มุมมองใหม่-ห้องสมุดครอบครัว ร.ร.บ้านหาดใหญ่ส่งเสริมการอ่าน-สร้างจิตอาสา | คมชัดลึก

 วิธีการคือขอความร่วมมือจากครูทุกคนและนักเรียนทุกชั้นเรียน จัดสร้างห้องสมุดกระจายตามบ้านของนักเรียน มุมใดมุมหนึ่งในบ้านจะถูกดัดแปลงเป็นห้องสมุดขนาดย่อม เพื่อให้เด็กๆ และคนในชุมชนพากันไปอ่านหนังสือในช่วงเวลาหลังเลิกเรียนหรือวันหยุด ซึ่งจะเป็นไปได้มากกว่าให้อ่านในเวลาเรียน โดยมอบหน้าที่ให้เจ้าของบ้านวัยจิ๋วเป็นบรรณารักษ์น้อย คอยดูแลรักษา จัดระบบยืมคืนหนังสือและให้บริการแก่ผู้มาเยือนห้องสมุดในบ้านของตัวเอง

 โดยนักเรียนทุกคนจะช่วยกันโหวตเลือกบ้านที่โชคดีเอง ครูเป็นแค่ที่ปรึกษาเท่านั้นพร้อมแนะนำให้นักเรียนคัดเลือกบ้านที่มีความพร้อม 3 ประการ คือ ผู้ปกครองอนุญาต เด็กเจ้าของบ้านมีความรับผิดชอบ และตั้งอยู่ในสถานที่ที่เหมาะสม เดินทางสะดวก แวดล้อมด้วยบ้านเรือนของเด็กรายอื่นๆ ซึ่งในที่สุดมีบ้านนักเรียน 13 หลังได้รับเลือก

 พอได้สถานที่แล้วก็ถึงเวลาหาหนังสือและอุปกรณ์เข้าห้องสมุด ได้รับความช่วยเหลือจากมูลนิธิหนังสือเพื่อเด็กจัดหาชั้นวางหนังสือให้ พร้อมให้งบซื้อหนังสือเข้าห้องสมุดห้องละ 1,000 บาท ส่วนปีต่อๆ มา ก็ได้รับความช่วยเหลือและอุปการคุณจากภาคเอกชนอื่นๆ ด้วย จนปัจจุบันห้องสมุดครอบครัวแต่ละบ้านสะสมหนังสือได้เกือบ 300 เล่มแล้วโดยไม่ต้องพึ่งงบประมาณรัฐหรือต้องให้เด็กควักเงินบริจาค

 ครูเบญจลักษณ์ แนะนำว่า ความช่วยเหลือจากภาคเอกชนเหล่านี้แสวงหาได้ถ้าคุณครูรู้จักการเขียนโครงการแล้วนำไปเสนอต่อองค์กรที่เขาทำงานด้านเด็ก หรือมีโครงการเพื่อสังคมอยู่ ซึ่งจะทำให้เด็กมีโอกาสดีๆ ได้โดยไม่ต้องรองบประมาณจากภาครัฐ ปัจจุบันนักเรียนกว่า 70% เป็นหนอนหนังสือเข้าออกตามห้องสมุดครอบครัวทั้ง 13 แห่ง ถือว่าประสบความสำเร็จอย่างมากในแง่ของการส่งเสริมการอ่าน โดยเฉพาะการสร้างนิสัยรักการอ่านให้เด็ก

 "เด็กๆ ชอบอ่านหนังสือขึ้นกว่าเดิมมาก แม้กระทั่งเด็กอนุบาล พอมาถึงโรงเรียนเก็บกระเป๋าเสร็จก็จะรีบเข้าห้องสมุด ถึงจะยังอ่านหนังสือไม่คล่องแต่เด็กน้อยก็จะหาหนังสือนิทานมาเปิดดูภาพและพยายามอ่าน อย่างไรก็ตาม เป้าหมายของห้องสมุดครอบครัวต้องการส่งเสริมการอ่านไปถึงคนในชุมชุนทั้งผู้เฒ่าผู้แก่ด้วย ซึ่งแม้จะยังไม่บรรลุเป้าหมายที่ต้องการให้คนในชุมชนร้อยละ 50 รักการอ่าน แต่อย่างน้อยก็เป็นการกระตุ้นคนในชุมชนได้เห็นความสำคัญของห้องสมุดและการอ่าน" ครูเบญจลักษณ์ กล่าว

