“กระถิน” นอกจากจะเป็นพืชผักสวนครัว และต้นไม้ที่นิยมปลูกเป็นรั้วบ้านแล้ว "กระถิน" ยังมีสรรพคุณเป็นยาที่ช่วยทำให้หลับง่าย-หลับสบายอีกด้วย
คนไทยรู้จัก “กระถิน” กันเป็นอย่างดีในฐานะพืชผักสวนครัว และต้นไม้ที่นิยมปลูกเป็นรั้วบ้าน แต่ความจริง “กระถิน” เป็นพืชพื้นเมืองของประทศในแถบอเมริกาใต้ เชื่อว่าถูกนำเข้ามาปลูกในไทยในสมัยอยุธยา ต่อมาจึงแพร่กระจายไปทั่ว เพราะ “กระถิน” เป็นไม้โตเร็วและแพร่กระจายพันธุ์อย่างรวดเร็ว ชาวสวนแทบทุกแห่งจะปวดหัวมากกับการกำจัด แต่ถ้าจะเอาไว้เก็บกินเป็นผักก็ต้องคอยหมั่นตัดให้แตกยอด
“กระถิน” เป็นอาหารและยาสำหรับทั้งคนและสัตว์ คนไทยนิยมนำใบอ่อน ดอก ฝักอ่อน มารับประทาน คนไทยนิยมเก็บยอดหรือฝักกระถินตามริมรั้วมากินเป็นผักจิ้มผักแนม ชาวบ้านแต่ละภาคมีการเลือกกินกระดินกับอาหารเฉพาะถิ่นของตน ช่วยให้รสชาติกลมกล่อมขึ้น เช่น ยอดกระดินกับหอยนางรมที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี คนอีสานตำส้มตำใส่เมล็ดกระถินอ่อน สามจังหวัดภาคใต้ใส่ในข้าวยำ คนภาคกลางเอามาทอดกับไข่เจียวเหมือนชะอม เป็นต้น ยอดกระถินมีธาตุเหล็กสูง ช่วยแก้โลหิตจาง มีฟอสฟอรัสสูง ช่วยบำรุงกระดูกและมีวิตามินเอสูงช่วยบำรุงสายตา
นอกจากนี้ “กระถิน” ยังมีสรรพคุณเป็นยาที่ช่วยทำให้หลับง่าย หลับสบาย หมอยาพื้นบ้านไทยนิยมนำเมล็ดกระถินมาคั่วชงกินเป็นยาคลายเครียด ช่วยให้นอนหลับสบาย ในจีนหมอพื้นบ้านใช้รากต้มกินคลายเครียด ช่วยให้นอนหลับเช่นกัน ใบกระถินยังเป็นยาแก้ร้อนใน แก้ไข้ ช่วยระบาย และยังใช้เป็นยาระบายในหมูด้วย โดยใช้ยอดอ่อนต้มให้กิน
เรื่องน่ารู้ของ “กระถิน”
- กระถินมีในโตรเจนและโปแตสเซียมสูง นำไปทำปุ๋ยหมักได้ดี
- เปลือกกระถินสามารถนำมาสกัดสีย้อมผ้าหรือเส้นไหมได้ ให้สีน้ำตาล แดงดำ
- คนโบราณบอกให้เก็บยอดกระดินตอนพระอาทิตย์ขึ้น
- ถ้าเก็บตอนพระอาทิตย์ตกดินแล้วให้โทษเพราะกระถินจะนอน
- กระถินอยู่ในวงศ์เดียวกับไมยราบซึ่งตอนพระอาทิตย์ตกดินจะนอน และมีสรรพคุณช่วยให้นอนหลับเช่นกัน
ตำรับยา
"กระถิน" ช่วยทำให้หลับง่าย รู้สึกผ่อนคลาย
- นำเมล็ดแก่มาคั่วให้สุก แล้วนำมาบดให้ละเอียด จากนั้นนำมาชงน้ำร้อน ครั้งละ 1 ช้อนชา ต่อน้ำร้อนปริมาณ 1 แก้วชา ดื่มวันละ 2 ครั้ง
"กระถิน" ช่วยห้ามเลือด สมานแผลแก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย ตุ่ม ผด ผื่นคัน
- นำเปลือกต้นมาฝนให้ข้น ชุบสำลีมาแปะบริเวณที่มีอาการ
- นำใบมาต้มกับขมิ้นและข้าวสารที่แช่น้ำจนพองแล้ว นำมาพอกบริเวนที่มีอาการบ่อยๆ จนกว่าอาการจะดีขึ้น
ข้อควรระวัง
- ไม่ควรรับประทานกระถินมากเกินไป เพราะใบของกระถินมีสารชนิดหนึ่งที่เป็นพิษ หากกินเข้าไปมากๆ อาจทำให้ขนร่วงและเป็นหมันได้ และกระถินสามารถดูดสารซีลีเนียมจากดินได้มาก อาจเป็นพิษได้
- คนเป็นโรคเกาต์ไม่ควรกินกระถน เพราะมีกรดยูริคสูง
- คนเป็นโรคไตต้องหลีกเสี่ยง เพราะโปแตสเซียมสูง
ข้อมูล : หนังสือบันทึกของแผ่นดิน 12 กัญชา และผองเพื่อน สมุนไพร...เพื่อระบบประสาทและจิตใจ โดย ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร
ภาพ : https://pixabay.com/th
ข่าวที่เกี่ยวข้อง