จับตา! สหรัฐฯพบผู้ติดเชื้อ "ไข้หวัดนก H5N5" ข้ามสายพันธุ์สู่คน "รายแรก" | คมชัดลึก

พญ.จุไร วงศ์สวัสดิ์ นายแพทย์ทรงคุณวุฒิ โฆษกกรมควบคุมโรค กล่าวถึงกรณี สหรัฐอเมริกามีรายงาน โรคไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N5  รายแรกของโลก ว่า ไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N5 ปกติจะเป็นโรค ที่ ติดจากสัตว์สู่สัตว์ ไม่ใช่โรคติดต่อจากจัดสู่คน ดังนั้นกรณีดังกล่าวถือเป็นการติดเชื้อไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N5 จากสัตว์สู่คนและ เสียชีวิตรายแรกของโลก ซึ่งทางศูนย์ควบคุมโรคสหรัฐ อยู่ระหว่างการสอบสวน เบื้องต้นพบว่าผู้เสียชีวิตเป็นผู้สูงอายุ มีโรคประจำตัว  ซึ่งถือเป็นกลุ่มเสี่ยงที่จะเกิดการติดเชื้อและอาการรุนแรงได้ไม่ว่าจะเป็นเชื้ออะไรก็ตาม ยิ่งในรายนี้ยังมีปัจจัยเสี่ยงจากการเลี้ยงสัตว์ปีกไว้หลังบ้าน อย่างไรก็ตาม ทางศูนย์ควบคุมโรคสหรัฐก็ได้มีการ ตรวจติดตามผู้สัมผัสใกล้ชิดยังไม่พบว่ามีใครติดเชื้อแต่อย่างใด ดังนั้นการแพร่จากคนสู่คนจึงแทบจะไม่ปรากฏหลักฐาน เช่นเดียวกับไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N1 แต่กรณีที่มีการข้ามมาติดในมนุษย์ อาจจะแปลว่าได้ว่าเชื้อไวรัสมีการปรับตัว

"เคสนี้ที่เจอในคนนั้นถือเป็นรายงาน ครั้งแรกของโลก ที่ไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N5 มีการแพร่เชื้อเข้าสู่มนุษย์ ส่วนการติดเชื้อจากสัตว์สู่สัตว์ที่ผ่านมามีการรายงานที่แคนาดาในกลุ่มสัตว์ปีก และแมวน้ำ ที่ประเทศอังกฤษแต่ไม่เคยมีรายงานพบในคนมาก่อน ดังนั้นเคสนี้อาจจะบอกได้ว่าเชื้อไข้หวัดนกในสัตว์ปีกสามารถข้ามมาติดสู่คนได้ หากไปสัมผัสกับสัตว์ปีกป่วยโดยไม่มีการป้องกัน" พญ.จุไร กล่าว

ไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N5  กับสายพันธุ์ H5N1 แตกต่างกันตรงที่โปรตีน N ซึ่งมีหลายสายพันธุ์ แต่ในแง่ของการระบาด ป้องกัน และรักษา ทั้งสองสายพันธุ์นี้เหมือนกัน สำหรับความรุนแรงในการก่อโรคในคนระหว่างไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N5 กับสายพันธุ์ H5N1 ก็ต้องบอกว่าไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N5 เรายังมีข้อมูลทางคลินิกค่อนข้างน้อย เพราะยังไม่เคยมีรายงานในคนมาก่อน เพราะฉะนั้นเคสนี้เป็นเคสแรกของโลกและเป็นคนที่มีความเสี่ยง คือเป็นผู้สูงอายุและเป็นผู้มีโรคประจำตัว ดังนั้นเราจึงบอกได้ยากว่าหากไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N5 มีการติดเชื้อในคนทั่วไปหรือติดเชื้อในเด็กจะทำให้ความรุนแรงของโรคเป็นอย่างไรบ้าง ดังนั้นเราจึงยังต้องมีการติดตามอย่างใกล้ชิด แต่สำหรับสายพันธุ์ H5 N1 ยังมีสายพันธุ์ย่อยลงไปอีกโดยเฉพาะตัวที่ระบาดที่สหรัฐอเมริกา โดยเฉพาะเมื่อปีที่ผ่านมา ส่วนใหญ่จะติดต่อมาจากสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ในฟาร์มปศุสัตว์ อาการอ่อนๆ ไม่รุนแรง ยกเว้น 1 รายที่เสียชีวิตซึ่งก็เป็นผู้สูงอายุ และมีโรคประจำตัวเช่นกัน รวมถึงสายพันธุ์ย่อยในกัมพูชา ค่อนข้าง รุนแรงกว่าสายพันธุ์ย่อยที่เจอในสหรัฐอเมริกา ล่าสุดสายพันธุ์ที่ระบาดในกัมพูชาก็มีเด็กเสียชีวิตเพิ่ม ที่กรุงพนมเปญโดยเป็นผู้มีปัจจัยเสี่ยง สัมผัสกับสัตว์ปีกที่ป่วยตาย "เพราะฉะนั้นที่แน่ๆคือไข้หวัดนกไม่ว่าจะเป็นสายพันธุ์ใดก็ตามจะทำอันตรายกับกลุ่มเสี่ยง ผู้สูงอายุหรือมีโรคประจำตัว" โฆษกกรมควบคุมโรค กล่าว

สำหรับคำแนะนำคือในช่วงปลายปีซึ่งเป็นช่วงที่พบไข้หวัดนกหรือโรคติดต่อระบบทางเดินหายใจ เพราะสภาพอากาศเย็น ดังนั้นช่วงนี้จึงต้องระมัดระวังเรื่องสัตว์ปีก นกป่า หรือฟาร์มนก โดยเฉพาะฟาร์มเปิด กลุ่มผู้เลี้ยงคือกลุ่มเสี่ยง อาจต้องเพิ่มความระมัดระวัง หากพบสัตว์ป่วยตาย ต้องรีบรายงานปศุสัตว์ในพื้นที่ หากมีการสัมผัสสัตว์ปีกหรือแม้กระทั่งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ต้องสวมอุปกรณ์ป้องกัน ทั้งหน้ากากอนามัยและถุงมือ หรือสวมชุดกาวน์ป้องกันเมื่อต้องสัมผัสซากสัตว์ปีก ล้างมือ หากมีไข้ไอน้ำมูกในช่วง 2 อาทิตย์หลังไปสัมผัส ต้องแจ้งประวัตินี้กับแพทย์ที่ทำการรักษาด้วย  นอกจากนี้การฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ในคน นอกจากป้องกันการป่วยไข้หวัดใหญ่แล้วสิ่งหนึ่งหาก พบไข้หวัดนก วัคซีนนี้ก็จะช่วยป้องกันหาก เพราะบางครั้งถ้าไวรัส 2 ตัวนี้มาเจอกันอาจจะทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนสารพันธุกรรมและกลายเป็นไข้หวัดนกปรับตัว ที่สามารถแพร่สู่คนได้ง่ายขึ้น ทั้งนี้ในส่วนของประเทศไทยยังไม่มีรายงานผู้ป่วยติดเชื้อแต่อย่างใด