 ห้องสมุดครอบครัว ยังสร้างความสำเร็จในเรื่องการเรียนด้วย ก่อนหน้านี้โรงเรียนมีจะนักเรียนที่อ่านเขียนไม่ได้ประมาณร้อยละ 30 บางห้องอ่านไม่ออกไปครึ่งห้อง แต่ปัจจุบันเหลือแค่เด็กที่อ่านไม่คล่องไม่เกินร้อยละ 10 ส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ในวิชาอื่นๆ ของเด็กดีขึ้นตามไปด้วย เพราะฉะนั้นครูสามารถนำกิจกรรมนี้ไปบูรณาการกับการเรียนการสอนในวิชาอื่นๆ ได้ ถ้าเห็นว่าผลการเรียนเด็กไม่ดีเพราะมีปัญหาอ่าน เขียนไม่ออก หรือไม่คล่อง อาจให้เด็กจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านในรูปแบบห้องสมุดครอบครัว ให้เด็กฝึกฝนการอ่านหลังกลับจากโรงเรียน และเมื่อเด็กใช้ภาษาไทยได้คล่องก็จะเชื่อมโยงไปสู่การเรียนวิชาอื่นๆ ด้วย

 ครูเบญจลักษณ์ บอกด้วยว่า กิจกรรมนี้ยังมีส่วนสร้างคุณธรรมจิตอาสาให้เด็ก และเปิดโอกาสให้เด็กได้มีสัมพันธ์ที่ดีต่อคนในชุมชนด้วย บรรณารักษ์น้อยได้รู้จักการเสียสละ การทำงานเพื่อส่วนรวมในการดูแลรักษาห้องสมุด เด็กๆ ยังได้รับมอบหมายให้ตระเวนนำหนังสือไปบริการให้คนในชุมชนมีกิจกรรมการอ่านหนังสือให้คนแก่ คนพิการในหมู่บ้านด้วย ซึ่งจะทำให้เด็กได้ปลูกฝังจิตอาสาด้วย และนี่คือตัวอย่างกิจกรรมที่บูรณาการหลายเป้าหมายไว้ในตัว ทั้งส่งเสริมการอ่าน เพิ่มผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ปลูกฝังคุณธรรม จิตอาสา ให้เด็กเก่งดีและมีสุขนั่นเอง

 กนกพร อู่นาท หรือน้องเตย วัย 9 ขวบ เจ้าของห้องสมุดครอบครัว 1 ใน 13 ห้อง เล่าประสบการณ์ในการทำหน้าที่ดูแลห้องสมุดครอบครัวตั้งแต่อยู่ชั้น ป.3 จนถึง ป.6 ว่า ห้องสมุดครอบครัวทำให้ตัวเองและเพื่อนๆ อ่านหนังสือมากขึ้น อ่านทุกประเภทที่ขวางหน้า ตั้งแต่นิทาน การ์ตูน นิตยสาร หรือแม้กระทั่งหนังสือธรรมมะ พอมีเวลาว่างก็จะชวนกันไปอ่านหนังสือ อย่างวันหยุดเสาร์หรืออาทิตย์จะมีเพื่อนร่วมห้องมาอ่านหนังสือประมาณ 5-6 คน จากสมาชิกในห้องทั้งหมด 15 คน

 เดี๋ยวนี้อ่านหนังสือคล่องขึ้นกว่าเดิมมาก ทำให้เรียนหนังสือรู้เรื่องขึ้นตามไปด้วย ขณะที่เตย ไม่เคยรู้สึกว่าหน้าที่บรรณารักษ์ดูแลห้องสมุดเป็นภาระ แต่กลับสร้างความภาคภูมิใจที่ได้มีโอกาสทำอะไรเพื่อสังคม ได้ดูแลหนังสือเพื่อรอให้ผู้อื่นมาอ่าน ทั้งได้มีโอกาสแบ่งปันความรู้ให้ผู้อื่นอีกด้วย  สนใจห้องสมุดครอบครัว โรงเรียนบ้านหาดใหญ่ สอบถาม ครูเบญจลักษณ์ เกิดวงศ์หงส์ ได้ที่โทร 08-6205-3291