มุมมองใหม่-โขนสด-ลิเกร.ร.วัดโพธิ์เก้าต้นฝึกเด็กมีสมาธิการเรียนดีขึ้น | คมชัดลึก

 ก่อนหน้าปี 2549 โรงเรียนวัดโพธิ์เก้าต้น โรงเรียนประถมศึกษาใน อ.เมือง จ.ลพบุรี มีนักเรียนทั้งหมด 6 ชั้นปีแค่ 46 คน แต่หลังจากนั้น จำนวนนักเรียนของโรงเรียนเพิ่มขึ้นทุกปี จนปีการศึกษา 2553 จำนวนนักเรียนเพิ่มขึ้นเกือบเท่าตัวเป็น 83 คน คุณงามความดีที่ทำให้โรงเรียนได้รับความนิยมจากชาวบ้านในพื้นที่เพิ่มขึ้น ส่วนหนึ่งต้องยกให้แก่โขนสด และลิเก

 ชัยณลิตย์ พรมมี ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดโพธิ์เก้าต้น เล่าว่า เมื่อปีการศึกษา 2549 โรงเรียนได้ทำโครงการสืบสานภูมิปัญญา นาฏลีลาโพธิ์เก้าต้น เพื่ออนุรักษ์ศิลปะการแสดงทั้ง 2 ประเภทซึ่งนับวันยิ่งสูญหายไปตามตัวศิลปินที่ทยอยล้มหายตายจาก เพราะฉะนั้น โรงเรียนจึงได้ตั้งชุมนุมโขนสด และชุมนุมลิเก เชิญปราชญ์ชาวบ้านซึ่งก็คือ คณะโขนสดและคณะลิเกเก่าแก่ในตำบลมาถ่ายทอดศาสตร์การแสดงดังกล่าวให้เด็กๆ ได้รู้จักและสืบสานต่อไป

เริ่มแรกเมื่อตั้งชุมนุม ยังมีเด็กสนใจไม่มาก มาสมัครแค่ชุมนุมละ 10 กว่าคน รวม 2 ชุมนุมประมาณ 20 คน ซึ่งโรงเรียนได้ขอแรงปราชญ์ชาวบ้านโดยไม่มีค่าตอบแทนให้เพราะไม่มีงบประมาณ เข้ามาสอนเด็กหลังเลิกเรียนวันจันทร์ถึงพฤหัสบดี วันละ 1 ชั่วโมง แถมวันเสาร์อีกครึ่งวัน

 ผอ.ชัยณลิตย์ เล่าต่อว่า หลังจากเด็กหัดการแสดงได้ไม่นาน ก็เริ่มเปิดตัวคณะโขนสดและคณะลิเกของโรงเรียนวัดโพธิ์เก้าต้น อาศัยจังหวะเมื่อมีแขกมาเยี่ยมโรงเรียนจะให้เด็กแสดงรับรองแขก และเมื่อหน่วยงานในตำบลจัดงาน หรืองานศพคนในชุมชน ก็จะนำคณะโขนสด คณะลิเกไปบริการฟรีไม่คิดค่าตอบแทนเพราะถือว่า ฝีมือเด็กยังไม่มืออาชีพมาก จนเมื่อประมาณปี 2552 คณะโขนและลิเกของโรงเรียนมีฝีมือพอตัวเริ่มเรียกค่าตัวได้ ขณะที่งานก็ชุกชุมขึ้น เมื่อเรียกไปเล่นข้ามจังหวัด ทำให้เด็กๆ มีรายได้พิเศษ บางคนในคณะมีเงินเก็บจากน้ำพักน้ำแรงเกือบสองพันบาท

 ปัจจุบัน ชุมนุมทั้ง 2 มีสมาชิกประมาณ 60 คน คิดแล้วเกินครึ่งของจำนวนนักเรียนทั้งหมดของที่นี่ อย่างไรก็ตาม การตั้งชุมนุมโขนสดและชุมนุมลิเกขึ้นนั้น ไม่ได้มีประโยชน์เฉพาะในแง่ของการปลูกฝังให้เด็กๆ อนุรักษ์ศิลปะวัฒนธรรมไทยอันส่งคุณค่าเท่านั้น ยังก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อโรงเรียนวัดโพธิ์เก้าต้นโดยตรงด้วย

