
เจ้าอินทรียักษ์ผู้เคราะห์ร้ายนกหายากจากทุ่งหญ้าสเต็ป
ปัจจุบันสัตว์ป่าคุ้มครองหลายชนิดกำลังจะสูญพันธุ์ เนื่องจากถูกคุกคามโดยมนุษย์ที่ตามล่า ซึ่งส่วนหนึ่งนำมาเป็นอาหาร และอีกส่วนหนึ่งจับมาเลี้ยงเป็นสัตว์ในบ้าน อย่าง นกอินทรีทุ่งหญ้า สเต็ป (Steppe Eagle Aquila nipalensis) ก็เป็นสัตว์ปีกอีกชนิดหนึ่งที่กำลังจะสู
ท่ามกลางนกอินทรีทุ่งหญ้าสเต็ป ที่กำลังเหลือน้อยเต็มที เมื่อวันที่ 14 มกราคม 2553 ผศ.น.สพ.ดร.ไชยยันต์ เกสรดอกบัว หัวหน้าหน่วยฟื้นฟูนกล่าเหยื่อ คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (มก.) ได้รับนกอินทรีทุ่งหญ้าสเต็ป ผู้เคราะห์ร้ายมา 1 ตัว ที่นายพนอง รัตน์นราทร จับได้ในสวนยางพารา พื้นที่ ต.บางริ้น อ.เมือง จ.ระนอง เพื่อนำไปฟื้นฟูต่อไป
ผศ.น.สพ.ดร.ไชยยันต์บอกว่า นกอินทรีชนิดทุ่งหญ้าสเต็ป เป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง และเป็นนกอินทรีขนาดใหญ่ มีถิ่นอาศัยอยู่แถบทุ่งหญ้าสเต็ป ซึ่งเป็นที่โล่งแถบประเทศมองโกเลีย จีน และคาซัคสถาน เป็นนกอินทรีอพยพที่หายากมากที่สุดในประเทศไทย ลักษณะทั่วไปหากโตเต็มวัยจะมีขนาดจากปลายปากถึงปลายหางยาวประมาณ 76-80 ซม. ในช่วงที่ย้ายถิ่นเพื่อหนีหนาวนั้นจะบินสูงประมาณ 2,100 ฟุต ซึ่งส่วนใหญ่จะอพยพมาอาศัยในฤดูหนาว อย่างในประเทศไทยมักจะพบที่ทุ่งนาทุ่งนาแถบ อ.เขาย้อย และ อ.เมือง จ.เพชรบุรี ชอบกินหนูนาเป็นอาหาร
เป็นนกที่มีปากใหญ่กว่านกอินทรีชนิดอื่นๆ ท้ายทอยมีแถบน้ำตาลแดง คางสีอ่อนกว่าคอ มุมปากลึกเกินกึ่งกลางดวงตา ปีกและหางยาวกว่านกอินทรีปีกลาย ขนคลุมใต้ปีกสีน้ำตาลเข้มตัดกับขนคลุมปลายปีกดำ ขนปีกมีลายขวาง ปลายปีกและขนปีกมีสีเข้ม ปัจจุบันในแต่ละปีจะมีนกอินทรีอพยพที่พบในประเทศมี 3 ชนิด คือนกอินทรีปีกลาย นกอินทรีหัวไหล่ขาว และนกอินทรีทุ่งหญ้าสเต็ป ราว 20 ตัว เฉพาะนกอินทรีทุ่งหญ้าสเต็ปมีไม่ถึง 10 ตัวเท่านั้น
เจ้านกอินทรีทุ่งหญ้าสเต็ปผู้เคราะห์ที่ถูกจับได้ในสวนที่ จ.ระนอง ตัวนี้ เป็นนกอินทรีทุ่งหญ้าสเต็ปวัยอ่อน หรือวัยเด็ก จากการตรวจวินิจฉัยเบื้องต้นพบว่า มีอาการอ่อนเพลีย เนื่องจากหมดแรงขณะบินอพยพหนีหนาวจากถิ่นอาศัยบริเวณทุ่งหญ้าสเต็ป แต่ด้วยที่เป็นนกที่ยังโตไม่เต็มที่จึงอ่อนแรงก่อน หลังจากที่ให้น้ำเกลือที่หน่วยฟื้นฟูนกล่าเหยื่อ คณะสัตวแพทยศาสตร์แล้ว จึงส่งมาฟื้นฟูในกรงฝึกบิน ที่วิทยาเขตกำแพงแสน จ.นครปฐม
หลังจากฟื้นฟูในกรงฝึกบินได้ระยะหนึ่ง ทีมสัตวแพทย์ที่เฝ้าดูอาการพบว่า เจ้านกอินทรีทุ่งหญ้าสเต็ปตัวนี้ มีอาการซึม เกาะตามพื้น ซึ่งถือว่าผิดปกติของสัตว์ป่าที่มีความอดทนสูง มักจะไม่แสดงอาการป่วย หากไม่มีอาการหนักจริง คณะสัตวแพทย์จึงตรวจดูโดยละเอียดอีกครั้งเมื่อวันที่ 21 มกราคม พบว่ากระเพาะอาหารทะลุ หลอดลมอักเสบ จึงนำมาผ่าตัดใหญ่ พบว่าภายในกระเพาะอาหารไม่มีเศษเนื้อ เบื้องต้นน่าจะมาจากที่นายพนองให้ปลาทะเลในระหว่างที่เลี้ยงอยู่บ้าน เพราะนกอินทรีชนิดนี้จะกินเนื้อสัตว์บกมากกว่า
ล่าสุด เมื่อวันที่ 28 มกราคม หัวหน้าหน่วยฟื้นฟูนกล่าเหยื่อ คณะสัตวแพทยศาสตร์ มก.บอกว่า อาการของเจ้านกอินทรีทุ่งหญ้าสเต็ปผู้เคราะห์ร้ายตัวนี้ เริ่มดีขึ้นแล้ว แต่ยังอยู่ในกรงเล็กที่โรงพยาบาลสัตว์ มก.วิทยาเขตกำแพงแสน เบื้องต้นสามารถกินอาหารเหลวได้แล้ว ต้องรอดูอาการอีก 1-2 อาทิตย์ หากนกสามารถฉีกกินอาหารได้เองแล้ว ก็จะฟื้นฟูจนแข็งแรงดี ก่อนจะนำไปปล่อยที่ทุ่งนาบางจาก จ.เพชรบุรี ซึ่งเป็นที่นกอพยพพักและบินผ่าน เพื่อให้บินกลับไปยังถิ่นตามโครงการฟื้นฟูนกล่าเหยื่อเพื่อปล่อยคืนสู่ธรรมชาติราวปลายเดือนกุมภาพันธ์นี้
ดลมนัส กาเจ