
โรงเรียนชาวนาสู่ผ้ามัดย้อม ชีวิตนี้เพื่อบ้านเกิด "ป้าแล่ม"
ป้าแล่ม หรือ "ธีรดา นามไห" ฉายานักพัฒนาสาวแห่งบ้านปลาบู่ ต.หนองแสง อ.วาปีปทุม จ.มหาสารคาม ไม่เพียงเป็นหัวเรี่ยวหัวแรงสำคัญในการเปิดโรงเรียนทางเลือกสำหรับชาวนาและลูกหลานชาวนา แต่ยังเป็นผู้นำคนสำคัญในการรวมกลุ่มชาวบ้านผลิตผ้ามัดย้อมเพื่อจำหน่ายเสริมรายได้อ
หลังจบปริญญาตรีสาขาพัฒนาชุมชน จากมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม ก็มีโอกาสเข้าร่วมโครงการทุนไอเอฟพี ของมูลนิธิฟอร์ด โดยผู้ที่จะได้ทุนต้องมีศักยภาพความเป็นผู้นำ มีประสบการณ์การทำงานด้านบริการชุมชนหรือกิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับการพัฒนา และมีความมุ่งมั่นและผูกพันที่จะนำความรู้ประสบการณ์มาทำให้เกิดประโยชน์ต่อชุมชนและสังคม ในที่สุดเธอจึงได้รับทุนไปเรียนต่อปริญญาโทในต่างประเทศเป็นเวลา 3 ปี
ระหว่างที่เรียนก็จะมีการเดินทางหาประสบการณ์ไปเรื่อย ทั้งยุโรปและเอเชีย โดยจะเรียนและฝึกประสบการณ์อยู่ที่ประเทศฟิลิปปินส์นานที่สุด 11 เดือน ใจความหลักของทุนนี้มีการเรียนรู้ในเชิงพัฒนาพร้อมกับการอนุรักษ์ในแบบสมัยใหม่ แล้วเจ้าของทุนมักจะตั้งคำถามให้เราตอบอยู่บ่อยๆ ว่า "เมื่อคุณเรียนจบแล้วคุณอยากจะกลับไปทำอะไรที่บ้านของคุณ"
หลังจบปริญญาโทก็กลับมาตั้งต้นที่บ้าน ด้วยความตั้งใจสานต่อสิ่งที่เคยฝันเอาไว้สมัยเรียน ในการกลับมาพัฒนาบ้านเกิด ด้วยการสร้างโรงเรียนชาวนา ทั้งๆ ที่ ไม่รู้หรอกว่าโรงเรียนชาวนามีหน้าตาเป็นอย่างไร จนกลายเป็นตัวตลกในสายตาขอคนในหมู่บ้าน ขณะที่พ่อแม่เองก็ไม่สนับสนุน แต่ก็ไม่เคยคิดที่จะถอยหรือล้มเลิกความตั้งใจ เพราะนิสัยเราเป็นคนที่ถ้าคิดจะทำอะไรจะต้องทำให้ได้
เมื่อเข้าทางกลุ่มผู้ใหญ่ไม่ได้จึงเปลี่ยนไปซื้อใจเด็ก เริ่มต้นด้วยการสอนภาษาอังกฤษให้เด็กๆ ในช่วงกลางคืน จนรู้ไปถึงหูเด็กต่างหมู่บ้าน จึงแห่กันมาขอเรียนด้วย แล้วข่าวก็เริ่มแพร่กระจายไปในวงกว้างจนถูกเชิญไปสอนพิเศษตามสถาบันต่างๆ จากนั้นก็เริ่มชักชวนให้เขามาร่วมทำกิจกรรมต่างๆ จึงเป็นที่มาของการจัดตั้งโรงเรียนชุมชนชาวนาขึ้นในเวลาต่อมา
เมื่อประสบความสำเร็จในการซื้อใจเด็ก ก็หันมาเข้าหาผู้ใหญ่ด้วยการรวมกลุ่มผลิตผ้ามัดย้อม ภายใต้ชื่อกลุ่มปลาบู่มัดย้อมเพื่อเป็นช่องทางหารายได้เสริม ทำให้ใด้รับความสนใจทั้งผู้ใหญ่และเด็กอย่างล้นหลาม ปัจจุบันมีสมาชิกประมาณ 30 คน โดยทั้งหมดร่วมกันคิดตั้งแต่ขั้นตอนการเอาผ้ามามัดย้อม ออกแบบลาย ผลิตเป็นกระเป๋า เป้ ผ้าห่ม และอื่นๆ โดยขณะนี้ทำตามออเดอร์ซึ่งเข้ามาเยอะมาก เรียกว่ารายได้ของกลุ่มมีมากพอจะเลี้ยงตัวเองได้ แต่มีข้อแม้ว่าพอถึงฤดูลงนา และเกี่ยวข้าวก็จะปิดและหยุดทำ เพื่อหันหน้าทำอาชีพที่บรรพบุรุษให้มาจนเสร็จก่อน ค่อยไปทำอาชีพเสริมต่อหลังว่างเว้นจากฤดูทำนา
ปัจจุบันผลิตผ้าฝ้ายมัดย้อมของกลุ่มได้รับความสนใจจากลูกค้าทั่วทุกสารทิศ โดยผลิตภัณฑ์ที่ได้รับความสนใจมากที่สุด ได้แก่ กางเกงขาก๊วย มีทั้งขาสั้นและขายาว สนนในราคาตัวละ120-190 บาท รองลงมาเป็นกระเป๋ารูปแบบต่างๆ สำหรับผู้สนใจผลิตภัณฑ์ผ้ามัดย้อมของกลุ่มติดต่อได้ที่ป้าแล่ม 08-1546-0252 ได้ตลอดเวลา
"สุรัตน์ อัตตะ"