 คณะโขนสด คณะลิเกสร้างชื่อให้โรงเรียน ทำให้ผู้ปกครองหันมา สนใจโรงเรียนอีกครั้ง ที่สำคัญ นักเรียนที่เข้าชุมนุมซึ่งก็คือนักเรียนส่วนใหญ่ของโรงเรียน มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนดีขึ้น ฉุดให้ภาพรวมความสำเร็จในการจัดการศึกษาของโรงเรียนดีขึ้นด้วย เห็นได้จากค่าเฉลี่ยคะแนนเอ็นที (การสอบประเมินคุณภาพการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน : National Test)ระดับชั้น ป.3 ปี 2551 โรงเรียนวัดโพธิ์เก้าต้นกระโดดมาเป็นอันดับที่ 2 ของเขตพื้นที่ลพบุรีเขต 2 ซึ่งมีโรงเรียนในสังกัดกว่าร้อยโรง

 ผอ.ชัยณลิตย์ บอกว่า การแสดงโขนสดและการเรียนมีจุดเหมือนกันอยู่อย่าง คือจะทำได้ดี ต้องมีสมาธิ เมื่อเด็กฝึกโขนสดหรือฝึกลิเก เด็กต้องใช้สมาธิในการท่องจำบท จำท่ารำ เมื่อทำบ่อย ๆ เด็กก็จะติดตัวเป็นนิสัย มีสมาธิในทุกๆ สิ่งที่ทำ รวมทั้งมีสมาธิกับการเรียน ทำให้ประสบความสำเร็จกับการเรียนมากขึ้น

 “ตอนเข้าชุมนุมใหม่ ผลการเรียนของเด็กยังไม่ค่อยดี หลังจากเข้าชุมนุมสักระยะ เด็กส่วนใหญ่ผลการเรียนดีขึ้น ข้อเท็จจริงตรงนี้สวนทางกับความเชื่อที่ว่า เมื่อเด็กเข้าชุมนุม ต้องแบ่งเวลาให้แก่การฝึกซ้อมการแสดง อาจทำให้ผลการเรียนแย่ลง ซึ่งอาจเป็นเพราะเด็กมีความสุขกับการแสดง อีกทั้งโรงเรียนมีการจัดแบ่งเวลาอย่างชัดเจน จึงทำให้เด็กมีผลการเรียนดีขึ้น" ผอ.โรงเรียนวัดโพธิ์เก้าต้น กล่าว

 เพราะฉะนั้น ด้วยชื่อเสียงของคณะโขนสด ลิเก และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่โดดเด่นขึ้น ผู้ปกครองจึงส่งลูกเข้าเรียนขึ้นทุกปี เฉลี่ยปีละประมาณ 20 คน จนปัจจุบันมีนักเรียน 83 คน นอกจากนั้น โรงเรียนยังได้รับความช่วยเหลือจากชุมชนด้วย อย่างเช่น องค์การบริหารส่วนตำบล(อบต.)โพธิ์เก้าต้น หรือศูนย์พัฒนาการหน่วยที่ 50 ของจังหวัดลพบุรี จัดงบประมาณให้ทุกปีเพื่อเป็นค่าตอบแทนวิทยากร ค่าใช้จ่ายในการจัดซื้อชุดแสดง

 ผอ.ชัยณลิตย์ กล่าวถึงเทคนิคกระตุ้นให้เกิดแรงจูงใจว่า “วิธีการโน้มน้าวให้วัยรุ่นหันมาสนใจกับโขนสด ลิเก พวกเขาอาจเคยคิดว่า ล้าสมัยนั้น ต้องเริ่มจากการให้เด็กได้เห็นการแสดงที่แท้จริง ให้เขาได้ตื่นตาตื่นใจกับศาสตร์การแสดงที่ล้ำค่า รู้สึกภูมิใจในศิลปวัฒนธรรมที่เก่าแก่ของไทย และที่สำคัญต้องเอื้อต่อการเรียนรู้ในวิชาต่างๆ ของเด็ก นอกจากเด็กจะเกิดความสนใจอยากเข้ามาเรียนรู้แล้ว ผู้ปกครองจะเห็นคุณค่าและให้การสนับสนุน จากนั้น โรงเรียนพยายามเชิดชูปราชญ์ชาวบ้านอย่างต่อเนื่อง” สนใจแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับโรงเรียนวัดโพธิ์เก้าต้น ติดต่อได้ที่โทร.08-1853-6258