
ไก่ฟ้าพญาลอพฤติกรรมเปลี่ยนจากภาวะโลกร้อน
อุณหภูมิที่เขาใหญ่สูงขึ้น 2 องศา ในรอบ 20 ปีส่งผลให้นกหลายชนิด โดยเฉพาะไก่ฟ้าพญาลอ อพยพไปหากินบนที่สูงมากขึ้น หวั่นกระทบต่อการดำรงชีพและการปรับตัว ที่อาจส่งผลต่อการเพิ่มประชากร
นายนิติ สุขุมาลย์ จากสาขาวิชาการอนุรักษ์ทางนิเวศวิทยา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี เปิดเผยว่า จากการวิจัยการเลือกใช้พื้นที่ของไก่ฟ้าชนิดพันธุ์จากพื้นที่ลุ่มระดับต่ำ บนพื้นที่ป่ากึ่งดิบเขาระดับสูง ผลสืบเนื่องมาจากการเกิดสภาวะโลกร้อนขึ้น พบข้อมูลที่น่าสนใจว่ามีนกหลายชนิด โดยเฉพาะ ไก่ฟ้าพญาลอ ซึ่งเป็นชนิดพันธุ์ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ราบลุ่มระดับต่ำไม่เกิน 800 เมตรจากระดับน้ำทะเลในพื้นที่รอบอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ได้มีการอพยพขึ้นไปอยู่บนพื้นที่ป่ากึ่งดิบเขาระดับสูงมากขึ้น โดยจะเลือกใช้เฉพาะพื้นที่ที่เป็นที่ราบเช่น บนสันเขา ไหล่เขา หรือหุบเขาที่มีพื้นราบบริเวณกว้าง และที่ราบบริเวณนั้นต้องมีการปกคลุมของพืชระดับล่างค่อนข้างหนาทึบ ทั้งนี้การปรากฎตัวของไก้ฟ้าพญาลอบนที่สูงดังกล่าว ถือเป็นเรื่องที่ค่อนข้างผิดปกติ เพราะจากข้อมูลย้อนหลังเมื่อ 27 ปีหรือในปี 2526 ไม่เคยมีพบไก่ฟ้าพญาลอในพื้นที่นี้มาก่อนเลย
“ เริ่มแรกคือดร. ฟิลลิป ดี ราวน์ และดร.จอร์จ เอ เกล พบว่าจำนวนและอัตราการพบเห็นไก่ฟ้าพญาลอเพิ่มมากขึ้นบนพื้นที่ระดับความสูง 800-900 เมตรจากระดับน้ำทะเล แถวบริเวณพื้นที่ป่ารอบๆที่ทำการอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่รวมไปถึงแปลงศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพระยะยาว มอสิงโต พื้นที่นี้มีสังคมป่ากึ่งดิบเขาปกคลุมรวมทั้งลักษณะภูมิประเทศของพื้นที่เป็นลูกเขาสลับกัน การที่พบเห็นไก่ฟ้าพญาลออาศัยอยู่และใช้ พื้นที่บริเวณนี้จึงถือว่าค่อนข้างที่จะผิดปกติ เมื่อนำข้อมูลจำนวนและการพบเห็นไก่ฟ้าพญลอและข้อมูลอุณหภูมิของพื้นที่รอบๆอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา เปรียบเทียบกัน พบว่าอุณหภูมิของพื้นที่รอบๆเขาใหญ่เพิ่มขึ้นประมาณ 2 องศาเซลเซียส ”
