ปอยส่างลอง งานบวชของชาวไทยใหญ่ | คมชัดลึก

             ประเพณีปอยส่างลอง คือประเพณีบรรพชาสามเณรตามแบบชาวไต(ไทยใหญ่)ที่ชาวไตเชื่อว่าได้กุศลแรง และเพื่อให้บุตรหลานได้มีโอกาสศึกษาพระธรรมคำสั่งสอน ซึ่งในอดีตนิยมจัดงานกันในช่วงเวลาว่างหลังฤดูเก็บเกี่ยว

             "ปอย" หมายถึง งานหรือพิธี "ส่าง" หมายถึง เจ้าส่าง คือ สามเณร และ "ลอง" หรือ "อลอง" หมายถึงหน่อกษัตริย์หรือผู้ที่เตรียมจะเป็นส่างลอง คือผู้ที่เตรียมจะเป็นสามเณร

            มีคำอธิบายว่า การเป็นส่างลองนั้นเป็นการเลียนแบบพุทธประวัติ ตอนเจ้าชายสิทธัตถะครองกรุงกบิลพัสดุ์ก่อนจะออกผนวช ดังนั้นกระบวนการในช่วงเวลาการเป็นส่างลองจะปฏิบัติเสมือนการปฏิบัติต่อพระมหากษัตริย์ตามวรรณกรรมไต (ไทยใหญ่)

            โดยเรื่องที่รู้จักมากคือ "อะหน่าก้าดตะหว่าง" แต่งโดย พระอู่ก่าวิจิ่งต่าวัดสบตุ๋ง เมืองตุ๋ง จ.จ้อกแม ประเทศพม่า เมื่อ 100 กว่าปี ซึ่งกล่าวถึงพระเจ้าอ่าจ่าตะชาดมังจี (อชาตศัตรู) หลังสำนึกผิดในการทำปิตุฆาตและร่วมมือกับพระเทวทัตทำบาปหนักต่างๆ แล้วได้ทูลถามพระพุทธเจ้าว่าจะทำอย่างไรให้ได้เข้าเป็นเหล่ากอของพระพุทธเจ้า คือเป็นอลองพญา (หน่อพุทธางกูล) พระพุทธองค์ทรงตอบว่าต้องนำบุตรชายเข้าบวชในศาสนา จึงได้นำเจ้าชายอะจิกต้ะมังซา (อชิตกุมาร) พระราชโอรสของพระองค์เข้าบรรพชาเป็นสามเณร และทรงมีพุทธทำนายว่าอชิตสามเณรจะมาตรัสรู้เป็นพระศรีอริยเมตไตรยพระพุทธเจ้าแห่งภัทรกัปป์นี้

             บางความเห็นว่ามาจากวรรณกรรม "อ่าหนั่นต่าตองป่าน" โดยพระสุหนั่นต่า บ้านกุ๋นอ้อ จ.จ้อกแม ประเทศพม่า เกี่ยวกับเรื่องพระอานนท์ทูลถามพระพุทธเจ้าว่า การเป็นส่างลองมีอานิสงส์มากน้อยอย่างไร และบรรยายเรื่องส่างลองว่า บุตรชายหญิงหม้ายคนหนึ่งมีรูปร่างอัปลักษณ์ มีศรัทธาอยากบรรพชาแต่ไม่มีทรัพย์สมบัติที่จะเป็นเจ้าภาพ พระอินทร์เมตตาจึงเสด็จมา นำไปพยาบาลอาบน้ำเงินน้ำทองกลายเป็นกุมารที่มีรูปร่างสวยงาม ขุนสาง (พระพรหม) ได้มามอบชฎา สร้อยสังวาลย์ให้ และรับเป็น พ่อข่าม (พ่ออุปถัมภ์) ในการจัดงานปอยส่างลองครั้งนั้น

              ประเพณีปอยส่างลอง จ.แม่ฮ่อนสอน ปีนี้ วัดหมอกจำแป่ มีวันที่ 1-4 เมษายน และวัดกลางทุ่ง วันที่ 4-6 เมษายน

.............................
(ชุมชนคนท้องถิ่น : ปอยส่างลอง งานบวชของชาวไทยใหญ่ โดย...เรือนอินทร์ หน้าพระลาน)