ศุกร์กับเซ็กส์:สารสเตียรอยด์กับยาคุมกำเนิด | คมชัดลึก

          เรียน พญ.ชัญวลี ศรีสุโข ขอสอบถามครับว่า ยาทา ประเภท โคลเบทาซอลโพรพิโอเนต (clobetasol propionate) มีผลต่อ ยาคุมกำเนิด หรือไม่ แฟนผมทานยาคุม ประเภท 21 เม็ดอยู่ครับ ขอบพระคุณครับ

          ตอบ สุขสันต์วันคริสต์มาสที่กำลังจะมาถึงค่ะ ยาทาที่ถามมานั้นส่วนประกอบที่สำคัญ คือ สารสเตียรอยด์คะ

          สารสเตียรอยด์คืออะไร? สารสเตียรอยด์เป็นฮอร์โมนที่สร้างขึ้นจากสารตั้งต้นที่ชื่อคอเลสเตียรอลด์ซึ่งเป็นไขมันชนิดหนึ่ง มีโครงสร้างคาร์บอนเป็นวงแหวนสี่วงเชื่อมต่อกัน มีมากมายหลายอย่าง เช่นฮอร์โมนที่สร้างขึ้นจากต่อมเพศ เช่นฮอร์โมนเพศหญิง เอสโทรเจน โปรเจสเตอโรน, ฮอร์โมนเพศชาย เทสโตสเตอโรน, กลุ่มฮอร์โมนที่สร้างขึ้นจากต่อมหมวกไต เช่นคอร์ติซอล และแอลโดสเตอโรน

          สารสเตียรอยด์มีหน้าที่อะไร? พบว่าสเตียรอยด์ที่สร้างขึ้นในร่างกายของมนุษย์ตามธรรมชาตินั้นเป็นสิ่งสำคัญมาก ร่างกายจะขาดไม่ได้ เช่นฮอร์โมนเพศหญิงฮอร์โมนเพศชาย ส่วนกลุ่มฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมหมวกไตนั้น เมื่อร่างกายเครียด เช่นขาดอาหาร ขาดน้ำ ผ่าตัด มีบาดแผล มีไข้ ร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนจากต่อมหมวกไตมากขึ้น เพื่อช่วยลดการอักเสบ กดภูมิต้านทานของร่างกาย ควบคุมระดับเกลือแร่ในร่างกาย เพิ่มความดันโลหิต เพิ่มน้ำตาลในเลือด ทำให้ร่างกายรับมือกับความเครียดได้โดยไม่เสียชีวิตไปก่อน

          ยาที่มีสารสเตียรอยด์คือยาอะไร? สารสเตียรอยด์ที่เป็นส่วนผสมของยา เป็นสารสังเคราะห์เลียนแบบโครงสร้างของฮอร์โมนคอร์ติซอลที่สร้างขึ้นจากต่อมหมวกไต นำมาใช้รักษาอาการอักเสบ อาการแพ้อย่างรุนแรง เช่นปวดข้อ ข้ออักเสบ โรคหอบหืด โรคภูมิแพ้เอสแอลอี ภูมิแพ้อื่นๆ การแพ้ยาอย่างรุนแรงเป็นต้น

          สารสเตียรอยด์มีผลข้างเคียงอะไรบ้าง? การรับสารสเตียรอยด์ชนิดกินหริอฉีดไปนานๆ ทำให้เกิดผลข้างเคียง ความดันโลหิตสูง อ่อนเพลีย หน้าแขนขาบวม เป็นโรคไต น้ำตาลในเลือดสูง เป็นเบาหวาน เป็นแผลกระเพาะอาหาร ติดเชื้อ เกิดอันตรายต่อชีวิต โดยทั่วไปควรใช้ตามแพทย์สั่งเท่านั้น ปัญหาคือมีการนำเอาสารสเตียรอยด์มาเป็นส่วนผสมของยาลูกกลอน ยาไทย ฯลฯ เพราะเป็นยาครอบจักรวาล ช่วยแก้ปวด ลดไข้ กินข้าวได้ ดังนั้นไม่ควรซื้อยาที่เข้าสารสเตียรอยด์มารับประทานเองเพราะอาจเกิดผลเสียมากกว่าผลดี

          สำหรับยาสเตียรอยด์ชนิดทา ไม่ค่อยดูดซึมเข้าร่างกายหรือดูดซึมเป็นจำนวนน้อย จึงมีค่อยมีผลข้างเคียงทั้งยังไม่มีผลกับยาคุมกำเนิดแต่อย่างใดคะ

          ส่วนยาสเตียรอยด์ชนิดรับประทาน ปัจจุบันยังไม่พบหลักฐานยืนยันว่ามีผลต่อยาคุมกำเนิด แต่ไม่ควรรับประทานพร้อมกัน เพราะอาจรบกวนการดูดซึมของยาคุมกำเนิด ทำให้การคุมกำเนิดไม่ได้ผล
 แต่หากคุณเป็นโรคบางโรค ที่ต้องรักษาด้วยยาสเตียรอยด์ เช่นโรคภูมิแพ้เอสแอลอี ภูมิแพ้ผิวหนัง(หนังแข็ง)ฯลฯ  การรับกระทานยาคุมกำเนิดถือเป็นข้อห้าม เพราะอาจทำให้เกิดการอักเสบอุดตันเส้นเลือดเพิ่มขึ้น

          ดังนั้นหากคุณมีโรคที่ต้องรักษาด้วยยาสเตียรอยด์ชนิดกินหรือฉีด และต้องการคุมกำเนิดด้วยยาคุมกำเนิด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนจึงจะปลอดภัยคะ