ย้อนตำนาน "ตลาดน้ำวัดไทร" ที่วันนี้เหลือเพียงความทรงจำ
คนที่ชอบการเที่ยวตลาดน้ำ คงคุ้นเคยกับชื่อของ “ตลาดน้ำวัดไทร” มาบ้าง เพราะถือเป็นตลาดน้ำลำดับแรกๆ ของประเทศไทยที่มีชื่อเสียงมากในสมัยนั้น ทั้งยังขึ้นชื่อในเรื่องทัศนียภาพอันสวยงามของคลองสนามชัย
"วัดไทร" อยู่ในแขวงบางขุนเทียน เขตจอมทอง นั้นสันนิษฐานว่า เป็นวัดเก่าแก่สร้างขึ้นสมัยกรุงศรีอยุธยาประมาณอายุได้ 300 กว่าปี เป็นวัดในชุมชนใหญ่ มีประชาชนอาศัยอยู่หนาแน่น เนื่องจากเป็นย่านข้าหลวงเดิม และเป็นหลักแหล่ง เครือญาติรับใช้ ของรัชกาลที่ 3 อีกทั้งคลองสนามชัยเป็นคลองที่เชื่อมต่อกับคลองต่างๆ หลายคลอง เช่น คลองดาวคนอง คลองบางขุนเทียน คลองลัดเช็ดหน้า คลองบางมด และคลองด่าน ซึ่งออกสู่แม่น้ำเจ้าพระยาได้ ท่าน้ำหน้าวัดไทรจึงเป็นจุดรวมของผู้คนในการซื้อขายผลไม้ และพืชสวน ซึ่งใส่เรือมาถ่ายขึ้นบกเพื่อจำหน่ายและขนส่งต่อไปทางรถไฟ จุดนี้จึงถูกเรียกว่า “ตลาดน้ำวัดไทร”
ด้านหน้าริมน้ำ “ตลาดน้ำวัดไทร” มีสะพานไม้ทอดยาวตลอด เพื่อเป็นท่าเรือขนส่งสินค้าจากสวน ซึ่งในทุกเช้าแต่ละวันจะมีเรือประมาณ 100-150 ลำ นำสินค้าเข้ามาจำหน่าย เพื่อซื้อสินค้า และด้วยความแปลกและเป็นแหล่งที่มีทัศนียภาพวิถีไทยอันสวยงาม ทำให้นักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศมาเยี่ยมชมเป็นจำนวนมาก กระทั่งปี พ.ศ.2503 จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ นายกรัฐมนตรีในสมัยนั้น ได้ตั้งหน่วยงานการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยขึ้น พร้อมประกาศนโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยว โดยเริ่มขายเส้นทางการท่องเที่ยวเป็นแห่งแรกคือ เส้นทางคลองด่าน ไปตลาดน้ำวัดไทร นับตั้งแต่นั้นมา “ตลาดน้ำวัดไทร” จึงกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมของนักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ ยาวนานเกือบ 40 ปี แต่ต่อมาได้เสื่อมค่านิยมและซบเซาลงด้วยเหตุปัจจัยมีถนนหลายสายเกิดขึ้นในพื้นที่
ต่อมาปี พ.ศ.2545 สำนักงานเขตจอมทองได้ดำเนินการจัดทำโครงการฟื้นฟูตลาดน้ำวัดไทรและแหล่งท่องเที่ยวบริเวณ “ตลาดน้ำวัดไทร” อาทิ ตำหนักทอง ซึ่งพระเจ้าเสือทรงพระราชอุทิศให้เป็นกุฏิสงฆ์ เพื่อเป็นอนุสรณ์เมื่อครั้งเสด็จทางชลมารคผ่านคลองสนามชัย, หอกลองเก่า, หอระฆังโบราณ, โบสถ์ 2 สมัย ฯลฯ รวมถึงแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่เขตจอมทอง โดยการจัดล่องเรือชมวิถีชีวิตสองฝั่งคลอง ชมโบราณสถานและสถาปัตยกรรมล้ำค่าของวัดต่างๆ ในพื้นที่ เช่น วัดราชโอรสารามฯ, วัดนางนองวัดหนัง, วัดบางประทุนนอก, สวนงู ฯลฯ
ภาพ : ไตรรัตน์ ทรงเผ่า