รู้ทันก่อนเสี่ยงเป็น "ไขมันพอกตับ" ภัยเงียบสู่ตับแข็งและมะเร็งตับ | คมชัดลึก

 

ไขมันพอกตับ (Fatty liver disease) เป็นภาวะที่มีการสะสมไขมันในเซลล์ตับหรือเนื้อตับปริมาณมากกว่าปกติ โดยปกติแล้ว ตับจะมีไขมันสะสมในปริมาณเล็กน้อย ไม่เกิน 5–10% ของน้ำหนักตับ เมื่อมีไขมันมาสะสมในเซลล์ตับมากขึ้นจะส่งผลต่อการทำงานของตับ หากไม่ได้รับการดูแลและรักษาอย่างเหมาะสม สามารถนำไปสู่โรคร้ายขึ้น โดยเฉพาะตับอักเสบ ตับแข็ง หรือแม้แต่มะเร็งตับ   ซึ่งไขมันพอกตับ ทั้งยังไม่มีอาการแสดงชัดเจนในระยะเริ่มต้น กว่าจะรู้ตัวหรือเริ่มมีอาการ นั่นอาจบ่งบอกว่าโรคเริ่มลุกลามแล้ว  

 

 

ไขมันพอกตับเกิดจากอะไร?

การสะสมของไขมันในเซลล์ตับ แบ่งได้เป็น 2 ประเภทหลักตามสาเหตุ คือ ไขมันพอกตับจากการดื่มแอลกอฮอล์ (Alcoholic fatty liver disease: AFLD)นอกจากแอลกอฮอล์แล้ว ไขมันพอกตับก็เกิดจากสาเหตุอื่น ๆ ที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับแอลกอฮอล์ได้ด้วย

 

ปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดภาวะไขมันพอกตับ

• โรคอ้วน อ้วนลงพุง น้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน
• ภาวะดื้อต่ออินซูลิน เป็นผลจากระบบการเผาผลาญและจัดการน้ำตาลผิดปกติ เช่น ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 หรือคนที่มีระดับน้ำตาลในเลือดผิดปกติ 
• ไขมันในเลือดสูง โดยเฉพาะไตรกลีเซอไรด์และคอเลสเตอรอล
• พฤติกรรมการบริโภคที่ไม่สมดุล กินอาหารที่มีน้ำตาล แป้ง หรือไขมันสูงเป็นประจำ
• ผลข้างเคียงยาบางชนิด เช่น ยาสเตียรอยด์ และยาเม็ดคุมกำเนิด
• การติดเชื้อไวรัส เช่น การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและซี การติดเชื้อเอชไอวี (HIV)
• พันธุกรรมจากครอบครัว คนในครอบครัวมีประวัติเป็นไขมันพอกตับ มักจะมีความเสี่ยงสูงกว่าคนทั่วไป

 

 

ไขมันพอกตับมีอาการไหม สังเกตอย่างไร

ไขมันพอกตับมักไม่มีอาการในระยะแรก พอโรคลุกลามหรือการทำงานของตับมีปัญหามากขึ้น ถึงจะเริ่มแสดงอาการ 

• อ่อนเพลีย เหน็ดเหนื่อย หมดแรง 
• คลื่นไส้อาเจียนเล็กน้อย รู้สึกปวดหน่วงตรงใต้ชายโครงขวา
• ความอยากอาหารลดลง น้ำหนักลดผิดปกติ  
• มึนงง ความสามารถในการตัดสินใจและสมาธิลดลง 
• ปัสสาวะและอุจจาระเปลี่ยนสี 
• มีอาการดีซ่าน หรือตัวเหลือง ตาเหลือง เพราะตับไม่สามารถขับสารสีเหลือง (บิลิรูบิน) ออกจากร่างกายได้