
ทำสัญญาเช่าเป็นหลักฐาน
ปัญหาของดิฉันเป็นเรื่องเกี่ยวกับที่ดินค่ะ คือ สามีมีที่ดินอยู่แปลงหนึ่งซึ่งเป็นสมบัติเก่าแก่ที่ได้รับมาจากคุณแม่ แต่ปัจจุบันไม่ได้ทำประโยชน์จึงให้ญาติของพ่อทำประโยชน์
ปัจจุบันเขาก็ใช้พื้นที่ตรงนี้ทำนา โดยที่ผ่านมาก็ไม่เคยเขียนเป็นลายลักษณ์อักษรว่า เป็นการให้ใช้เพื่อประโยชน์โดยห้ามมีสิ่งปลูกสร้าง ซึ่งเขาก็ทำนามาประมาณ 5 ปีแล้ว
ปัญหาเกิดขึ้นตรงที่ ปัจจุบันผู้ที่ใช้ที่ดินเริ่มมีสิ่งปลูกสร้างบนที่ดิน ด้วยการปลูกบ้านหลังขนาดไม่ใหญ่มาไว้บนที่ดินหนึ่งหลัง โดยที่ไม่เคยขออนุญาตก่อน จึงอยากทราบว่า กรณีนี้อย่างนี้ เขามีความผิดไหม
แล้วถ้าสามีดิฉันต้องการให้เขาย้ายออก หรือไม่ให้ทำกินตรงนี้แล้วจะทำอย่างไรได้บ้าง เพราะ เกรงว่า ถ้าปล่อยไว้เขาอาจจะมีสิ่งปลูกสร้างที่ถาวรกว่านี้ เลยจะทำให้รู้สึกไม่ดีไปกันใหญ่ หรืออาจจะมีเรื่องราวบานปลาย ถ้าเป็นอย่างนั้น ควรจะจัดการอย่างไรดี ให้ออกไปเลย หรือให้เช่าแบบมีการทำจดหมายแบบเป็นทางการ แล้วถ้าให้เช่า เรื่องสิ่งปลูกสร้างควรตกลงกันอย่างไรดีคะ
นก
ตอบ
ศูนย์ปรึกษากฎหมายชุมชน อาจารย์ชลธิชา สมสะอาด คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต แนะนำเรื่องนี้ว่า ถ้าว่ากันตามหลักกฎหมายแล้ว ถ้ามีการฟ้องร้องแล้วถามขึ้นมาถึงการที่เข้ามาอยู่บนที่ดินของคุณแล้วมีการปลูกสร้างนั้น ในขั้นแรกก็ต้องมีคำถามกลับมาที่คุณก่อนว่า ทางคุณเป็นผู้อนุญาตให้เข้าไปทำกินหรือเปล่า แล้วขอบเขตการทำกินมีมากน้อยแค่ไหน ซึ่งตรงนี้ก็เป็นเรื่องยากที่จะบอกว่า ผิดหรือไม่ผิด แต่ถ้าคุณไม่เคยอนุญาตให้เข้ามาทำกินเลย แต่เขาเข้ามาใช้พื้นที่แล้วมีสิ่งปลูกสร้าง กรณีนี้ ถือว่าผิด และบุกรุก
ส่วนในเรื่องที่บอกว่า จะให้ออก หรือจะให้อยู่ กรณีนี้คงต้องอยู่ที่การตัดสินใจของคุณ แต่ขอแนะนำว่า ในการที่จะให้ญาติเข้ามาใช้ประโยชน์บนที่ดินนี้ควรจะต้องมีสัญญการเช่าเป็นลายลักษณ์อักษร ซึ่งการเช่าบนที่นานั้น ถ้าเป็นการเช่าเพื่อการทำกินอย่างเดียวก็จะไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียม แต่ถ้าเป็นการเช่าเพื่อปลูกบ้าน หากเกิน 3 ปี ต้องเสียค่าธรรมเนียมการจดทะเบียนด้วย
ทางที่ดีควรให้เช่าระยะยาวไปเลย จะได้สบายใจกันทั้งสองฝ่าย แล้วก็มีการกำหนดกันให้ชัดเจนไปเลยว่า จะสามารถปลูกสร้างอะไรได้บ้าง เพื่อที่ว่าจะได้ไม่มีปัญหากันทั้งสองฝ่าย แล้วก็จะได้ไม่ต้องมาเสียความรู้สึกต่อกัน หากมีการก่อสร้างสิ่งต่างๆ ลงไปโดยที่อีกฝ่ายหนึ่งไม่รู้
ลุงแจ่ม