กระดูกสันหลังคด เป็นได้ตั้งแต่แรกเกิด | คมชัดลึก

สัมพันธ์กับความผิดปกติของกระดูกสันหลัง เช่น กระดูกสันหลังแหว่ง มีหนึ่งข้อที่แหว่งไป อาจแหว่งซ้ายหรือขวา ขณะที่ด้านหนึ่งกระดูกยืดขึ้นมา แต่อีกด้านไม่มีกระดูกให้ยืด ทำให้หลังค่อยๆ คด ถ้าปล่อยทิ้งไว้ เด็กมีโอกาสเสี่ยงสูงต่อการเป็นอัมพาต ทุพพลภาพ ส่วนใหญ่จึงต้องรักษาด้วยการผ่าตัด โดยการตัดแต่งกระดูก
 สมัยก่อน การผ่าตัดประเภทนี้มีอัตราเสี่ยงต่อการเป็นอัมพาตสัก 50 : 50 แต่ปัจจุบันเทคโนโลยีการรักษากระดูกสันหลังคดก้าวหน้าไปไกลมาก สามารถช่วยให้เด็กไม่เป็นอัมพาตได้แล้ว พ่อแม่สบายใจขึ้น พาลูกไปผ่าตัดมากขึ้น โดยช่วงเวลาที่เหมาะสมในการผ่าตัด ขึ้นอยู่กับองศาการคดว่า ทำมุมเท่าไหร่ ถ้าคดเกิน 40 องศาขึ้น เด็กอายุ 4 ขวบก็ผ่าได้แล้ว แต่ถ้าอายุ 3 ขวบ อาจรอให้เด็กโตกว่านี้หน่อยจึงจะผ่าตัดได้

อะไรคือสาเหตุ ทำให้กระดูกสันหลังคด
 ปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์ยังไม่ทราบสาเหตุว่า เกิดจากอะไร แต่เชื่อว่า มีโครโมโซมบางอย่างที่เป็นตัวบังคับให้เกิดการม้วนกระดูกสันหลังขึ้น เหมือนเวลาบิดเชือก พอปั่นไปเรื่อยๆ เชือกจะค่อยๆ บิดเกลียว กระดูกสันหลังของเราก็เช่นเดียวกัน ภาวะนี้มักพบในช่วงที่เด็กอายุก่อนวัยรุ่น เรียกย่อๆ ว่า AIS (Adolescent Idiopathic Scoliosis) ถ้าคนในครอบครัวเคยมีประวัติกระดูกสันหลังคดแบบไม่ทราบสาเหตุมาก่อน มักพบว่า ลูกก็มีโอกาสเป็นกระดูกสันหลังคดสูงกว่าคนทั่วไป อาการจะค่อยๆ แสดงออกโดยเด็กไม่รู้ตัว จนกระทั่งหลังของเด็กมีโหนกขึ้นมา ก็คือ กระดูกสันหลังบิดแล้วยกตัวขึ้น พ่อแม่จะรีบพาลูกมาพบแพทย์ ที่พบบ่อย คือการคดของกระดูกสันหลังช่วงหน้าอก

ผลกระทบจากการคด
 ปกติถ้ากระดูกสันหลังคดถึง 60 องศา แทบไม่มีอาการปวดแตกต่างจากคนทั่วไป แต่ถ้าคดเกิน 60 องศา จะเริ่มมีอาการปวดหลัง และถ้าคดเกิน 100 องศา จะมีปัญหาเรื่องการหายใจ และถ้าคดไปเรื่อยๆ คนไข้จะเริ่มเป็นอัมพาต มีการอ่อนแรง จนคดถึง 130-140 องศา คนไข้ก็จะเดินไมได้แล้ว เรียกว่า ตัวแทบเดินขนานกับพื้นทีเดียว
 ผลกระทบต่ออวัยวะอื่นๆ ก็มีเรื่องของปอดที่เจอบ่อย โดยปอดจะมีการติดเชื้อ เพราะว่าขนาดของปอดจะเล็กลงตามการบิดของซี่โครง พอปอดเล็กลงเรื่อยๆ ก็จะทำให้มีการติดเชื้อสูงกว่าคนปกติ ถ้ามีการติดเชื้อในปอด ก็จะทำให้เสียชีวิตได้ง่าย

การรักษากระดูกสันหลังคด
 กลุ่มที่คดเร็วๆ แพทย์จะนัดทุก 6 เดือน และถ้า 6 เดือนพบว่า คดเร็วมากขึ้นเกิน 5 องศา ความพิการก็สูงตามไปด้วย เด็กพวกนี้จะถูกแนะนำให้รักษาโดยการผ่าตัด แต่ถ้าอายุยังน้อย ไม่เหมาะกับการผ่าตัด อาจแนะนำให้เด็กใส่เสื้อเกราะ (brace) ที่ต้องสั่งตัด เวลาใส่จะทรมานนิดหน่อย เด็กต้องอยู่ในท่าบิดเบี้ยวตลอดเวลาจึงจะได้ผล แต่ขยับตัวได้ ทำกิจกรรมได้ เพียงแต่ต้องใส่เสื้อตัวใหญ่ๆ เพื่อบิดกระดูกสันหลังให้คืนรูป แล้วต้องคอยกลับมาปรับที่โรงพยาบาลทุกๆ 2-3 เดือน โดยใช้ความร้อนช่วย
 ปัจจุบันการผ่าตัดได้ผลสูงถึง 98-99% มีความเสี่ยงต่อระบบประสาทเพียง 1-2% เท่านั้น คนไข้ไม่ต้องใส่เสื้อเกราะ เพียงแต่จะมีเหล็กอยู่ในตัวค้ำไว้ เดินไปไหนต่อไหนได้ เจ็บในช่วงแรก ประมาณ 3-4 วัน จะค่อยๆ ดีขึ้น
 การรักษาด้วยการผ่าตัด มีข้อดีกว่าการใส่เสื้อเกราะ คือ เด็กไม่ต้องเสียสุขภาพจิต หายเร็วกว่า มั่นใจกว่า เมื่อดัดตรงแล้ว จะตรงตลอดไป แต่ข้อเสียคือ ความเสี่ยงทั่วไปจากการผ่าตัด เช่น การติดเชื้อ การเกิดอัมพาต แต่มีโอกาสน้อยแค่ 1-2% เท่านั้น หลังผ่าตัดจำเป็นต้องใส่เสื้อเกราะประคองไปอีก 5-6 เดือน เพื่อให้กระดูกเชื่อมกันสนิท รวมทั้งหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่ได้รับความกระเทือน

การสังเกตกระดูกสันหลังของลูก
 ควรสังเกตหลังลูกว่า มีรอยนูน รอยบิดที่ผิดปกติหรือไม่ ให้ลูกนอนคว่ำแล้วสังเกตดู ช่วงวัยรุ่นก็ไม่ควรละเลย ระหว่างที่เปลี่ยนเสื้อ ควรสังเกตหลังของลูก ให้ลูกก้มในแนวระนาบขนานกับพื้น ดูว่า สะบักสองข้างเท่ากันหรือไม่ ถ้าเริ่มมีกระดูกสันหลังคด ควรพาไปพบแพทย์ตรวจทันที

สถาบันโรคกระดูกสันหลังกรุงเทพ
โรงพยาบาลกรุงเทพ โทร.1719