ถั่วเหลืองพันธุ์ "เชียงใหม่60" งานวิจัยเพื่ออาชีพชาวล้านนา
การลงนามข้อตกลงซื้อขายผลผลิตถั่วเหลืองระหว่างสมาชิกนิคมสหกรณ์แม่แตง จ.เชียงใหม่ กับบริษัท กรีนสปอร์ต (ประเทศไทย) จำกัด ผู้ผลิตและจำหน่ายนมถั่วเหลืองไวตามิลค์ ไม่เพียงสร้างความเชื่อมั่นด้านการตลาดให้แก่เกษตรกรผู้ปลูกถั่วเหลืองเท่านั้น แต่ยังสร้างความมั่นใจ
"ขึ้นอยู่กับพื้นที่นั้นๆ ด้วย อย่างสุโขทัย 2 ก็เหมาะที่จะปลูกในพื้นที่ จ.สุโขทัย นครสวรรค์ 1 ก็เช่นกัน แต่ถ้าเป็นเชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง แพร่ น่าน พันธุ์เชียงใหม่ 60 จะเหมาะสมที่สุด โดยเฉพาะพื้นที่ของ จ.เชียงใหม่ ส่วนใหญ่เกษตรกรเขาจะใช้พันธุ์นี้ปลูกกัน"
อำนวย ทับเลื่อน ผู้อำนวยการนิคมสหกรณ์แม่แตง เผยข้อมูลพันธุ์ถั่วเหลืองที่สมาชิกนิคมสหกรณ์แม่แตงนิยมปลูกกัน โดยระบุว่าพันธุ์นี้มีจุดเด่นตรงที่ทนทานต่อโรคราสนิมดีกว่าถั่วเหลืองพันธุ์ สจ.4 และสจ.5 เมื่อถูกโรคราสนิมเข้าทำลายจะให้ผลผลิตลดเพียง 16% แต่ สจ.4 และสจ.5 ผลผลิตจะลดลง 29 และ 30% ตามลำดับ มีการแตกกิ่งน้อย จึงสามารถเพิ่มจำนวนต้นต่อไร่อีกเป็นการเพิ่มผลผลิตด้วย ที่สำคัญตอบสนองต่อปุ๋ยในอัตราต่ำดีกว่าพันธุ์ สจ.5 สามารถปลูกได้ทั้งในฤดูแล้งและฤดูฝน โดยผลผลิตอยู่ในระดับใกล้เคียงกับพันธุ์ สจ.4 และสจ.5
ส่วนถั่วเหลืองพันธุ์เชียงใหม่ 60 หรือสายพันธุ์ 7508-50-10 เป็นผลงานการวิจัยของศูนย์วิจัยพืชไร่เชียงใหม่ กรมวิชาการเกษตร ได้ผสมพันธุ์ถั่วเหลืองจำนวน 22 คู่ เมื่อปี 2518 ณ สถานที่ทดลองพืชไร่แม่โจ้ ซึ่งเป็นพันธุ์ลูกผสมระหว่างพันธุ์ Williams มีลำต้นแข็งแรง จำนวนฝักต่อต้นมาก กับพันธุ์ สจ.(F10 7019) เป็นพันธุ์ที่ให้ผลผลิตสูง ทนทานต่อโรคราสนิม คุณภาพเมล็ดดี
ตามผลการทดลองตั้งแต่ปี 2518-2529 พบว่าสายพันธุ์ 7508-50-10 (ถั่วเหลืองพันธุ์เชียงใหม่ 60) เป็นสายพันธุ์ที่ให้ผลผลิตดีทั้งในฤดูฝนและฤดูแล้ง และทนทานต่อโรคราสนิม จึงสมควรจะเป็นพันธุ์และแนะนำส่งเสริมต่อไป และคณะกรรมการวิจัย กรมวิชาการเกษตร ได้มีมติรับรองสายพันธุ์นี้ เมื่อวันที่ 30 เดือนกันยายน พ.ศ.2530 โดยใช้ชื่อว่าถั่วเหลืองพันธุ์เชียงใหม่ 60
ผู้อำนวยการนิคมสหกรณ์แม่แตง ยังระบุลักษณะเด่นของถั่วเหลืองพันธุ์นี้ว่าจะมีใบสีเขียว กว้างหนา ลำต้น ที่ส่วนโคนสีเขียว มีขนสีน้ำตาล ไม่ทอดยอด ความสูงของต้นเฉลี่ยประมาณ 61 ซม. ลักษณะทรงต้น แตกกิ่งน้อย ดอกสีขาว ฝัก เมื่อแก่จัดมีสีน้ำตาลเข้ม เมล็ดสีเหลือง กลม ตาสีน้ำตาล น้ำหนัก 100 เมล็ด 14.5 กรัม อายุถึงวันออกดอก 35 วัน อายุถึงวันเก็บเกี่ยว 97 วัน ให้ผลผลิตเฉลี่ยทั้งปี 2545 กก.ต่อไร่ และมีน้ำมัน 20.0% โปรตีน 43.8% และกรดไขมัน ปาลมิติด 12.75% สเตริค 3.78% โอเลอิค 19.57% ซึ่งเหมาะที่จะนำมาใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตน้ำนมถั่วเหลืองมากที่สุดในขณะนี้
"พันธุ์เชียงใหม่ 60 ที่นำมาส่งเสริมให้สมาชิกปลูก เราต้องสั่งจากศูนย์วิจัยพืชไร่เชียงใหม่ ขณะนี้ความต้องการก็เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ เราจึงต้องสั่งล่วงหน้าปีต่อปี เพราะเขาไม่ได้ผลิตให้เราอย่างเดียว เขาผลิตให้หน่วยงานอื่นๆ ด้วย ตอนนี้ก็มีพันธุ์ใหม่ล่าสุดออกมาแล้วก็คือ เชียงใหม่ 6 ซึ่งเพิ่งได้รับการรับรองพันธุ์จากกรมวิชาการเมื่อเร็วๆ นี้ คาดว่าในอนาคตจะนำมาส่งเสริมให้สมาชิกสหกรณ์ปลูกต่อไป" อำนวยเผย
ถั่วเหลืองพันธุ์เชียงใหม่ 60 จึงเป็นทางเลือกสำหรับเกษตรกรผู้ปลูกถั่วเหลืองในพื้นที่สูงทางภาคเหนือ เนื่องจากเป็นพันธุ์ที่ทนทานต่อโรคและให้ผลตอบแทนสูง ที่สำคัญยังเป็นที่ต้องการของตลาดอย่างมากในปัจจุบันนี้อีกด้วย สำหรับเกษตรกรที่สนใจพันธุ์ถั่วเหลืองเชียงใหม่ 60 และสายพันธุ์อื่นๆ ติดต่อได้ที่ศูนย์วิจัยพืชไร่เชียงใหม่ อ.สันทราย จ.เชียงใหม่ โทร.0-53498-536-7 ในวันและเวลาราชการ
"สุรัตน์ อัตตะ"