ตอน เรื่องเก่าเล่าใหม่ตอน4ปอเนาะบ่อเกิดแห่งศีลธรรม วัฒนธรรมและศรัทธา | คมชัดลึก

อะไรคือปอเนาะ และปอเนาะเกิดขึ้นมาทำไม และทำไมต้องอยู่ใน จ.ปัตตานี นี่คือเรื่องเก่าที่นำมาเล่าใหม่เพื่อเป็นบันไดของการนำไปสู่การแก้ปัญหา

ปอเนาะ คือคำเรียกสั้นๆ ตามศัพท์และความหมายบ้านๆ ของผม หมายถึงกระท่อมที่พักพิงเพื่อเรียนรู้เรื่องศาสนา บาบอ หรือโต๊ะฆูฆู ตามสำเนียงเรียกของคนในพื้นที่ คือผู้ที่ปกครองและให้ความรู้ทางด้านศาสนาโดยสามารถอ่านภาษาอาหรับ ภาษามลายู (ซึ่งมีตัวอักษรเป็นภาษาอาหรับ) และเข้าใจเรื่องศาสนาเป็นอย่างดี ผู้ที่ต้องการความเข้าใจในเรื่องศาสนาไม่จำกัดอายุเพศ

 แต่ต้องมีการแบ่งแยกระหว่างผู้หญิงชายและต้องแต่งกายตามหลักศาสนาและสามารถเข้ามานั่งฟังและปรึกษาหารือในเรื่องศาสนาได้ทุกเวลากับบาบอ บาบอเสมือนหนึ่งตัวแทนของศาสดาแห่งศาสนาอิสลามเพราะต้องคอยชี้แนะ แนะนำในเรื่องต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับศาสนา ซึ่งถ้าเปรียบให้เห็นรูปง่ายๆ ปอเนาะ ก็คือ วัด หรือ กุฏิ ที่พระหรือเณรอาศัย อยู่ โดยมีเจ้าอาวาสเป็นผู้ปกครองและให้คำสอนต่างๆ

ปอเนาะ  คือสถานที่แรกที่เกิดขึ้นในปัตตานี และมีการสอนเรื่องศาสนามาอย่างช้านาน มีความเลื่องลือและเป็นที่เคารพของประเทศเพื่อนบ้าน อย่างเช่น มาเลเซีย อินโดนีเซีย บรูไน หรือแม้แต่โลกตะวันออกกลาง ที่เข้ามาศึกษาศาสนากับทางปอเนาะในปัตตานี เป็นที่รู้ดีกันว่าปอเนาะในปัตตานี คือสถานที่สอนศาสนาที่มีคุณภาพและความเป็นเอกลักษณ์ของสังคมมุสลิมที่แท้จริงมาช้านาน โดยเฉพาะภาษามลายูที่สามารถสื่อสารกับประเทศเพื่อนบ้านได้อย่างภาษาเดียวกัน แม้จะต่างสำเนียงเพียงเล็กน้อยก็ตาม ไม่ว่าวันนี้เหตุการณ์จะเปลี่ยนรูปแบบไปแล้วก็ตาม ความเป็นปอเนาะเมื่อครั้งอดีตเกือบจะไม่มีเหลือแต่ถ้าเรื่องเกี่ยวกับศาสนาทุกประเทศก็ยังคงให้การตอบรับด้วยดีเสมอมา
ปอเนาะ เป็นกระท่อมหลังเล็กที่พ่อแม่ของเด็กมาสร้างไว้เพื่อให้ลูกหลานได้เรียนรู้เรื่องศาสนาทั่วไป การเรียนการสอนก็แล้วแต่บาบอของปอเนาะนั้นๆ จะกำหนด แต่ทุกๆ ปอเนาะจะมีหนังสือสอนเหมือนๆ กัน หนังสือส่วนใหญ่จะเน้นในเรื่องของการใช้ชีวิตในโลกนี้อย่างละเอียดและการได้รับผลตอบแทนในโลกหน้า หนังสือเล่มหนึ่งที่บาบอจะใช้สอนส่วนใหญ่ คือ ????????? ????  อ่านว่า ปานาวาร์ บาฆี ฮาตี หมายถึงยารักษาหัวใจ เป็นเรื่องที่อธิบายถึงการขจัดมลทินต่างๆ ให้ออกไปจากจิตใจของเรา อย่างเช่น ความอิจฉาและการซุบซิบนินทา ความโกรธเคือง อยากดังอย่างเด่น การตระหนี่

