สุดยอดขนมไทย "กระยาสารท" ฝีมือกลุ่มสตรี-ของดีคู่เมืองปทุม | คมชัดลึก

 แม้บรรยากาศการทำขนมชนิดนี้ในปัจจุบันจะเลือนหายไปตามเวลาจนแทบไม่เหลือให้เห็น แต่นางอำนวย ลางคุณเสน ประธานกลุ่มอาชีพสตรีคลองควาย หมู่ 6 ต.คลองควาย อ.สามโคก จ.ปทุมธานี ผู้ประกอบการขายขนมกระยาสารทมานานนับสิบปี เธอบอกว่าผู้คนส่วนใหญ่ก็ยังหลงเสน่ห์และติดใจในรสชาติความอร่อย และต้องการบริโภคตลอดไปไม่ใช่เฉพาะเทศกาลทำบุญวันสารทไทย แรม 15 ค่ำ เดือน 10 แต่ถึงวันนี้ได้ถูกนำมาปรับปรุงพัฒนาให้เป็นอาหารว่างคู่ชา กาแฟ ขนมกินเล่น ของฝาก จนเป็นที่รู้จักแพร่หลายในวงกว้างและกลายเป็นสินค้ายอดนิยมที่หาซื้อง่าย มีขายตลอดปี

 “เราซึมซับประเพณีนี้มาตั้งแต่เล็กจนกลายเป็นความผูกพัน และรักที่จะทำขนมไทยเป็นทุนอยู่แล้ว เมื่อมองเห็นช่องทางก็คิดอยากทำขายดูบ้าง แม้การทำจะไม่ยาก แต่ปัญหาอยู่ที่ว่าทำอย่างไรให้อร่อย ให้รสชาติโดนใจผู้บริโภค สร้างความต่างจากขนมกระยาสารทที่เคยทำกินกันเฉพาะพิธีบุญปีละครั้ง โจทย์ข้อนี้ท้าทายพอสมควร” ประธานกลุ่มแจง

 การฝึกฝนวิชาจากบรรพบุรุษบวกพรสรรค์ที่มี ถูกนำมาพลิกแพลงหลายต่อหลายครั้งจนได้เป็นสูตรเฉพาะ ต่อเมื่อปี 2538 จึงผันตัวเองจากทำนามาเป็นแม่ค้าขายกระยาสารท โดยชักชวนเพื่อนบ้าน 9 คน ตั้งเป็น “กลุ่มอาชีพสตรีคลองควาย” มีทุนเริ่มต้น 2.5 หมื่นบาท โดยการสนับสนุของกรมการพัฒนาชุมชน ซื้ออุปกรณ์เท่าที่จำเป็น อาศัยเพิงเล็กๆ หน้าบ้านประกอบการ แรกทำกินกันเอง แจกจ่ายให้เพื่อนบ้าน ที่เหลือหิ้วขายตามงานวัด งานโรงเรียน ตลาดนัด แต่ขายไม่ค่อยได้ เหตุเพราะชาวบ้านทำกันเองเกือบทุกบ้าน 

 "ในฐานะพี่เป็นเสาหลักของกลุ่ม จึงพยายามหาเวลาว่างไปอบรมตามหน่วยงานต่างๆ เพื่อนำมาพัฒนาสินค้าให้ได้คุณภาพ ทั้งด้านรสชาติ กระบวนการผลิต บรรจุภัณฑ์ จนผ่านการรับรองจากคณะกรรมการอาหารและยา มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน และโอท็อป 4 ดาว" 

 ผลการทำงานหนักอย่างต่อเนื่อง ปี 2544 กระยาสารทยี่ห้อ “อำนวยขนมไทย” กลุ่มสตรีคลองควาย ก็กลายเป็นที่รู้จักและเป็นที่ยอมรับของชาวปทุมฯ เมื่อชนะใจกรรมการจนได้รับรางวัลชนะเลิศจากเวทีประกวดขนมกระยาสารทงานของดีเมืองปทุมธานี ซึ่งเป็นจุดเปลี่ยนทำให้สินค้าขายดีขึ้น จนผลิตไม่ทันต่อความต้องการของตลาดอย่างยิ่งในช่วงเทศกาล ล่าสุดขนมไทยพื้นบ้านชนิดนี้ถูกนำวางจำหน่ายในบูธสินค้าโอท็อปทั่วประเทศของห้างเทสโก้ โลตัส ซึ่งนอกจากจะช่วยเพิ่มช่องทางกระจายสินค้าให้กว้างขึ้น ยังเป็นการสร้างงานสร้างรายได้ให้กับคนในชุมชนด้วย

