ชาวคลองบางหลวงหวงแหนหุ่นละครเล็ก | คมชัดลึก

 การแสดงหุ่นละครเล็ก เป็นศิลปะอีกแขนงหนึ่งที่มีมายาวนานกว่า 100 ปี โดยเริ่มตั้งแต่ปี พ.ศ. 2444 โดย ครูแกร ศัพทวานิช และได้รับการสืบทอดโดย ครูสาคร ยังเขียวสด (โจหลุยส์) ศิลปินแห่งชาติสาขาศิลปะการแสดงหุ่นละครเล็ก พ.ศ. 2539 และเป็นสิ่งที่น่ายินดียิ่งที่ปัจจุบันมีผู้สืบสานศิลปะการแสดงแขนงนี้เพิ่มมากขึ้น การแสดงหุ่นละครเล็กมีความโดดเด่นด้วยการเคลื่อนไหวที่ประดุจมีชีวิต ยังคงเอกลักษณ์ดั้งเดิมที่บรรพบุรุษได้สั่งสมภูมิปัญญา จนเกิดเป็นวัฒนธรรมอันเป็นที่ยอมรับของคนทั่วโลก สร้างมนต์เสน่ห์ให้แก่ผู้พบเห็นไม่ว่า จะเป็นชาวไทยหรือชาวต่างชาติ

 หุ่นละครเล็ก คลองบางหลวง คณะคำนาย ถือกำเนิดเกิดขึ้นอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 11 กันยายน พ.ศ. 2553 ซึ่งเกิดมาจากการรวมตัวของผู้ที่ประสบปัญหาจากการปิดโรงละครอย่างถาวร จึงได้มีการรวมกลุ่มศิลปินนักแสดงที่มีความรู้ ความสามารถ และประสบการณ์ในการเชิดหุ่นละครเล็ก ที่มีแนวคิดเดียวกัน ด้วยมุ่งหวังที่จะร่วมเผยแพร่ อนุรักษ์ศิลปะการแสดงหุ่นละครเล็ก ในฐานะเป็นคนไทยกลุ่มหนึ่งที่ยังสามารถเป็นส่วนหนึ่งในการร่วมกันสืบสาน อีกทั้งได้รับโอกาสจากผู้ใหญ่ใจดี ซึ่งเป็นกลุ่มศิลปิน ที่มีความชำนาญในด้านศิลปะเป็นผู้ให้คำปรึกษาในการจัดทำการ แสดงในรูปแบบใหม่ และเพื่อเป็นการต่อยอดในการสร้างสรรค์การแสดงให้มีความหลากหลาย

 เอกลักษณ์ของการแสดงหุ่นละครเล็ก คลองบางหลวง คณะคำนาย ผู้เชิดทั้งสามคนจะต้องใส่หน้ากากเพื่อเป็นการลดทอนความเป็นมนุษย์ และเพื่อส่งให้หุ่นเด่นมากยิ่งขึ้น อีกทั้งเพื่อดึงความสนใจของผู้ชมให้อยู่แต่ที่ตัวหุ่น หรืออีกนัยหนึ่งก็เปรียบได้ว่าผู้เชิดหุ่นเป็นเพียงจิต และตัวหุ่นเปรียบเสมือนเป็นกาย เมื่อผู้เชิดหรือจิตทั้งสามต่างมีหน้าที่แตกต่างกัน โดยจิตที่ 1 มีหน้าที่บังคับมือซ้าย และหัวหุ่น จิตที่ 2 มีหน้าที่บังคับขาหุ่นทั้งสองข้าง และจิตที่ 3 มีหน้าที่บังคับมือขวาของหุ่น เมื่อ 3 จิตรวมเป็นหนึ่งถ่ายทอดไปยังตัวหุ่น ทำให้หุ่นเคลื่อนไหวได้อย่างงดงาม และอ่อนช้อยเสมือนหุ่นมีชีวิต

 บ้านศิลปิน ที่ชุมชนคลองบางหลวง เป็นบ้านไม้สองชั้น โดดเด่นด้วยเจดีย์ไม้ย่อมุมสิบสอง สมัยอยุธยามีอายุเก่าแก่กว่า 100 ปี ภายในบ้านเป็นที่จัดแสดงงานศิลปะ การสาธิตทำเครื่องเงิน สาธิตทำภาพพิมพ์ มุมจำหน่ายของที่ระลึก โปสการ์ดย้อนวันวาน มุมจิบกาแฟ และรับลมนอกบ้านหย่อนขาริมคลอง มองปลาแหวกว่ายลอยคอรอต้อนรับทุกท่านที่มาเยือน ลิ้มรสอาหารที่ชาวบ้านล่องเรือมาตามสายน้ำด้วยวิถีชาวบ้านดั้งเดิมอย่างแท้จริง สัมผัสกับบรรยากาศวิถีชีวิตชาวชุมชนคลองบางหลวงที่เปี่ยมด้วยน้ำใจ และยังคงรักษาไว้ซึ่งวิถีชีวิตแบบเรียบง่าย

 หุ่นละครเล็ก คลองบางหลวง คณะคำนาย ปัจจุบันยังคงเปิดทำการแสดง ที่บ้านศิลปิน คลองบางหลวง โดยได้รับความเมตตาจาก ชุมพล อักพันธานนท์ เจ้าของบ้านศิลปินปรับพื้นที่บางส่วนภายในบริเวณบ้านให้เป็นลานวัฒนธรรม เพื่อจัดการแสดงและเปิดให้ชมฟรี ทุกวัน เวลา 14.00 น. (ยกเว้นวันพุธ) เพื่อเป็นอีกหนึ่งแหล่งเรียนรู้ให้แก่เยาวชน นักเรียน นักศึกษา และเพื่อสร้างกิจกรรมที่หลากหลายให้แก่ชุมชน ทั้งยังเป็นการส่งเสริมให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ทางน้ำที่ควรค่าแก่การสืบสานให้อยู่คู่สังคมไทยต่อไป

 และนอกจากจะจัดแสดงที่บ้านศิลปินแล้ว หุ่นละครเล็ก คลองบางหลวง คณะคำนาย ยังมีเจตจำนงในการนำการแสดงหุ่นละครเล็กไปจัดแสดงตามสถานที่ต่างๆ โดยมุ่งเน้นตามสถานศึกษา เยาวชน งานเพื่อสังคม และงานสาธารณกุศลต่าง ๆ โดยทางคณะเล็งเห็นว่าหากวัฒนธรรมเข้าถึงได้ยากแล้ว หรือหากขาดการร่วมสืบสาน อีกไม่นานอาจจะเลือนหายไปจากสังคมไทยเป็นแน่แท้