
ใช้ยางกล้วยเขียน "ผ้าบาติก" งานสร้างเงินเด็กระหว่างเรียน
จากสภาพแวดล้อมของโรงเรียนวัดวรภูมิ (วรไวทยาวาส) ตั้งหมู่ 15 ต.สวนหลวง อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม ยังอุดมสมบูรณ์ด้วยธรรมชาติและต้นกล้วย และทำให้ "วิชัย ยิ่งสวัสดิ์" และ "วันดี ยิ่งสวัสดิ์" ซึ่งเป็นครูชำนาญการพิเศษ 3 ประจำโรงเรียนวัดวรภูมิ ได้คิดค้นนำยางกล้วยม
วันดีบอกว่า ก่อนที่จะสอนเด็กให้ทำผ้าบาติกจากยางกล้วย โรงเรียนได้สอนเด็กให้ทำผ้าบาติกธรรมดาก่อนตามโครงการสร้างรายได้ระหว่างเรียน แต่ช่วงหลังเห็นนักเรียนไปตัดใบตองหลังโรงเรียน ปรากฏว่ายางกล้วยเลอะเสื้อผ้า และซักไม่ออก จึงมีความคิดว่ายางกล้วยน่าจะทำลายผ้าบาติกได้ โดยระบายแทนสีได้ เพราะยางกล้วยเป็นน้ำ จึงทดลองทำดู ซึ่งผลงานออกมาสวยมาก นอกจากนี้แล้วยังทดลองนำไปผสมกับสีบาติก ซึ่งผลงานออกมาสวยงาม คือสีซอฟต์ลง มองดูเย็นตา จึงเริ่มฝึกเด็กโดยเริ่มจากการตัดใบตองเพื่อเอายางกล้วยมาเขียนลายผ้าบาติกกัน โดยยางกล้วยที่ดีที่สุดคือเป็นยางกล้วยที่มาจากส่วนของหน่อกล้วย
"พอให้เด็กทำปรากฏว่าเป็นกิจกรรมที่เด็กชอบมาก เพราะบางคนทำเป็นผ้าเช็ดหน้าใช้ส่วนตัว ตอนหลังนำไปขายในงานกินปลาทูแม่กลอง ที่หน้าศาลากลางจังหวัดสมุทรสงคราม ซึ่งนอกจากจะนำผ้าบาติกไปขายแล้วยังสาธิตการทำผ้าบาติกสดๆ ให้ผู้ที่ไปเที่ยวงานกินปลาทูชมด้วย ซึ่งปรากฏว่าผ้าบาติกยางกล้วยขายดีมาก" วันดี กล่าว
วิธีทำผ้าบาติกจากยางกล้วยเริ่มจากไปเก็บยางกล้วย โดยการใช้มีดตัดส่วนต่างๆ ของต้นกล้วย เพื่อให้ยางกล้วยไหลออกมา แล้วเอาภาชนะที่เป็นพลาสติกไปรอรับ เพราะล้างง่าย หลังจากได้ยางกล้วยมาแล้วก็นำไปใช้แทนสีเขียนลงบนผ้า รอให้แห้ง แล้วนำผ้าไปซักน้ำแล้วตากให้แห้ง ซึ่งยางกล้วยที่เขียนจะแห้งติดเนื้อผ้าแน่นซักไม่ออก จะใช้ยางกล้วย 100% หรือใช้ยางกล้วยผสมสีบาติกก็ได้ ซึ่งหากใช้สีบาติกผสมยางกล้วยเขียนลายผ้าบาติกสีจะอ่อนกว่าการใช้การใช้สีบาติก 100% ชิ้นงานจะสวยไปอีกแบบหนึ่ง และหากใช้ยางกล้วย 100% หลังจากซักแล้วจะเป็นสีน้ำตาล
“ผลิตภัณฑ์ผ้าบาติกของเรา จะนำไปขายตามงานเทศกาลต่างๆ ใน จ.สมุทรสงคราม พร้อมกันนั้นเรามีการสาธิตวิธีทำผ้าบาติกจากยางกล้วยให้ผู้ไปเที่ยวงานชมด้วย สำหรับราคาจำหน่ายอย่างผ้าเช็ดหน้าผืนใหญ่ผืนละ 15-20 บาทเท่านั้น ผ้าตัดเสื้อ หรือผ้าติดผนัง จะขายราคาชิ้นละ 200 บาทเศษ” วันดี กล่าว
ด้านวิชัย บอกว่า การส่งเสริมให้นักเรียนทำลายผ้าบากติกจากยางกล้วยนั้น กำหนดนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-3 เรียนพื้นฐานการทำผ้าบาติกธรรมดา ส่วนนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6 จะสอนการทำผ้าบาติกยางกล้วย โดยเริ่มมาตั้งแต่ปี 2548 ปรากฏว่าได้รับความสนใจจากชุมชน และหน่วยงานต่างๆ ที่ไปศึกษาดูงานเป็นจำนวนมาก
“ยางกล้วยเป็นวัสดุธรรมชาติที่สามารถนำมาใช้เขียนลวดลายผ้าบาติกได้อย่างสวยงาม ไม่แพ้สีบาติกอีกทั้งยางกล้วยยังมีราคาถูกว่าสีบาติกด้วย ที่สำคัญการทำผ้าบาติกจากยางกล้วย เราสอนตั้งแต่เริ่มเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 และสอนตลอด 6 ปีที่เด็กเรียนในโรงเรียน ทำให้เด็กมีความรู้ความสามารถ จนสามารถนำไปประกอบอาชีพได้หลังจบจากโรงเรียนหากเด็กสนใจ” วิชัย กล่าว
ส่วน ด.ช.สิปปะนนท์ สระสำอางค์ อายุ 11 ปี นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เล่าว่า ที่เลือกเรียนทำผ้าบาติกเพราะสนใจงานศิลปะ เรียนแล้วทำให้มีสมาธิ และได้ความรู้แถมยังได้เงินจากการขายผ้าบาติก เงินที่ได้มาจากการขายผ้าบาติกจะนำไปซื้ออุปกรณ์การศึกษา โดยไม่ต้องขอเงินจากคุณพ่อคุณแม่เหมือนคนอื่น
ขณะที่ไพฑูรย์ นิยมเวช นายกองค์การบริหารส่วนตำบลสวนหลวง บอกว่า อบต.เห็นความสำคัญของการศึกษา และความสำคัญของศิลปะ จึงต้องการให้นักเรียนใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์เมื่อจบไปแล้วสามารถนำความรู้ที่ได้ไปประกอบอาชีพได้ อบต.จึงจัดงบประมาณมาช่วยสวนหนึ่งและจะสนับสนุนต่อไปเรื่อยๆ เนื่องจากเป็นโครงการที่มีประโยชน์จริง เป็นการฝึกให้เด็กรู้จักทำงานหาเงินในระหว่างเรียนอีกด้วย
"กัมปนาท ขันตระกูล"