเลี่ยงที่จะใช้วิธีสุดโต่ง และทำตามหลักเกณฑ์ประชาธิปไตยแบบเสรีของประเทศ

 "ตอนนี้พรรคคอมมิวนิสต์ญี่ปุ่นเป็นส่วนหนึ่งของระบบรัฐสภา ทางพรรคจะไม่ลุกขึ้นมาจับอาวุธเพื่อปฏิวัติแน่นอน" มิอูระยืนยัน