คนสำราญงานสำเร็จ (4) อย่าคิดว่าตัวเองเก่งที่สุด | คมชัดลึก

 คนที่คิดว่าตัวเองเก่งที่สุด ถ้าคิดตื้นๆ คือได้เป็นฮีโร่สมใจ แต่มองอีกมุมหนึ่งคือเหนื่อย มีคนถามอาตมภาพ เขาเรียนการบริหารธุรกิจ อาจารย์มอบหมายให้วิเคราะห์สามก๊ก มาถามอาตมาทำไมขงเบ้งอายุสั้น...พอเล่าปี่ตาย ขงเบ้งก็ตาย ไม่มีรุ่นที่สาม ถามว่าทำไมคนเก่งขนาดนั้นตาย คำตอบก็คือขงเบ้งทำเองทุกอย่างเลยนะ จึงอายุสั้น

 คนฉลาดจะไม่ทำเองทุกอย่าง แบ่งงานกันใช้ แบ่งคนไปทำ พระพุทธเจ้าอายุ ๘๐ ปี ท่านพุทธทาสอายุ ๘๔ ปี อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์อยู่ถึง ๘๔ ปี กาลิเลโอ ๘๐ กว่าปี คนสำคัญระดับโลกอายุยืนหมดเลย เพราะอะไร ไม่คิดว่าตัวเองเป็นศูนย์กลางของโลก

 อาตมาชอบอ่านนิทานเซนเรื่องหนึ่ง อ่านแล้วขำลึก มันมีไก่อยู่ตัวหนึ่ง ทุกวันตัวนี้ต้องขัน ขันทุกเช้า ตี ๕ ตื่นมาขันเลย วันหนึ่งหลอดเสียงอักเสบ ไก่ขันไม่ได้ นอนเพียบแปล้มาแต่เมื่อเย็นเลย ลูกชายเป็นไก่โต้งมาถามพ่อ พรุ่งนี้ผมขันเอง พ่อเอาปีกตีลูกเลย เอ็งไม่ต้องยุ่ง เรื่องขันเป็นหน้าที่ของพ่อ ลูกก็บอกว่า พ่อไม่ขันสักวันไม่ได้หรือ พ่อบอก ไม่ได้ พ่อไม่ขันตะวันมันจะไม่ขึ้นเว้ย เพราะคิดว่าตัวเองสำคัญกว่าตะวัน ขาดฉันเสียคนองค์กรมันจะเจ๊ง ถ้าคิดอย่างนี้แล้วจะอยู่ไม่ได้

 เพราะแท้ที่จริง อาตมภาพเชื่อว่า คนเราเก่งเหมือนกันทุกคน แต่มันเก่งคนละทาง ถ้าเราคิดว่าเราสำคัญอยู่คนเดียว หรือนิ้วมือเราสำคัญอยู่นิ้วเดียวแล้วตัดนิ้วอื่นหมด เราก็ทำอะไรไม่ได้แล้ว
นิ้วโป้งเวลาจะจับแก้ว ช่วยให้ความมั่นคง เป็นนิ้วของทหาร นิ้วชี้เป็นนิ้วเป้าหมายไว้สั่งงาน นิ้วกลางเวลาล้างแก้วไว้ล้วงก้นแก้ว นิ้วนางไว้ใส่แหวนหมั้น นิ้วก้อยไว้เกี่ยวก้อยขอคืนดี ใช้นิ้วผิดก็เป็นเรื่องเลยนะ แม้แต่เรื่องนิ้วใช้ไม่เป็นก็เดือดร้อนได้

 ถามว่านิ้วไหนสำคัญที่สุด ตัดไม่ได้สักนิ้ว สำคัญเท่ากันหมด แต่มันสำคัญของใครของมัน คนละหน้าที่ เพราะฉะนั้นในการทำงานอย่าเอาตัวเองเป็นคนศูนย์กลางของโลก ชนิดที่ว่าขาดฉันแล้วเจ๊งแน่ๆ เลยองค์กร

 ถ้าคิดอย่างนี้แล้วทุกข์มากๆ เราต้องมองให้กว้างๆ ว่าโลกมันอยู่มาก่อนเรา เขาอยู่กันมาอย่างไร ถ้าคิดอย่างนั้นแล้วจะไม่เหนื่อย

 อย่างอาจารย์เซนท่านหนึ่งจะมรณภาพ อาจารย์เข้าขั้นโคม่าเลย ลูกศิษย์ถามว่า อาจารย์นอนป่วยตั้งแต่เย็นวันเสาร์ถึงเช้าวันจันทร์เมื่อไหร่จะไปสักที อาจารย์บอกว่า ฉันยังไปไม่ได้ ลูกศิษย์ถามว่า ทำไม อาจารย์บอกว่า ถ้าฉันไปสักคนวัดเราจะอยู่กันอย่างไร ลูกศิษย์บอกว่า อย่างงั้นก็ตายเถอะไอ้แก่ พูดแค่นี้ ตายเลย วัดนี้ก็อยู่ต่อมาเรื่อยๆ จนทุกวันนี้คือวัดเส้าหลิน

 เพราะฉะนั้นคนที่ทำงาน คิดว่าตัวเองสำคัญที่สุด เก่งที่สุด จะทุกข์ที่สุด คนทำงานที่แท้จริงหรือผู้นำที่แท้จริงจะเป็นนักใช้คน อาจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ คุณโยมสังเกตไหม ไปทำงานตำแหน่งไหนขึ้นถึงจุดสูงสุดทุกตำแหน่ง ไปอยู่ในสายมหาวิทยาลัยไปถึงอธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ไปอยู่ในสายตุลาการเป็นถึงปลัดกระทรวงยุติธรรม เป็นถึงรัฐมนตรี จนกระทั่งเป็นถึงนายกรัฐมนตรี หมดหน้าที่มาเป็นประธานองคมนตรี ไปอยู่จุดไหนขึ้นถึงจุดสูงสุดทุกแห่ง

 เคล็ดลับของท่าน เวลามีคนถาม ท่านบอกว่า ที่สุดของการทำงาน ก็คือการติดต่อกับคน สุดยอดของการทำงานคือการบริหารคน สุดยอดของศิลปะ คือศิลปะในการใช้คน

 “ขอให้ท่านทั้งหลายจำไว้ว่า วันหนึ่งท่านจะได้อยู่กับสิ่งนี้ คืออยู่กับคน ต้องบริหารคนก่อนบริหารงาน“

 นี่คือเคล็ดลับของอาจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ ผู้บริหารก็เช่นเดียวกัน ก่อนบริหารคนก็ต้องใจกว้าง นึกอยู่เสมอว่าเราไม่ใช่ศูนย์กลางของโลก แต่เราสามารถอำนวยการให้โลกหมุนได้ แต่เราไม่ใช่เจ้าของโลกใบนั้น ไม่อย่างนั้นเราทุกข์หนักทุกข์หนาเลยนะ

"ว.วชิรเมธี"