หาชมยาก "เป็ดก่า" สัตว์ป่าคุ้มครองใกล้สูญพันธุ์ สัตว์ลึกลับแห่งทุ่งกะมัง

"เป็ดก่า" เป็ดที่มีรูปทรงค่อนข้างแปลก มีนิสัยขี้อาย หัวสีขาวและมีลายกระสีดำกระจายทั่วหัว แต่ละตัวมีลวดลายบนหัวที่แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับเพศและวัย ลำตัวโดยรวมสีน้ำตาลเข้ม มีแถบสีขาวที่ปีก เห็นได้ชัดมากขณะบิน พบได้เฉพาะตามแหล่งน้ำในป่าที่ปราศจากการรบกวนจากมนุษย์ มักหลบซ่อนตัวในคุ้งน้ำที่เงียบสงบและออกมาในที่โล่งเฉพาะช่วงเช้าตรู่และใกล้ค่ำ

 

 

เมื่อสายฝนกลับมา ฤดูกาลแห่งความชุ่มชื้นจึงเริ่มขึ้น…ในห้วงสัปดาห์ที่ผ่านมา ทางเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว ได้ปิดทำการเข้าศึกษาธรรมชาติในพื้นที่ เนื่องจากมี “โครงการฝึกทบทวนวิทยากรครูฝึกการพัฒนาศักยภาพความเป็นผู้นำชุดลาดตระเวนและยุทธวิธีในระบบลาดตระเวนเชิงคุณภาพ” ซึ่งเป็นช่วงที่จังหวัดชัยภูมิ มีฝนตกทั่วพื้นที่ตลอดทั้งสัปดาห์ รวมถึงในพื้นที่ทุ่งกะมังด้วย เป็นสัญญาณในการเข้าสู่ฤดูฝนของประเทศไทยอย่างเป็นทางการ  

 

 

เมื่อฝนกลับมา และการปิดพื้นที่ เหล่าสรรพสัตว์น้อยใหญ่เริ่มกลับมามีชีวิตชีวา ทั้งสายน้ำและป่าไม้ในบางพื้นที่ ที่เคยแห้งเหือด กลับมามีความชุ่มชื้นอีกครั้ง ต้นไม้ใหญ่เริ่มแตกใบเขียว อากาศที่เคยร้อนจนแทบละลาย ก็เย็นสบายในห้วงเวลานี้

 

ทำให้เจ้าเป็ดก่า (White winged duck) นกป่าหายากใกล้สูญพันธุ์  ได้ออกมาเผยโฉมให้ทางเจ้าหน้าที่พบเห็น และเฝ้าสังเกตพฤติกรรม การหากินตามริมบึงน้ำในช่วงเวลาเย็นถึงพลบค่ำ และบินย้ายหายไปในช่วงเวลาเช้ามืด โดยอาหารจากโปรดของเป็ดก่า ได้แก่ สัตว์น้ำและพืชน้ำขนาดเล็ก เช่น หอย ปลาขนาดเล็ก สาหร่าย เมล็ดหญ้า เป็นต้น

 

ปัจจุบันเป็ดก่าเป็นสัตว์ป่าที่อยู่ในบัญชีขององค์กรระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ (IUCN Red List) ซึ่งอยู่ในสถานภาพใกล้สูญพันธุ์ (EN : Endangered) ซึ่งป่าภูเขียวเป็นหนึ่งในพื้นที่ ที่สามารถพบเจอเจ้านกป่าชนิดนี้ได้ เป็นที่หมายตาเพื่อเก็บภาพและความประทับใจของนักดูนกจากทั่วโลก

 

 

 

 

เป็ดก่า (White-winged Duck) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Asarcornis scutulata เป็นนกชนิดหนึ่งในวงศ์นกเป็ดน้ำ (Anatidae) เป็นนกเป็ดน้ำขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง พบกระจายพันธุ์ในทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเทศไทยพบได้ทุกภาค แต่พบมากทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 

 

ลักษณะ

เป็ดก่าเป็นนกขนาดใหญ่ ความยาวลำตัวประมาณ 76 เซนติเมตร ตัวผู้และตัวเมียมีสีสันแตกต่างกัน ตัวผู้มีลักษณะเด่นคือหัวสีดำ ลำตัวด้านบนสีน้ำตาลเข้ม ลำตัวด้านล่างสีขาว มีแผ่นสีขาวบริเวณหัวปีก ซึ่งเห็นได้ชัดทั้งในระหว่างเกาะพักและขณะบิน ตัวเมียมีสีน้ำตาลโดยรวมมีโทนสีเข้มกว่าตัวผู้

 

พฤติกรรม

เป็ดก่าเป็นนกประจำถิ่นที่พบได้ในแหล่งน้ำขนาดใหญ่ เช่น หนอง บึง แม่น้ำ ทะเลสาบ เป็นต้น มักพบเป็นฝูงเล็ก ๆ 5-6 ตัว ออกหากินในเวลากลางคืนและกลับสู่ถิ่นที่อยู่ในเวลารุ่งเช้า โดยมักจะจับกิ่งไม้สูง ๆ ใช้เป็นที่หลับนอนเป็ดก่าเป็นนกกินพืชเป็นอาหารหลัก ได้แก่ พืชน้ำต่าง ๆ เช่น แหน สาหร่าย หญ้าน้ำ และเมล็ดพืช

 

สถานภาพ

เป็ดก่ามีสถานภาพเป็น สัตว์ป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535

 

 

 

 

ที่มา กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช รูปภาพจาก คุณอนุพนธ์ เหล่าภักดี เจ้าหน้าที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว