
เจ๊าะแจ๊ะวิทยาศาสตร์-"หิ่งห้อยทำไมเรืองแสง
สวัสดีคะน้องๆ วันครูที่ผ่านมาใครไปเยี่ยมคุณครูมาบ้างแล้วคะ ส่วน พี่ฮัมมิ่งเบิร์ด ไปไหว้คุณครูมาแล้วคะ แถมได้มีโอกาสเดินทางร่วมกับคณาจารย์จากมหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา (มบส.)
ลงพื้นที่เยี่ยมชมงานวิจัยของมหาวิทยาลัย ควบคู่กับการสัมผัสธรรมชาติ วิถีชาวบ้านชุมชนตลาดน้ำอัมพวา จ.สมุทรสงคราม แถมได้ไปชมหิ่งห้อย กิจกรรมขึ้นชื่อของตลาดน้ำแห่งนี้อีกด้วย เอ..ว่าแต่ทำไมเจ้าหิ่งห้อยเรืองแสงได้นะ
ความรู้จากนิตยสาร สสวท.สาขาชีววิทยา ซึ่งเป็นนิตยสารที่จัดทำโดยสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี อธิบายว่า หิ่งห้อย มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Firefly, Lightning bug, หรือ Glowworm เป็นแมลงปีกแข็งที่อยู่ในกลุ่มเดียวกับพวกแมลงเต่าทอง หรือ Family Lampyridae มีหลายชนิด หิ่งห้อยมีปีกแค่ 2 ปีกตามที่มองเห็น
บริเวณที่พบเห็น จากรายงานการศึกษาหิ่งห้อยในประเทศไทยที่เคยลงพิมพ์ในนิตยสารคดี พบว่าหิ่งห้อยในประเทศไทยมีทั้งหมด 4 ชนิด แต่ละชนิดมีแหล่งที่อยู่อาศัยแตกต่างกัน แต่ที่สำคัญคือ ต้องอยู่ใกล้แหล่งน้ำ ตามชายน้ำ ริมลำธาร บางชนิดอาศัยอยู่ตามซากไม้ใบไม้ที่เน่าเปื่อยผุพัง ทั้งนี้ ที่ต้องอาศัยใกล้บริเวณที่มีต้นไม้น้ำที่หอยสามารถขึ้นมาวางไข่ได้
"หิ่งห้อยเรืองแสงได้อย่างไร?" เจ้าแมลงตัวน้อยสร้างแสงวับๆ ในยามค่ำคืนได้ โดยอาศัยปฏิกิริยาเคมีภายในเซลล์พิเศษที่อยู่บริเวณส่วนท้ายของลำตัว เป็นการเกิดปฏิกิริยาระหว่างโปรตีน Luciferin และเอนไซม์ Luciferase โดยอาศัยพลังงานจาก ATP (Adenosine triphosphate) ภายในเซลล์ และออกซิเจน ซึ่งจากปฏิกิริยาเคมี การเกิดแสงของหิ่งห้อยเกิดจากการทำปฏิกิริยากันของ luciferin กับออกซิเจนและเกิดเป็น oxyluciferin ส่วนที่เห็นแสงวับๆ เกิดขึ้นเพื่อสืบพันธุ์ และหลอกล่อเหยื่อนั่นเอง แต่หิ่งห้อยแต่ละชนิดรูปแบบและระยะเวลาของการสร้างแสงวับๆ จะแตกต่างกัน
เรื่องการเรืองแสงพบว่าหิ่งห้อยทั้งตัวผู้ ตัวเมีย และตัวอ่อน สามารถเรืองแสงได้เช่นเดียวกัน ว้าวๆๆ สัตว์ร่วมโลกของเรามหัศจรรย์มากๆ ใครมีโอกาสผ่านไปอัมพวา ไงอย่าลืมไปเยี่ยมชมเจ้า “หิ่งห้อย” นะคะ แล้วพบกันสัปดาห์หน้าค่ะ