สมคฺคา สขิลา โหถ | คมชัดลึก

 บุคคลหรือคณะบุคคลที่แตกสามัคคีกัน นับตั้งแต่สังคมย่อย อย่างเช่น สังคมในครอบครัว ย่อมหาความสงบสุขมิได้ การที่จะปฏิบัติต่อกันด้วยความรัก ด้วยความเห็นอกเห็นใจ และเอื้ออาทรต่อกันด้วยดี ก็ไม่มี  ทำให้ขาดความปรองดองสมานฉันท์ที่จะร่วมแรงร่วมใจกันประกอบกิจการงานอาชีพ สร้างฐานะของครอบครัวให้เจริญเป็นปึกแผ่นมั่นคง  ฐานะของครอบครัวเช่นนั้นย่อมถึงความเสื่อมและทรุดลง ถึงเป็นครอบครัวแตกแยก มีผลให้สมาชิกในครอบครัว โดยเฉพาะอย่างยิ่งลูกๆ ที่อยู่ในวัยเด็กขาดที่พึ่งอันอบอุ่น ก่อให้เกิดปัญหาทางสังคมตามมาอีกนับนานาประการ ฉันใด การทะเลาะวิวาทในสังคมประเทศชาติ ก็ย่อมยังให้เกิดความเสียหายแก่ฐานะทางการเมือง ทางเศรษฐกิจ และทางสังคมประเทศชาติ ฉันนั้น

 ถ้ายิ่งการทะเลาะวิวาทนั้นรุนแรงยิ่งขึ้น ขยายวงเขตกว้างขวางออกไปยิ่งขึ้น ถึงทำลายฝ่ายตรงกันข้ามให้พินาศเสียหายด้วยประการต่างๆ  และหนักเข้าถึงประทุษร้าย ประหัตประหารกัน เพียงไร ก็ยิ่งก่อให้เกิดความทุกข์เดือดร้อนแก่ประชาชนโดยส่วนรวมมากยิ่งขึ้น เพียงนั้น

 พระพุทธองค์จึงได้ตรัสแสดง “ความวิวาท” ว่า “เป็นภัย” และได้ตรัสสอนภิกษุสงฆ์สาวกทั้งหลายให้เห็น “ความวิวาทโดยความเป็นภัย” และให้เห็น “ความไม่ทะเลาะวิวาทโดยความปลอดภัย” แล้ว “ให้มีความสามัคคีพร้อมเพรียงกัน ให้มีความประนีประนอมกัน” และตรัสผลของความสามัคคีปรองดอง ว่า “ความสามัคคีพร้อมเพรียงกันของหมู่คณะนำมาซึ่งความสุข”

 ตามพระพุทธดำรัสนี้ ว่า “สมคฺคา สขิลา โหถ” แปลตรงตัวว่า “เธอทั้งหลายจงเป็นผู้สามัคคีกัน มีถ้อยคำสุภาพอ่อนหวานกันเถิด” ซึ่งหมายความว่า จงเป็นผู้สามัคคีปรองดองกัน รู้จักประนีประนอมตกลงกัน ด้วยความปรารถนาดีมีไมตรีจิตต่อกัน หนักนิดเบาหน่อยก็อภัยให้แก่กัน ไม่ถือโทษผูกโกรธกัน ด้วยจิตเมตตากรุณาต่อกัน ไม่ทะเลาะวิวาทแก่งแย่งชิงดีชิงเด่นในทางทำลายล้างผลาญกัน ด้วยความโกรธ ความจงเกลียดจงชัง และ/หรือด้วยความพยาบาทจองเวรซึ่งกันและกัน

 พุทธภาษิตหนึ่งที่น่าจะนำมาใช้ ณ วันนี้ คือ “สุขา สงฺฆสฺส สามคฺคี”(ขุ. ธ. ๒๕/๒๔/๔๑) หมายถึง “ความสามัคคีพร้อมเพรียงแห่งหมู่นำสุขมาให้”

พระราชญาณวิสิฐ (หลวงป๋า)