ไลฟ์สไตล์

"จวบ พันธ์ศิริ" สานงานศิลป์
อนุรักษ์ร้อยลูกปัดชุดโนราห์

"จวบ พันธ์ศิริ" สานงานศิลป์ อนุรักษ์ร้อยลูกปัดชุดโนราห์

11 มี.ค. 2553

ด้วยชื่อเสียงกิตติศัพท์อันเลื่องลือของ “คณะมโนราห์จวบประดิฐศิลป์” ซึ่งมีลีลาร่ายรำอันอ่อนช้อย และยังคงความสมบูรณ์แบบทางพิธีกรรมตามขนบธรรมเนียมมโนราห์ดั้งเดิม สะท้อนถึงการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมประจำถิ่นทางภาคใต้ได้เป็นอย่างดี

 ส่งให้มีงานแสดงไม่ขาดสาย แต่สำหรับ “ครูจวบ พันธ์ศิริ” หัวหน้าคณะ วัย 71 ปี มักใช้เวลาว่างด้วยการแปลงใต้ถุนบ้านเลขที่ 97/1 หมู่ 1 ต.บางกล่ำ อ.บางกล่ำ จ.สงขลา สอนร้อยลูกปัดชุดมโนราห์ให้เด็กๆด้วยมุ่งหวังให้ศิลปะที่ประดับเรือนร่างมโนราห์มิให้สูญหายไป

 จากจุดเริ่มต้นเล็กๆ ที่ต้องการร้อยไว้ใช้เองในคณะได้ถูกต่อยอดให้เป็นอาชีพ เมื่อเห็นว่าปัจจุบันเครื่องแต่งกายชุดมโนราห์ส่วนใหญ่ที่จำหน่ายอยู่ในท้องตลาดต่างไปจากอดีต เพราะเริ่มหาความประณีตอันวิจิตรในแบบเครื่องทรงที่ครูมโนราห์รุ่นบรรพบุรุษใช้ได้ยากเต็มที

 เหตุนี้ ครูจวบจึงเริ่มถ่ายทอดวิชาร้อยลูกปัดชุดมโนราห์ให้คนรุ่นใหม่และคณะมโนราห์อื่นๆ ในท้องถิ่น พร้อมเดินสายสอนให้สถานศึกษาที่อนุรักษ์ศิลปะประจำถิ่นแขนงนี้

 "เดือน 6, 7, 8 และเดือน 9 คณะประดิฐศิลป์จะมีการแสดงมากที่สุด ค่าจ้างเฉลี่ย 1.5 หมื่นบาท/คืน สมาชิกมีราว 20 ชีวิต ส่วนใหญ่เป็นเด็กละแวกบ้าน ลำพังรายได้จากการแสดงไม่เพียงพอ ลุงจึงได้สอนการร้อยลูกปัดชุดให้เด็กๆ ที่สนใจเพื่อสร้างงาน สร้างรายได้ ควบคู่กับสืบสานศิลป์แขนงนี้ให้คงอยู่สืบไป" ครูจวบ แจง

 พร้อมระบุว่า เขาได้ร่ำเรียนและศึกษามาตั้งแต่เมื่อครั้งเป็นเด็ก โดยแม่พาไปฝากฝึกรำกับครูโนราจวน สุวรรณชาตรี กระทั่งสามารถร่ายรำและร้อยชุดลูกปัดได้พร้อมๆ กัน

 สำหรับวิธีทำชุดมโนราห์ เริ่มจากนำลูกปัดขนาดเล็กมาคัดแยกสี ขนาด จากนั้นร้อยเป็นเส้นตามต้องการ ก่อนนำเส้นด้ายที่ร้อยมาผูกรวมกันเพื่อประกอบเป็นชิ้นส่วนต่างๆ ของชุดอันประกอบด้วย 1.เทริด 1 หัว 2.ปิ้งคอ 2 ชิ้น 3.บ่า 2 ชิ้น 4.รัดอก 5.หางหงส์ 6.ปิดสะโพก 1 ชิ้น 7.สร้อยคอ 1 เส้น 8.เล็บ 8 ชิ้น 9.ผ้าห้อยและหน้าผ้า 7 ผืน 10.กางเกงมโนราห์ 1 ตัว 11.ผ้าโจงกระเบน 1 ผืน

 ครูจวบบอกว่า ชุดลูกปัดมโนราห์ทั้งชุด หากซื้อในท้องตลาดราคาโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 1.5 หมื่นบาท แต่สำหรับชุดที่ผ่านการผลิตจากฝีมือของครูนอกจากจะมีราคาถูกกว่าแล้ว ยังคงรูปลักษณ์ในแบบฉบับการแต่งองค์ทรงเครื่องยุคอดีตไว้ทุกกระเบียดนิ้ว

 ผลจากการตระเวนถ่ายทอดการแสดงมโนราห์ของคณะมโนราห์จวบ ประดิฐศิลป์ แก่นักเรียน นักศึกษา ทั่วภาคใต้ ทำให้ได้รับการสนับสนุนจากผู้บริหารโรงเรียนในพื้นที่จัดทำเป็นหลักสูตรท้องถิ่น ถึงวันนี้ ศิษย์หลายรุ่นมีผลงานออกสู่สังคมแล้วนับไม่ถ้วน

 การร้อยลูกปัดชุดมโนราห์ จากฝีมือ “ครูจวบ พันธ์ศิริ” นับเป็นการสืบสานงานศิลป์แขนงนี้ให้อยู่คู่ปักษ์ใต้ตลอดไป ซึ่งหากใครสนใจจะเรียนรู้ติดต่อไปได้ที่ 08-5892-1120

"สุพิชฌาย์ รัตนะ"