100 ปีแห่งความทรงจำกับ "อ.เฟื้อ หริพิทักษ์"
แม้ว่า "นิทรรศการชีวิตและผลงาน เฟื้อ หริพิทักษ์" ที่จัดขึ้นในวาระที่อาจารย์เฟื้อมีอายุครบ 100 ปี บริเวณหอศิลป์คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ ม.ศิลปากร วังท่าพระ จะรูดม่านปิดฉากไปแล้ว หากแต่ความทรงจำเกี่ยวกับศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ ประจำปี พ.ศ.2528
ภายในงานวันเปิดนิทรรศการมีผู้มีชื่อเสียงในแวดวงศิลปะเข้าร่วมรำลึกถึงศิลปินแห่งชาติท่านนี้อย่างคับคั่ง อาทิ สุลักษณ์ ศิวรักษ์, ปริญญา ตันติสุข, พิษณุ ศุภนิมิตร, ญาณวิทย์ กุญแจทอง, นิวัติ กองเพียร, ปรีชา เถาทอง และเทพศิริ สุขโสภา เป็นต้น
ดร.อุทัย ดุลยเกษม อธิการบดี ม.ศิลปากร ประธานในพิธีเปิดนิทรรศการ กล่าวว่า อ.เฟื้อ เป็นศิลปินที่รักการวาดภาพเหมือนและภาพทิวทัศน์ แต่ภายหลังได้หันมาอุทิศตนให้แก่ศิลปะไทย โดยสำรวจคัดลอกตามวัดวาอารามต่างๆ ที่ไม่มีใครสนใจ เก็บไว้เป็นหลักฐานมรดกทางประวัติศาสตร์ศิลปะของชาติ มีผลงานซ่อมแซมภาพจิตรกรรมสำคัญในวัดทั่วประเทศไทยทั้งสิ้น 2.3 หมื่นวัด ผลงานที่สำคัญชิ้นหนึ่ง คือ การบูรณปฏิสังขรณ์หอไตรปิฎก วัดระฆังโฆสิตาราม และศาลาการเปรียญวัดใหญ่สุวรรณาราม จ.เพชรบุรี
"ในโอกาสครบ 100ปี อ.เฟื้อ ในปี 2553 นี้ ผู้ที่เคยเป็นลูกศิษย์ ผู้ที่เคยร่วมงานหรือเคารพนับถือ ต่างเห็นพ้องต้องกันว่า ควรจัดนิทรรศการนี้ขึ้นมา เพื่อรำลึกถึงคุณูปการอันใหญ่หลวงที่ท่านได้สร้างสรรค์ไว้ให้แก่วงการศิลปกรรมไทยและร่วมสมัย โดยหวังว่านิทรรศการครั้งนี้จะเป็นแรงบันดาลใจให้เด็กและเยาวชน ทั้งที่เรียนศิลปะและสนใจในงานศิลปะมีความเข้าใจ และตระหนักถึงคุณค่าในผลงานของ อ.เฟื้อ หริพิทักษ์ ต่อไป" ประธานเปิดงานกล่าว
ในมุมของลูกศิษย์อย่าง รศ.พิษณุ ศุภนิมิตร เล่าให้ฟังว่า อ.เฟื้อ เป็นลูกศิษย์รุ่นแรกๆ ของ อ.ศิลป์ พีระศรี ทั้งยังถือว่าเป็นผู้บุกเบิกในยุคนั้น ลูกศิษย์ทั้งหลายยกให้ผลงานของท่านเป็นงานที่พิสดารและหาตัวจับยาก
"อาจารย์ไม่ได้นักวาดภาพอิมเพรสชั่นนิสม์แบบยุโรป แต่มีความเป็นตัวของตัวเอง ผลงานของท่านจะให้ความสำคัญกับเรื่องเส้นและสีเป็นสำคัญ เมื่อสมัยเรียนที่ศิลปากร ตอนนั้นท่านสอนเกี่ยวกับศิลปะไทย ซึ่งเป็นวิชาที่น่าเบื่อ เวลาสอนท่านมักจะหลับตาสอน พอลืมตาขึ้นมาลูกศิษย์ในห้องก็หายไปหมดแล้ว แต่พอปัจจุบันมาเป็นนักวิชาการ กลับนึกเสียดายที่ตอนนั้นไม่ตั้งใจเรียน แถมยังโดดเรียนอีกด้วย หากย้อนเวลากลับไปได้จะไม่ทำแบบอย่างนั้นเด็ดขาด" ศิษย์ อ.เฟื้อเล่าถึงวันวาน
ด้าน ศ.ปรีชา เถาทอง ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ประจำปี 2552 ศิษย์มากความสามารถอีกคนของ อ.เฟื้อ กล่าวว่า เมื่อครั้งศึกษาที่ศิลปากร ได้อะไรหลายอย่างที่อาจารย์สอน ทั้งการวาดด้วยสีน้ำ สีฝุ่น และสีน้ำมัน โดยส่วนตัวศรัทธาในความเป็นโมเดิร์นอาร์ตของท่าน ท่านจะสอนในเรื่องคอนเซ็ปต์ สุนทรียะ ทัศนคติ มุมมอง ปรัชญาความคิด บวกกับจารีต แล้วรวมออกมาเป็นอาร์ตฟอร์ม ทำให้เกิดเป็นแรงบันดาลใจที่จะสร้างสรรค์ผลงาน
"ท่านจะสอนวิชาศิลปไทย โดยเริ่มต้นด้วยการวิจักษ์ ซึ่งก็คือ การมองให้รู้ค่าและซาบซึ้ง ก่อนจะถ่ายทอดออกมาเป็นมุมมองของแต่ละบุคคล โดยในชั่วโมงเรียน ท่านจะพยายามตอกย้ำหลายๆ รอบ เพื่อเป็นพลังขับเคลื่อนให้ลูกศิษย์เขียนงานออกมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งท่านจะให้ความสำคัญกับการสอนให้รู้คุณค่าและประทับใจในสิ่งที่เรียนก่อนแทนที่จะเน้นเรื่องเทคนิคการเขียนหรือการวาดรูป ซึ่งเรียกว่า การถ่ายทอดจิตวิญญาณผ่านอาร์ตฟอร์ม อันเป็นภูมิปัญญาของไทย ทำให้ผลงานที่ออกมามีชีวิตชีวา" ศิลปินแห่งชาติลูกศิษย์ อ.เฟื้อกล่าว
หลายคนที่พลาดนิทรรศการชีวิตและผลงาน เฟื้อ หริพิทักษ์ อย่าเพิ่งเสียใจ เพราะจะจัดใหม่อีกครั้งในงาน "สถาปนิก'53" ที่ ชาเลนเจอร์ฮอลล์ อิมแพ็ค เมืองทองธานี ระหว่างวันที่ 30 เมษายน-5 พฤษภาคม 2553