นักวิจัย กล่าวอีกว่า ข้อสรุปที่น่าจะเป็นไปได้มากที่สุดคือ การที่อุณภูมิรอบๆเขาใหญ่เพิ่มขึ้น ได้ชักนำให้อุณหภูมิในเขตเขาใหญ่เพิ่มขึ้นตาม จึงเกิดการระเหยของน้ำและการคายน้ำของพืชเพิ่มมากขึ้นในป่า ทั้งนี้พื้นที่ป่าระดับต่ำเกิดการระเหยและการคายน้ำมากกว่าพื้นที่ระดับสูง เนื่องจากพื้นที่ระดับสูงมีความชื้นสัมพัทธ์ในชั้นบรรยากาศสูงอยู่แล้ว พื้นที่ระดับต่ำจึงเกิดความแห้งแล้งมากกว่า ระดับสูงก็เกิดการเปลี่ยนแปลงความชื้นไปจากปกติเช่นกัน ทำให้ชนิดพันธุ์ที่เดิมอยู่ในพื้นที่ระดับต่ำ เช่นไก่ฟ้าพญาลอ ขึ้นมาอาศัยหากินอยู่บนพื้นที่ระดับสูง อาจจะเนื่องมาจากพื้นที่เดิมเกิดความแห้งแล้ง เลยขึ้นมาอยู่ที่สูงซึ่งในขณะนี้มีความชื้นพอเหมาะหรือพื้นที่ระดับสูงเกิดการเปลี่ยนแปลงจนเหมาะสมและเอื้ออำนวยต่อการใช้พื้นที่ของไก่ฟ้าพญาลอก็เป็นได้ นอกจากนี้ยัง
ยังพบนกหลายชนิดซึ่งเดิมเป็นชนิดพันธุ์ของพื้นที่ระดับต่ำ ได้ขึ้นมาอาศัยอยู่บนพื้นที่ระดับสูง เช่น นกจับแมลงสีฟ้า นกขุนแผนอกสีส้ม นกกาเหว่า เป็นต้น
นายนิติ กล่าวอีกว่า จากการเก็บข้อมูลและวิเคราะห์ผลการศึกษาไก้ฟ้าพญาลอที่ขึ้นมาอยู่บนป่ากึ่งดิบเขาระดับสูงนี้ พบว่ามันสามารถปรับตัวให้เข้ากับพื้นที่ป่าได้เป็นอย่างดี โดยจะเลือกใช้เฉพาะพื้นที่ที่เป็นที่ราบเช่น บนสันเขา ไหล่เขา หรือหุบเขาที่มีพื้นราบบริเวณกว้าง และที่ราบบริเวณนั้นต้องมีการปกคลุมของพืชระดับล่างค่อนข้างหนาทึบ
นอกจากนี้ยังพบอีกว่าไก่ฟ้าพญาลอค่อนข้างแยกพื้นที่การหากินแตกต่างจากไก่ฟ้าหลังขาวอย่างชัดเจน โดยไก่ฟ้าหลังขาวส่วนมากใช้พื้นที่มีความลาดชันสูงกว่า เช่นตามไหล่เขาชันๆ ทั้งนี้มีการสำรวจพบว่าไก่ฟ้าทั้งสองชนิดมีการหากินรวมฝูงกันบ้างในบางครั้ง ส่วนอัตราของ ความสำเร็จในการทำรังวางไข่ของไก่ฟ้าพญาลอบนพื้นที่ระดับสูงนี้พบว่ามีอยู่ประมาณ 45 % ของรังที่พบทั้งหมด
อย่างไรก็ตาม ข้อมูลพื้นฐานของไก่ฟ้าพญาลอในกลุ่มประชากรที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ ราบระดับต่ำยังขาดแคลนอยู่มาก ซึ่งทำให้ไม่สามารถนำมาเปรียบเทียบกับกลุ่มประชากรบนพื้นที่ระดับสูงที่ได้มีการศึกษาไปแล้วบางส่วนนี้ได้ จึงอาจจะยังไม่สามารถสรุปชัดเจนว่าไก่ฟ้าพญาลอจะสามารถดำรงและเพิ่มจำนวนประชากรบนพื้นที่ป่ากึ่งดิบเขาระดับสูงนี้ต่อไปได้หรือไม่ในอนาคต