 "จุดเด่นสินค้าเรานอกจากเน้นความสะอาด ใส่ใจทุกรายละเอียด ขั้นตอนการผลิตอาศัยแรงงานคนปรุงแบบภูมิปัญญาดั้งเดิม ใช้ส่วนผสมจากธรรมชาติทั้งหมด ไม่มีการปรุงแต่งกลิ่น สี ไม่มีสารกันบูด เจือปน คัดวัตถุดิบที่มีคุณภาพ สด ใหม่ ทุกชนิด ที่สำคัญใช้น้ำอ้อยแท้ 100% ไม่ผสมน้ำตาลปี๊บ ทำให้ได้กระยาสารทสีเหลืองนวลรสชาติกลมกล่อม ไม่หวานจนเกินไป กลิ่นหอมน้ำอ้อยแท้จากธรรมชาติ"

 หลังฝ่าฟันอุปสรรคมาถึงวันนี้ ปัจจุบันกลุ่มมีสมาชิก 25 ชีวิต นอกจากกระยาสารทแล้วยังผลิตขนมไทยโบราณจำหน่าย ภายใต้แบรนด์เดียวกันอีก 3 ชนิด ได้แก่ กาละแม ขนมกง และขนมสามเกลอ โดยทั้งหมดมีให้เลือกหลายขนาดหลายราคา แบบบรรจุกล่องน้ำหนัก 300 กรัม ราคา 49 บาท ถ้าแพ็กเป็นถุง ถุงละ 20-35 บาท หรือชั่งเป็นกิโล กิโลกรัมละๆ 100 บาท

 การบริหารจัดการที่เป็นระบบ ด้วยสามารถเบียดพื้นที่ขายขนมไทยตามห้างร้านต่างๆ ได้นั้น ประธานกลุ่มยอมรับว่านี่คือความสำเร็จอันนำมาซึ่งความภูมิใจ แม้แต่ละเดือนจะสร้างรายได้เฉลี่ยเพียง 5-7 หมื่นบาท ซึ่งนับเป็นเงินกำไรที่ไม่มากมายนัก แต่เมื่อเทียบกับความเป็นอยู่ที่ดีของเพื่อนสมาชิก ความสุขที่ครอบครัวได้รับ นี่คือกำไรที่มีค่ายิ่ง

 สำหรับขั้นตอนการผลิตกระยาสารทนั้น เริ่มจากนำข้าวเม่า ข้าวตอก ถั่ว งา ไปคั่วให้สุกพอดี เตรียมน้ำอ้อย น้ำกะทิ มะนาว นมสดให้พร้อม นำกระทะตั้งไฟ เทน้ำอ้อยลงไป ตามด้วยน้ำกะทิ นมสดใส่ในสัดส่วนที่พอเหมาะ เติมน้ำมะนาวเล็กน้อยเพื่อจางสีน้ำอ้อยให้มีสีเหลืองนวล

 ใช้เวลาเคี่ยวประมาณ 2 ชั่วโมง จนเหนียวได้ที่ แล้วนำข้าวตอกส่วนผสมแรกใส่ตามลงไป กวนให้เข้ากัน จากนั้นนำส่วนผสมที่เหลือเทรวมลงไปกวนให้เข้ากันอีกโดยใช้เวลาราว 40 นาที ระหว่างนี้ใช้ไฟอ่อนๆ

 ให้สังเกตดูส่วนผสม หากทุกอย่างเกาะติดกันจนเหนียวได้ที่แล้วค่อยยกลงจากเตา ต่อด้วยนำไปเทใส่ในแม่พิมพ์ที่เตรียมไว้ ใช้ลูกกลิ้งไม้ผิวเรียบอัดด้วยแรงเพื่อให้กระยาสารทเกาะแน่นติดเป็นผืนเดียวกัน ผึ่งไว้ให้เย็นสักพักหนึ่ง

 ก่อนนำมาตัดเป็นชิ้นๆ ตามความต้องการ สุดท้ายนำแพ็กใส่บรรจุภัณฑ์ที่มีทั้งเป็นแบบกล่องและแบบที่เป็นถุงกระดาษ หรือใส่ถุงชั่งเป็นกิโลกรัมเตรียมนำวางจำหน่าย หรือส่งต่อลูกค้าต่อไป

 ใครที่ชื่นชอบขนมไทย สนใจวิธีการปรุงในแบบฉบับตำรับโบราณของ “อำนวยขนมไทย” รวมถึงเคล็ดลับความอร่อยว่าทำไมถึงยืนหยัดได้ยาวนาน ติดต่อไปได้ที่กลุ่มอาชีพสตรีคลองควาย ต.คลองควาย อ.สามโคก จ.ปทุมธานี หรือโทรสอบถามที่ 0-2593-2403 08-9775-0932

"ธานี กุลแพทย์"