และอีกหลายเรื่องที่เป็นเรื่องน่าสนใจ และหนังสือเกี่ยวกับการทำความสะอาดร่างกายก่อนที่จะทำการละหมาด คือการอาบน้ำละหมาด และหนังสือเกี่ยวกับการหุงหาอาหารและการทำอาหารต่างๆ เช่นการล้างเนื้อการฆ่าสัตว์และหนังสือเกี่ยวกับผลตอบแทนที่ต้องพบในวันกียามัต (วันแห่งการตอบแทนเมื่อสิ้นโลก) ของผู้หญิงผู้ชายที่ทำการซีนา (ทำชู้ ผิดลูกผิดเมีย) หรือการแต่งกายของผู้หญิงผู้ชายที่ศาสนาต้องห้าม และการไม่ออกซากาตของผู้ที่มีจำนวนครบที่ศาสนาระบุ และสุดท้ายเรื่องอัลฮาดิษ วจนะของศาสดามูฮำหมัด (ซล.)
ซึ่งเปรียบเสมือนหนังสือการสอนมารยาท ไม่ว่าจะเป็นการพูด การนิ่งหรือการกระทำต่างๆ ของศาสดา หรือการญีฮาต หรือการทำสงครามเพื่อศาสนา ตราบใดที่ได้รับการรุกรานหรือการห้ามปรามไม่ให้ทำตามหลังอิสลาม การทำสงครามก็จะมีขึ้นทันที แต่ต้องอยู่ในระเบียบกฎต่างๆ เช่น ห้ามฆ่าหรือทำลายต้นไม้ แม้จะเป็นต้นไม้เล็กริมถนนที่ไม่ใช่ของเรา ห้ามทำร้ายเด็กเล็กหรือผู้หญิง และมีเขตการทำสงครามที่ชัดเจน นี่คือส่วนหนึ่งในเนื้อเรื่องโดยสรุป ทั้งหมดคือหนังสือส่วนหนึ่งที่ปอเนาะจะทำการสอนให้แก่คนทั่วไปที่ต้องการเข้ามานั่งฟัง โดยไม่มีการบังคับแต่อย่างใด

ปอเนาะ หากเปรียบแล้วไม่ต่างจาก วัด ที่ทำการสอนเรื่องศาสนาปลูกฝังศีลธรรมอันดีงามให้เกิดขึ้นกับ คน สังคม และประเทศชาติ เพราะทุกคนคือผู้ที่มีความสำคัญต่อประเทศชาติ หากคนหนึ่งคนปราศจากศีลธรรมในช่วงเริ่มชีวิตแล้ว ต่อไปก็คงยากที่จะเยียวยาเพราะศีลธรรมต้องหมั่นสะสมและการเข้าใจอย่างแท้จริงเท่านั้น คริสต์ พุทธ มุสลิม เราต่างก็ทำหน้าที่ของกันและกันเพราะเราต่างก็ถูกสอบสวนในวันสิ้นโลกโดยพระเจ้า วันนี้เราต่างไม่มีสิทธิ์ที่จะประณามใครได้ว่าใครจะเป็นใครและวันสิ้นโลกจะได้รับผลเช่นไร เพราะหัวใจคนเรามองไม่เห็นว่าใครคิดอะไร แต่พระเจ้าเท่านั้นที่ทรงรอบรู้และผู้ทรงเที่ยงธรรม